Kultywar
Z Wikipedii
Kultywar (łac. cultus = uprawny, varietas = odmiana) - odmiana uprawna (hodowlana) rośliny uzyskana w wyniku zabiegów hodowlanych (selekcji, krzyżowania, poliploidyzacji, działania mutagenów) ewentualnie odnaleziona w naturze lub uprawie i wyróżniająca się walorami użytkowymi lub estetycznymi. Zachowanie tych walorów (np. pstrego ubarwienia liści, wąskokolumnowego pokroju krzewu, pełnych lub specyficznie ubarwionych kwiatów) u roślin potomnych wymaga zastosowania rozmnażania wegetatywnego. Cechy wyróżniające kultywary z reguły nie są bowiem przekazywane potomstwu podczas rozmnażania generatywnego i dlatego w praktyce większość kultywarów jest klonami.
Kultywary nie są odmianą botaniczną (nie są jednostką taksonomiczną).
Spis treści |
[edytuj] Definicja
Kultywar jest podstawową jednostką klasyfikacyjną roślin uprawnych. Kultywarem są rośliny wyróżniające się określoną cechą lub kombinacją cech w taki sposób, że tworzą grupę wyraźnie odrębną, jednorodną i trwałą. Rośliny te rozmnażają się w określony sposób, umożliwiający przekazanie roślinom potomnym swoistych cech wyróżniających kultywar.
[edytuj] Podział
Kultywar, który powstał lub utworzony został z roślin typowych dla gatunku jest nazywany odmianą oryginalną, podczas gdy odmiana utworzona w wyniku wyselekcjonowania z odmian już istniejących nazywana jest selekcyjną. Kultywary o podobnych cechach łączone są w grupy kultywarów.
- Przykład grup kultywarów:
- * Brassica oleracea grupa Capitata (kapusty głowiaste)
- * Brassica oleracea grupa Botrytis (kalafiory)
[edytuj] Nazewnictwo
Rośliny będące kultywarami identyfikowane są poprzez unikalne nazwy. Nazewnictwo kultywarów regulowane jest przez Międzynarodowy Kod Nomenklatury Roślin Ozdobnych (ang. International Code of Nomenclature for Cultivated Plants, ICNCP). Rejestrowane jest przez Międzynarodową Komisję Rejestracji Kultywarów (ang. International Cultivar Registration Authority) zgodnie z regułami ustalonymi przez Międzynarodowe Towarzystwo Nauk Ogrodniczych (ang. International Society for Horticultural Science). Nazwa kultywaru składa się z nazwy botanicznej (nazwa rodzajowa, gatunkowa lub mieszańcowa), po której następuje epitet specyficzny dla kultywaru. Epitet ten pisany jest kursywą podobnie jak łacińska nazwa botaniczna ale wyróżnia się od niej ujęciem w pojedynczy cudzysłów. Epitety kultywarów powstałe przed 1 stycznia 1959 roku pochodzą z łaciny, po tej dacie nazwy kultywarów tworzone są ze słów pochodzących z języków współczesnych (w celu łatwiejszego rozróżnienia nazwy kultywaru od nazwy botanicznej rośliny).
- Przykład:
- Berberis thunbergii ‘Atropurpurea’ - berberys Thunberga o liściach purpurowych
- (nazwa zarejestrowana przed 1959 rokiem)
- Berberis thunbergii ‘Bonanza Gold’ - berberys Thunberga o liściach złocistych
- (nazwa zarejestrowana po 1959 roku)
W przeszłości stosowano także oznaczenie kultywarów skrótem cv. ale obecnie używanie jego jest błędem.