Palma wielkanocna
Z Wikipedii
Palma wielkanocna lub zastępująca ją gałązka wierzbowa jest tradycyjnym symbolem Niedzieli Palmowej.
Na pamiątkę wjazdu Jezusa do Jerozolimy w Kościele obchodzona jest Niedziela Palmowa, z którą wiąże się zwyczaj święcenia palm, znany w Polsce od średniowiecza.
Tradycyjne palmy wielkanocne przygotowuje się z gałązek wierzby, która w symbolice kościoła jest znakiem zmartwychwstania i nieśmiertelności duszy. Obok wierzby używano również gałązek malin i porzeczek. Ścinano je w Środę Popielcową i przechowywano w naczyniu z wodą, aby puściły pąki na Niedzielę Palmową. W trzpień palmy wplatano również bukszpan, barwinek, borówkę, cis, widłak.
Po uroczystej mszy św. w Niedzielę Palmową palmy są palone, a popiół z nich jest używany w następnym roku, kiedy w środę popielcową ksiądz znaczy wiernym głowy popiołem.
Tradycja wykonywania palm szczególnie zachowała się na Kurpiach w miejscowości Łyse oraz w Małopolsce w Lipnicy Murowanej i w Rabce. W zależności od regionu, palmy różnią się wyglądem i techniką wykonania. Swoją odrębność zachowały palemki wileńskie.
Palma kurpiowska powstaje z pnia ściętego drzewka (jodły lub świerka), oplecionego na całej długości widłakiem, wrzosem, borówką, zdobionego kwiatami z bibuły i wstążkami. Czub drzewka pozostawia się zielony.
Palma góralska wykonana jest z pęku witek wierzbowych, wiklinowych lub leszczynowych. Zwieńczona jest czubem z bazi, jedliny, bibułkowych barwnych kwiatów i wstążek. Palmy te spotyka się podczas procesji w Lipnicy Murowanej, Tokarni, Rabce. W Lipnicy i w Rabce rokrocznie odbywają się konkursy na najdłuższą i najpiękniejszą palmę. Palma na konkursie w Rabce w 2007 wynosiła 32 m i była tym samym dłuższa o prawie 1,5 m od najdłuższej palmy w Lipnicy.
Palemka wileńska jest obecnie najczęściej święconą palmą wielkanocną. Niewielkich rozmiarów, misternie upleciona z suszonych kwiatów, mchów i traw jest charakterystyczna dla okolic Wilna, skąd przywędrowała do Polski kilka lat temu, od razu zyskując ogromną popularność.
Z palmami wielkanocnymi wiąże się wiele ludowych zwyczajów i wierzeń:
poświęcona palma chroni ludzi, zwierzęta, domy, pola przed czarami, ogniem i wszelkim złem,
połykanie bazi zapobiega bólom gardła i głowy, a sproszkowane kotki dodawane do naparów z ziół mają moc uzdrawiającą,
bazie z poświęconej palmy zmieszane z ziarnem siewnym podłożone pod pierwszą zaoraną skibę zapewnią urodzaj,
krzyżyki z palmowych gałązek zatknięte w ziemię bronią pola przed gradobiciem i burzami,
poświęcone palmy wystawiane podczas burzy w oknie chronią dom przed piorunem,
poświęconą palmą należy pokropić rodzinę, co zabezpieczy ją przed chorobami i głodem,
uderzenie dzieci witką z palmy zapewnia zdrowie,
wysoka palma przyniesie jej twórcy długie i szczęśliwe życie,
piękna palma sprawi, że dzieci będą dorodne.
[edytuj] Zobacz też
Jare Święto, dziady śmigustne, Jezusek Palmowy, kawalkada wielkanocna, Niedziela Wielkanocna, pisanki, pogrzeb żuru i śledzia, Poniedziałek Wielkanocny, pucheroki, Rękawka, śmigus-dyngus, Siuda Baba, Środa Popielcowa, święcone, walatka, Wielkanoc, wieszanie Judasza, z kurkiem po dyngusie.
