Móżdżek (anatomia)
Z Wikipedii
Móżdżek, (łac. cerebellum) część mózgowia występująca u wszystkich kręgowców, odpowiadająca za koordynację ruchów i utrzymanie równowagi ciała.
Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się czego brakuje i – jeśli jesteś w stanie – uzupełnij braki.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
U człowieka znajduje się w dolnej-tylnej części mózgu, ku tyłowi od pnia mózgu (most i rdzeń przedłużony) oddzielony od nich poprzez czwartą komorę mózgu. Od góry móżdżek przykryty jest przez namiot móżdżku będący częścią opony twardej.
[edytuj] Budowa
Dwie półkule oraz robak móżdżku złożone z istoty szarej i istoty białej. Powierzchnia półkul jest bardzo silnie pofałdowana (po rozprostowaniu zajmuje powierzchnię ok. 1130 cm²) i składa się z istoty szarej, która tworzy korę móżdżku. Kora składa się z trzech warstw: drobinowej, zwojowej i ziarnistej. Wewnątrz, oddzielone od kory białą warstwą włókien, położone są jądra móżdżkowe. Są to cztery parzyste jądra: zębate, czopowate, kulkowate i wierzchu. Histologicznie charakterystyczne dla móżdżku są komórki Purkinjego (duże, gruszkowate komórki warstwy zwojowej).
[edytuj] Funkcje
Móżdżek dostaje informacje z wielu ośrodków mózgu, szybko je analizuje i odpowiednio moduluje, aby ruchy były płynne i dokładne. Decyduje, które mięśnie mają się kurczyć, a których odruch rozciągania ma być zahamowany, z jaką siłą etc. Móżdżek także stale kontroluje przebieg ruchu i wprowadza do niego automatyczne poprawki. Aby to obrazowo wyjaśnić posłużmy się przykładem: widzimy walizkę, którą mamy podnieść. Nie wiemy jednak, że została ona wcześniej przez kogoś opróżniona i teraz jest bardzo lekka. Móżdżek podejmuje więc decyzję, że siłą przyłożona ma być dość duża. Efektem jest, że walizka ta "wylatuje w powietrze", a my sami tracimy równowagę. W ułamku sekundy móżdżek redukuje przyłożoną siłę, a nawet każe przeciwstawnemu mięśniowi wyhamować walizkę, aby np. nie został on uszkodzony. Zmienia także napięcie innych mięśni szkieletowych, aby przywrócić równowagę.
- koordynacja ruchowa
- równowaga
- tonus (napięcie) mięśni
- uczenie się zachowań motorycznych (np. jazda na rowerze)
- decyduje o płynności i precyzji ruchów dowolnych (współdziała z okolicą ruchową kory mózgowej)
[edytuj] Źródła informacji docierających do móżdżku
Móżdżek otrzymuje informacje z:
- narządów ruchu - mięśni, stawów i wiązadeł
- ze skóry, narządów wzroku, słuchu, równowagi, rąk, stóp (z proprioreceptorów)
- z okolicy ruchowej kory mózgu
- z ośrodków ruchowych rdzenia kręgowego
[edytuj] Rodzaje informacji docierających do móżdżku
- o stanie narządów ruchu
- o ruchu aktualnie wykonywanym
- o stanie pobudzenia ośrodków ruchowych
- o zakłóceniach równowagi ciała
[edytuj] Linki zewnętrzne
Przeczytaj też zastrzeżenia dotyczące pojęć medycznych na Wikipedii!
Wikiprojekt: Nauki medyczne • Portal:Nauki medyczne