Podmiotowość polityczna
Z Wikipedii
Podmiotowość polityczna - jest to trwała zdolność jednostek, grup, organizacji i instytucji do świadomego podejmowania suwerennych i racjonalnych działań; mając na celu zaspokojenie potrzeb osoby działającej (działanie polega na udziale lub wpływaniu na decyzje władzy).
By istniała podmiotowość polityczna musi istnieć związek pomiędzy jednostką a przywódcą oraz współzależności między konfliktem interesów społecznych. Jednostki muszą sobie uświadomić własną polityczność i spostrzec własne cele i ich harmonizację z zapotrzebowaniem grupowym. Osoba stojąca na czele, przywódca, polityk odgrywa tu rolę „aktora życia”. Scenę oraz widownię tworzy społeczeństwo. Widzowie oceniają grę aktora. Podmiotowość polityczna jest stopniowalna. Można to określić poprzez ocen w jakim stopniu działanie danej osoby ma wpływ na życie polityczne. Podmiotowość można nabywać i tracić. Każdy, kto znajduje się na scenie politycznej posiada podmiotowość polityczną.
[edytuj] Podmioty polityczne
są to czynności podejmowane zbiorowo bądź indywidualnie, czynne i efektywne, biorące udział w życiu politycznym. Podejmowane działania są względnie świadome.
[edytuj] Działanie podmiotu politycznego
jest związane z pozycją zajmowaną w społeczeństwie i politycznej strukturze społecznej. Podmioty polityczne, czyli jednostki uczestniczące w polityce dążą w swoich działaniach albo do utrzymania obecnego systemu politycznego i zależności między podmiotami albo do ich zmiany. Większy stopień wpływu na politykę będzie miało działanie osoby mającej większe poparcie społeczne, czy też wyższe stanowisko w hierarchii władzy.
Działania podmiotów politycznych mogą być formalne, czyli zgodne z prawem, bądź nieformalne, czyli wykonywane nielegalnie przez grupy nacisku. Każdy pełnoletni obywatel mający prawo wyborcze: bierne i czynne, jest legalnym podmiotem politycznym. Podmioty polityczne mogą być w swoich działaniach asertywne, uległe lub nieuległe (dominujące, agresywne). Dwie ostatnie postawy są skrajne.
Sposób działania podmiotu politycznego zależy też od sytuacji w jakiej się znalazł będąc u władzy. Możemy podzielić rzeczywistość polityczną na cztery płaszczyzny sytuacyjne warunkujące działania podmiotu:
- 1.wolności i swobody idealna sytuacja dla człowieka: wszystko co obiektywne mu sprzyja (np. dobrze rozwijająca się gospodarka, dobra koniunktura), ludzie popierają jego działania, ma pełną swobodę w decydowaniu
- 2. konieczność i skrępowanie jednostka posiada władzę, lecz czynniki obiektywne powodują, że jest źle (np. pojawiają się problemy gospodarcze), natomiast ludzie stwierdzają, że się nie nadaje do tego lub znów z powodu różnych zależności muszę zarządzić to, co ktoś mi karze.
- 3. wolność i skrępowanie sytuacja sprzyja jednostce, ale jest uwikłana w zależności społeczne, które nie pozwalają jej na podejmowanie decyzji według własnej woli.
- 4. swoboda i konieczność jednostka posiada poparcie, sama podejmuje decyzje, nikt jej niczym nie przymusza, lecz sytuacja jest niesprzyjająca (np. pojawiają się problemy gospodarcze, klęski żywiołowe).
[edytuj] podział podmiotów politycznych
- pierwotne – wielkie grupy społeczne, narodowe, etniczne, grupy dążące do wspólnych celów;
- wtórne – wszelkie siły polityczne, instytucje, organizacje zawodowe itd., które prezentują stosunek wszelkich grup społecznych.
Zjawisko szarej eminencji
Analizując działania podmiotów politycznych możemy postawić pytanie: kto w rzeczywistości jest sprawcą ustawy, kto był podmiotem. Czasem określenie podmiotu jest trudne, ponieważ występuje zjawisko „szarej eminencji”, czyli władzy ukrytej. Jakaś jednostka wykonuje zadania zlecane przez jednostkę, która nie ujawnia się publicznie. Wypełnia się wola „szarej eminencji”, to ona jest „reżyserem”, lecz społeczeństwo, niewiedząc o tym, nie mogą rozliczyć jej z rządzenia, nie mogą nałożyć żadnych sankcji.
bibliografia:
1. wykłady z Teorii Polityki
2.Eugeniusz Zieliński,Nauka o państwie i polityce, Warszawa 2001, ISBN 83-7151-415-8
