Muzeum im. Lubomirskich

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Muzeum imienia Lubomirskich - jeden z oddziałów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, zawierający kolekcję dzieł sztuki i pamiątek historycznych związanych z dziejami narodu polskiego.

[edytuj] Działy

Ten artykuł wymaga dodania linków wewnętrznych.

Jeśli możesz, dodaj je teraz.

Linki do innych haseł: hasło, hasłowy, hasłami zapisujemy jako [[hasło]], ''[[hasło]]wy'', '''[[hasło|hasłami]]'''.

Dział historyczno-pamiątkowy. Ułożony chronologicznie, zawierał eksponaty począwszy od zabytków archeologicznych (wykopaliska z epoki neolitycznej, brązowej i żelaznej, wśród nich wiele okazów ceramiki), poprzez miniaturowe muzeum martyrologji polskiej, numizmaty, do przedmiotów sztuki użytkowej (pasy, klejnoty, stare zegary, wachlarze, tabakierki z miniaturami itp).
Galeria obrazów, która gromadziła obrazy o dużej wartości artystycznej (z polskich malarzy: Bacciarelli, Lampi, Norblin, Orłowski, Michałowski, Matejko, z pierwszym swoim płótnem i Unią Lubelską, Juliusz i Wojciech Kossakowie, Brandt, Pochwalski, Wyczółkowski, Fałat, a z obcych: Tycjan, Gerard, Poussin, Vernet, Silvestre, Mengs, Canaletto) oraz dział rycin, miedziorytów, sztychów, litografii, szkoły niemieckiej, holenderskiej, francuskiej i angielskiej, oraz rysunków oryginalnych dawnych mistrzów, w tym ponad dwadzieścia oryginalnych rysunków Albrechta Dürera.

[edytuj] Historia

25 grudnia 1823 Józef Maksymilian Ossoliński zawarł układ z księciem Henrykiem Lubomirskim o połączeniu kolekcji dzieł sztuki Ossolińskiego i Lubomirskiego w nowy oddział Zakładu o nazwie Musaeum Lubomirscianum. Mimo licznych przeszkód ze strony władz, do Ossolineum napływały przeznaczone dla Muzeum dary (m.in. rysunki z kolekcji hr. Ignacego Skarbka i Karola Kühnla).
w 1866 syn Henryka Lubomirskiego, Jerzy Henryk Lubomirski ustanowił Ordynację Przeworską Książąt Lubomirskich związaną z Zakładem Narodowym, co było warunkiem utworzenia Muzeum.
w 1869 część zbiorów Lubomirskich przewieziono z Przeworska do Lwowa
w 1870 udostępniono wszystkie zbiory Muzeum Lubomirskich w Galerii Obrazów i w Gabinecie Rycin. Były one systematycznie powiększane (głównie dzięki darom), organizowano wystawy, wydawano przewodniki i katalogi.
w 1921 Jan Gwalbert Pawlikowski przekazał Muzeum kolekcję swego dziadka, Gwalberta Pawlikowskiego, zawierającą ponad 25 000 rycin i rysunków, a ponadto bibliotekę, zbiór rękopisów, map, monet i pieczęci. Stała się ona osobnym oddziałem Ossolineum - Biblioteką Pawlikowskich.
od 1924 kierownikiem Muzeum i opiekunem Biblioteki Pawlikowskich był prof. Mieczysław Gębarowicz.
w 1929 włączono do Muzeum (na mocy wyroku sądowego) w charakterze depozytu, zbiór 243 obrazów zgromadzonych przez Łukasza Dąmbskiego.
w 1939 zasoby Muzeum powiększyły się o zespół grafiki europejskiej (głównie angielskiej) z zapisu Leona Pinińskiego.
we wrześniu 1939, po zajęciu Lwowa przez wojska sowieckie, Ossolineum zostało upaństwowione, zaś muzeum zlikwidowane, przy czym zbiory grafiki, rysunku i fotografii pozostały w Ossolineum (włączonym do Lwowskiej Filii Biblioteki Akademii Nauk ZSRR), a resztę obiektów - w celu rozbicia polskich kolekcji artystycznych i zatarcia ich pochodzenia - podzielono między różne ukraińskie instytucje kulturalne: (Lwowska Galeria Obrazów, Muzeum Historyczne i Muzeum Przemysłowe.
w 1941 w czasie okupacji niemieckiej Niemcy wywieźli kolekcję rysunków Albrechta Dürera (patrz link zewnętrzny Włodzimierz Kalicki Stara lwica mocno śpi)
wiosną 1944, wobec zbliżającego się do Lwowa frontu, zorganizowano dwa ewakuacyjne transporty najcenniejszych zbiorów Ossolineum (m. in. 2371 grafik i rysunków, w tym zespół rysunków mistrzów europejskich z kolekcji Henryka Lubomirskiego), które skierowano do Krakowa (patrz link zewnętrzny Maciej Matwijów - Rola profesora Mieczysława Gębarowicza w ratowaniu polskich dóbr kulturalnych we Lwowie)
Odnalezione po wojnie w Krakowie i w Zagrodnie na Dolnym Śląsku eksponaty ze zbiorów Muzeum Lubomirskich oraz część zbiorów artystycznych Biblioteki Pawlikowskich, zostały przekazane do reaktywowanego we Wrocławiu Ossolineum, gdzie stały się zaczątkiem kolekcji Gabinetu Grafiki i Gabinetu Numizmatyczno-Sfragistycznego. Zawierają one obecnie ok. 700 rysunków obcych z kolekcji Henryka Lubomirskiego, Skarbka i częściowo Kühnla; ponad 1600 rysunków ze zbiorów Pawlikowskich z działu oryginalnych prac artystów polskich od litery D do S, bez rysunków Chodowieckiego i Smuglewicza; fragment kolekcji grafiki (sztychy obce po Pinińskim oraz kilkaset rycin polskich z okresu międzywojennego) oraz kolekcję 218 miniatur portretowych. We Lwowie pozostało m.in. malarstwo - w większości w Lwowskiej Galerii Obrazów (obecnie Lwowska Galeria Sztuki) oraz część zbiorów grafiki i rysunku (m.in. zespół rysunków Daniela Chodowieckiego) w obecnej Bibliotece im. Stefanyka.