Literatura afrykańska

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł wymaga dopracowania.
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.

Literatura afrykańska – pojęcie bardzo obszerne i nieścisłe, oznaczające najogólniej rzecz biorąc wszelkie przejawy działalności piśmienniczej na obszarze kontynentu afrykańskiego. W nieco węższym rozumieniu pojęcie to obejmuje zbiór dokonań literackich poszczególnych krajów tego kontynentu, zwykle z wyłączeniem arabskojęzycznego kręgu kulturowego Afryki Północnej. Główny akcent kładzie się przy tym na tzw. literaturę Czarnej Afryki, tj. piśmiennictwo, powstające bez względu na język (rodzimy czy też byłego mocarstwa kolonialnego) w krajach Afryki subsaharyjskiej. Najczęściej pomija się też – niezupełnie słusznie – posiadającą długie i bogate tradycje literaturę etiopską (w języku amharskim oraz geez) oraz literaturę, tworzoną w języku afrikaans.

Szeroko rozumiana literatura afrykańska może się dziś pochwalić czterema noblistami. Są to w kolejności: tworzący w języku angielskim Nigeryjczyk Wole Soyinka (nagroda za rok 1986), arabskojęzyczny Egipcjanin Nadżib Mahfuz (nagroda za rok 1988) i dwójka Południowoafrykańczyków, tworzących w języku angielskim Nadine Gordimer (za rok 1991) oraz John Maxwell Coetzee (naroda za rok 2003).

[edytuj] Literatura Czarnej Afryki

[edytuj] Literatura ustna (oratura)

proza narracyjna, służąca przekazaniu wiedzy – bajki, mity, legendy, przekazy historyczne, opowieści inicjacyjne
pieśni pochwalne, wojenne, okolicznościowe, liryczne, itp.
przysłowia i sentencje
zagadki

Zobacz też: epos o Sundiacie, griot.

[edytuj] Literatura pisana w językach rodzimych

Literatura w językach posiadających własny alfabet, wzorce tradycyjne
- amharski, geez – kroniki, żywoty świętych
- hausa (adżami) – poematy religijne
- suahili (adżami, potem pismo łacińskie) – literatura dworska – poezja, kroniki
Literatura odchodząca od wzorców tradycyjnych – dramaty, opowiadania, powieści, nowoczesna poezja.

[edytuj] Literatura pisana w językach europejskich

Bujnie rozwija się literatura afrykańska pisana w językach europejskich, głównie w językach angielskim i francuskim, ale także w portugalskim i w dużo mniejszym stopniu hiszpańskim.

Literatura frankofońska
- Senegal: Leopold Sédar Senghor, Ousmane-Socé Diop, Ousmane Sembéne (1923-)
- Kamerun: Ferdinand Léopold Oyono, Francis Bebey, Mongo Beti
- Ahmadou Kourouma (1927-2003)

Literatura anglofońska
- Nigeria: Wole Soyinka, Cyprian Ekwensi, Chinua Achebe, Elechi Amadi, Ben Okri, Amos Tutuola (1920-1997)
- Kenia: James Ngugi (Ngũgĩ wa Thiong'o) (1938-)
- RPA: Lewis Nkosi, Nadine Gordimer, John Maxwell Coetzee
- Kamerun: Calixte Beyala (1961-)