Pentatonika
Z Wikipedii
Pentatonika to skala pięciodźwiękowa zbudowana w obrębie oktawy.
Termin ten zasadniczo stosowany był w odniesieniu tylko do orientalnych skal muzycznych, jednak obecnie odnoszony jest również do wszystkich skal, które składają się z pięciu dźwięków.
Skala pentatoniczna była pierwszym etapem w kształceniu tonalności, wystąpiła we wszystkich kulturach na świecie. Spotykana jest również w polskiej muzyce ludowej, jak np. w pieśni weselnej Chmiel.
Obecnie bardzo chętnie wykorzystywana m.in. w praktycznie wszystkich odmianach muzyki rozrywkowej, od bluesa począwszy.
Charakterystyczną cechą skal pentatonicznych jest to, że dźwiękiem centralnym jest dźwięk środkowy. Od niego budowane są kwartami w górę i w dół dwie komórki kwartowe, złożone z następstwa sekundy wielkiej i tercji małej w różnych kombinacjach. Ten typ pentatoniki, starszej, nosi nazwę pentatoniki anhemitonicznej, czyli bezpółtonowej. Występuje ona w pięciu odmianach:
(nazwy dźwięków podawane są w kolejności od najniższego do najwyższego)
- e - g - a - h - d1
- g - a - h - d1 - e1
- a - h - d1 - e1 - g1
- h - d1 - e1 - g1 - a1
- d1 - e1 - g1 - a1 - h1
Młodszą odmianą pentatoniki jest pentatonika diatoniczna, inaczej: pentatonika hemitoniczna lub: półtonowa, zawierająca oprócz odległości całotonowych tercję wielką i jedną lub dwie sekundy małe w następującym układzie:
- e - f - a - h - c1
lub
- f - g - h - c1 - d1
Inne rodzaje skal pięciostopniowych:
- Pentatonika molowa
- Pentatonika durowa
- Pentatonika bluesowa
Zobacz też:
