Mitologia hebrajska
Z Wikipedii
Mitologia hebrajska - zespół wierzeń i mitów Hebrajczyków (wczesnej nazwy Izraelitów), od których wywodzi się naród żydowski. Jedynym zachowanym świadectwem wczesnych wierzeń hebrajskich jest biblijna księga Rodzaju, słynąca z trzech opowieści:
- stworzenie świata i człowieka oraz bunt pierwszych ludzi
- globalny potop i zagłada pierwotnego świata
- wieża Babel i powstanie różnych języków
Można zauważyć także liczne zbieżności pomiędzy pierwszymi opowieściami z księgi Rodzaju a Gilgameszem:
- tajemnicze ziele wiecznego życia;
- wąż jako wróg wykradający ziele;
- globalny potop i jeden człowiek ocalony wraz z rodziną.
W XIX wieku sądzono, iż opowieść o wieży Babel została wymyślona ok. VI wieku przed Chrystusem w czasie pobytu Żydów w niewoli babilońskiej. Późniejsze badania wykazały jednak istnienie identycznej legendy u amerykańskich Tolteków: potop z powodu olbrzymów oraz budowa wielkiej wieży sięgającej nieba na wypadek kolejnego potopu, niezadowolenie Stwórcy oraz pomieszanie języków i rozproszenie ludzi po całej ziemi. Istnienie podobnego podania wśród wielu innych ludów wskazuje na jego pradawne pochodzenie.
Zakłada się także związki pomiędzy krótkotrwałym monoteistycznym kultem Atona w Egipcie a kultem Jahwe w okresie biblijnego exodusu. Według księgi Genesis system wierzeń pierwszych Hebrajczyków opierał się o następujące założenia:
- istnieje jeden Bóg Stwórca, przeciwko któremu ludzie zgrzeszyli, przez co zasłużyli na śmierć (Genesis 2:17);
- grzech ludzkości wypływający z braku wiary i zaufania do Boga polega na samowoli i życiu w niezależności od Boga - człowiek sam chciał decydować o swoim życiu, pragnął według własnego upodobania decydować o tym, co jest dla niego dobre a co złe (Genesis 3:22);
- całkowite zaufanie Bogu i płynące z niego posłuszeństwo było znacznie ważniejsze niż spełnianie dobrych uczynków (Genesis 15:6, 22:18);
- w wyniku samowoli i niezależności człowieka pojawiły się kolejne grzechy, jak morderstwa czy rozpusta sekusalna (Genesis 4:8 i 6:2);
- w Bogu pojawił się konflikt pomiędzy miłością do człowieka a potrzebą wykonania sprawiedliwego sądu na człowieku, np. wygnanie Adama i Ewy z Edenu zamiast obiecanej śmierci (3:24), wygnanie Kaina (4:12-16), odwlekanie potopu przez 120 lat (6:3), czekanie z sądem na pełną winę Kananejczyków (15:16);
- problem Boskiego dylematu, grzechu i należnej kary miał rozwiązać nadchodzący Mesjasz, zwany pierwotnie Szilo (hebr. שילה w Genesis 49:10);
- miał on stoczyć krwawą walkę z szatanem dla wyzwolenia ludzkości (Genesis 3:15 oraz 49:11, gdzie wino=krew);
- przyszły wybawiciel ludzkości miał pochodzić od Izaaka, syna Abrahama (Genesis 22:18 i 26:4);
- tymczasowe rozwiązanie stanowiły krwawe ofiary z baranków symbolizujące nadchodzącego Mesjasza (później często nakładano na nie ręce, by złożyć na nich ciężar wyznawanych grzechów, np. księga Kapłańska 16:21);
- do momentu nadejścia Mesjasza i złożenia z niego ofiary za niezależność i samowolę człowieka wszyscy ludzie, zarówno ufający jak i niewierzący Bogu, zstępowali po śmierci do miejsca zwanego Szeolem, grobem (Genesis 25:8.17, 35:29).
Ten prosty system wierzeń został według Biblii rozbudowany za czasów Mojżesza oraz późniejszych proroków Izraela. Wierzenia Hebrajczyków stały się tym samym częścią judaizmu, a w konsekwencji także chrześcijaństwa.
