Kult niedźwiedzia
Z Wikipedii
Kult niedźwiedzia – ajnoski rytuał zwany iyomante ("odsyłanie"), wiążący się z wierzeniami Ajnów na temat podziału świata na świat ludzi (ainu mosir), obejmujący "istoty żyjące" (żywe i nieożywione) oraz świat duchów (kamui mosir), obejmujący bogów oraz duchy przodków.
Wiara w taki podział świata ukazuje się w przekonaniu Ajnów o tym, że świat ludzi, a więc oni sami są kontrolowani przez istoty ze świata duchów.
Ajnowie bardzo szanowali niedźwiedzie ze względu na ich siłę. Wierzą, że gdy zabijają niedźwiedzia to uwalniają jego ducha, który może wrócić do swojego świata, świata duchów. Aby to uczynić Ajnowie odprawiali rytuał iyomante. Wierzyli również, że gdy duch niedźwiedzia odpocznie w swojej krainie to powróci do świata ludzi.
Rytuał rozpoczynał się pod koniec zimy, kiedy Ajnowie łapali młodego niedźwiedzia i zamykali go w dużej klatce w swojej wiosce. Dobrze go traktowali i odżywiali. Sama ceremonia iyomante odbywała się wczesną jesienią. W czasie ceremonii niedźwiedź był przyodziany w szaty i klejnoty, oprowadzany po całej arenie ceremonialnej, gdzie pokazywano mu różne przedmioty (miecze, kołczany). Na ceremonię przygotowywano wiele potraw i napoi, bowiem przybywało na nią wiele osób z okolicy. Podczas modłów oraz pokazów zabijano niedźwiedzia strzałami. Czasami starszyzna wypijała jego krew, jednak częściej rozlewano ją nad chorymi wierząc, że duch pozwoli im szybko wrócić do zdrowia. Następnie obdzierano go ze skóry i odcinano głowę, którą nabijano na pal (nusa). Na zakończenie ceremonii wystrzeliwano strzały, którymi zabito niedźwiedzia w stronę krainy bogów, aby tym samym wskazać drogę duchowi niedźwiedzia.
Ceremonia iyomante była jedną z najważniejszych wśród ajnoskich rytuałów. Do tej pory na Hokkaido odbywają się tego rodzaju ceremonie. Podczas nich starsi członkowie plemienia noszą bogato zdobione korony.
Kult niedźwiedzia wiąże się również z figurkami niedźwiedzia rzeźbionymi w drewnie na okazje właśnie tej ceremonii, ale nie tylko. Pięknie rzeźbione figurki miały służyć jedynie celom religijnym, jednak od lat 20. XX wieku figurki te zaczęto wytwarzać na większą skalę jako pamiątki z Hokkaido, co przyniosło zysk i spowodowało rozwój turystyki na wyspie.
[edytuj] Źródła
- Rytualna korona Ajnów w Field Museum of Natural History w Chicago (en)
- Opis figurek niedźwiedzi na stronach National Museum of Natural History w Waszyngtonie (en)
