Pąk
Z Wikipedii
Pąk – zawiązek przyszłorocznego pędu.
Zależnie od umiejscowienia pąka na pędzie rozróżnia się następujące rodzaje pąków:
- pąk szczytowy – występuje na wierzchołkach pędów, na pędzie głównym jest najczęściej największym pączkiem,
- pąki boczne, pąki kątowe – występują wzdłuż pędów pod pączkami szczytowymi, najczęściej w pachwinach liści,
- pąki dodatkowe wytwarzane są przez: grochodrzew czy czeremchę, tworzą się tuż obok albo tuż nad istniejącym pączkiem bocznym,
- pąki śpiące – niewidoczne, powstające głównie u gatunków drzew liściastych, nie rozwijające się na wiosnę, mogą pozostać w spoczynku przez wiele lat a rozwijają się w przypadku zniszczenia innych pąków. Pąki śpiące mogą być pobudzone do rozwoju przez silniejszy dopływ światła. Jeśli np. drzewo rosnące w zwarciu zostało odsłonięte, powstają na nim liczne pędy powstałe z pąków śpiących. Takie pędy leśnicy określają mianem: pijawek lub wilków. Dużą skłonność do tworzenia wilków wykazuje: dąb, jesion, wiąz, grab, olsza czarna.
- pączki przybyszowe – powstają w szczególnych wypadkach (silne zranienia), najczęściej związane jest to z procesami regeneracji.
Zależnie od zawartości rozróżnia się następujące rodzaje pąków:
- pączki kwiatowe, z których wyrastają tylko kwiaty:
- po jednym kwiecie: magnolia, forsycja, wiele roślin zielnych np. goździk czy tulipan,
- wiązki kwiatów: wiąz górski, klon jesionolistny,
- kwiatostany: brzoza, olsza, topola
- pączki liściowe, z których rozwijają się ulistnione pędy,
- pączki mieszane zawierają kwiatostany wraz z kilkoma liśćmi u nasady. Przykładami są: jabłoń, głóg, jarząb i wiele innych.
Pączki są zwykle chronione za pomocą łusek, u niektórych gatunków są one owłosione. Po kształcie, kolorze, wielkości, ułożeniu pączków na pędzie, kształcie, barwie i liczbie ich łusek można rozróżnić gatunek drzewa lub krzewu, gdy pozostaje on w stanie bezlistnym. U wielu gatunków roślin pączki kwiatowe różnią się od pączków liściowych.
Sposób przetrwania pączków do następnego sezonu wegetacyjnego jest podstawą podziału form życiowych roślin (wg Raunakiaera) na:
- rośliny ziemnopączkowe (geofity),
- rośliny naziemnopączkowe (hemikryptofity),
- rośliny niskopączkowe (chamefity),
- rośliny jawnopączkowe (fanerofity).
Zobacz także: turion - forma przetrwalnikowa roślin wodnych, zwana też pąkiem zimowym.
