Próba iskrowa

Z Wikipedii

Próba iskrowa - jest to warsztatowa metoda sprawdzenia składu chemicznego stali.

Spis treści 1 Podstawy teoretyczne metody 2 Podział parametrów iskier 3 Wpływ pierwiastków chemicznych 4 Przebieg próby iskrowej

[edytuj] Podstawy teoretyczne metody

Celem próby iskrowej jest wyznaczenie przybliżonych wartości węgla oraz dodatków stopowych w stali. W warunkach przemysłowych próba iskrowa jest wystarczająco dokładną i szybką metodą sprawdzania i kontroli międzyoperacyjnej materiału. Opiera się ona na analizie iskrzenia podczas szlifowania materiału. Zjawisko iskrzenia polega na oderwaniu drobnych, rozgrzanych cząsteczek od materiału szlifowanego. Po rozżarzeniu cząsteczki ulegają spaleniu, tworząc iskry, w czym biorą udział wszystkie składniki stali, w pierwszym rzędzie węgiel, a następnie dodatki stopowe.

Rozpryski na końcu, jak i na środku mogą mieć różne kształty. Poza kształtem, uwagę zwraca się na jasność oraz barwę, która może być jednakowa na całej długości lub zmienna, ciemniejsza na początku, a jaśniejsza na końcu.

Pewne zjawiska zachodzące podczas próby nie są zależne od składu chemicznego stali, a od warunków przeprowadzania próby, na przykład: długość snopa iskier, która w pierwszym rzędzie zależy od prędkości obrotowej tarczy szlifierskiej i od docisku próbki. Poprzednie procesy obróbkowe mają również duży wpływ na gęstość i wielkość snopa iskier.

[edytuj] Podział parametrów iskier

• ze względu na kształt
  • włócznie,
  • kolce,
  • kępki,
  • krople,
  • gałązki,
  • maczugi,
• ze względu na rodzaj
  • z promieniem ciągłym,
  • z promieniem przerywanym,
  • z promieniem rozgałęzionym,
• ze względu na barwę
  • biało-żółta,
  • pomarańczowa,
  • jasnoczerwona,
  • czerwona,
  • wiśniowa,

[edytuj] Wpływ pierwiastków chemicznych

Pierwiastki chemiczne, obecne w stali, mają następujący wpływ na wygląd iskier:

• Węgiel (C) - jest zasadniczym składnikiem powodującym rozpryski, gdyż spalający się dwutlenek węgla rozsadza oderwaną cząsteczkę; im więcej węgla, tym liczniejsze są eksplozje. Do momentu kiedy zawartość węgla osiągnie 0,8 %, powyżej tej wielkości zjawisko staje się coraz uboższe.
• Wolfram (W) - daje charakterystyczne, przerywane promienie, o ciemnoczerwonej barwie oraz nieliczne, ale bardzo kroplowate rozpryski. Przy średnich zawartościach tego pierwiastka występują zakończenia promieni w kształcie ostrza włóczni.
• Chrom (Cr) - w większych ilościach daje bardzo znaczne tłumienie iskrzenia, krótki i mało efektywny snop.
• Nikiel (Ni) - bardzo trudny do rozpoznania. Daje pewne zgrubienie, świecące na biało na przedłużonym ostrzu.
• Molibden (Mo) - od 0,1 % powoduje charakterystyczne oderwanie włóczni,
• Mangan (Mn) - powoduje zakończenie kolców rozprysków w postaci wachlarzyka.

[edytuj] Przebieg próby iskrowej

Przebieg próby jest następujący:

• Sprawdzenie stanu szlifierki, w szczególności pod względem bezpieczeństwa.
• Zadbanie, aby na tarczy szlifierskiej nie znajdowały się resztki poprzednio szlifowanej stali.
• Zabezpieczenie oczu operatora.
• Przeprowadzenie iskrzenia wzorników.
• Przeprowadzenie iskrzenia próbek o nieznanym składzie chemicznym na przemian z wzornikami, przy jednoczesnym rozpoznawaniu charakterystycznych elementów iskrzenia.
• Sporządzenie dokumentacji, ze szczególnym uwzględnieniem wykonania rysunków rozprysków.