Liburna
Z Wikipedii
Liburna albo liburnica (łac. navis Liburnae, gr. λιβυρνίς lub λιβυρνόν) - rodzaj lekkiego rzymskiego okrętu wojennego, z dwoma rządami wioseł i o małej wyporności. Jego kształt był długi i wąski, zaostrzony na obu końcach. Pierwowzorem były okręty Liburnian, plemienia iliryjskiego z wybrzeża dalmatyńskiego, trudniącego się piractwem. Wprowadzone do floty rzymskiej w I w. n.e., po raz pierwszy użyte w bitwie pod Akcjum.
Liburny nie miały pokładu, a tylko wąski pomost łączący dziób z rufą. Charakterystyczna była mała kabina z tyłu okrętu, chroniąca sternika i oficerów przed lżejszymi pociskami. Załoga składała się z 50-80 wioślarzy i 30-50 żołnierzy piechoty morskiej, w zależności od wielkości okrętu.
Ze względu na małe wymiary i dużą manewrowość liburny stosowano głównie jako jednostki zwiadowcze, choć źródła informują też o ich udziale w bitwach wielkich flot. Były używane w całym imperium rzymskim, nie tylko na morzu, ale też na przykład na Nilu, Renie i Dunaju.
Według źródeł historycznych, gdzie terminologia jest niejednolita, liburnami nazywano każdy rzymski okręt wojenny, od biremy do galer z sześcioma rzędami wioseł. Za czasów Augusta nawet sześciorzędowe liburny były uważane za niewielkie i szybkie w porównaniu z nieporęcznymi statkami Antoniusza, używanymi pod Akcjum. Według Pliniusza miały ostry dziób, aby stawiały możliwie najmniejszy opór wodzie.
