Laki
Z Wikipedii
Laki (isl. Lakagígar - Kratery Laki) - wulkan tarczowy w południowej Islandii, na południowy zachóch od lodowca Vatnajökull, niedaleko miasteczka Kirkjubæjarklaustur. Najwyższy ze szczytów osiąga wysokość 818 m n.p.m. Kratery tworzą pasmo górskie ciągnące się na długości 25 km. Należy do systemu wulkanicznego Katla, do którego należy też system szczelin Eldgjá, znany z dużej erupcji w roku 934.
Pod koniec XVIII wieku miała tu miejsce największa w czasach historycznych odnotowana erupcja wulkaniczna na świecie. Erupcja, o charakterze erupcji szczelinowej, trwała od 8 czerwca 1783 do lutego 1784. Lawa wydostawała się z systemu szczelin ze 130 kraterów, rozciągających się z południowego zachodu na północny wschód. Wydostało się nich łącznie 14 km³, które rozlały się na powierzchni 565 km². Była to największa ilość lawy, jaka kiedykolwiek wydostała się podczas jednej erupcji. Ponadto w powietrze wyrzuconych zostało 12,3 km³ materiału piroklastycznego.
Fontanny lawy były widoczne z daleka. Chmura popiołów i gazów, które zasypały większą część wyspy, dotarły także do kontynentalnej części Europy. Przyczyniły się one do obniżenia średniej temperatury powietrza na półkuli północnej o około 1°C.
Erupcja Laki była największą klęską żywiołową, jaka nawiedziła kiedykolwiek Islandię. Z powodu następstw wybuchu (śmierć bydła, głód) zmarło około 10 tysięcy osób, czyli około 1/5-1/4 ludności kraju.
