Ptolemeusz XII Neos Dionisos (Auletes)

Z Wikipedii

Ptolemeusz XII Neos Dionisos, władca Egiptu z dynastii Ptolemeuszów (80-57 p.n.e., 55-51 p.n.e.), nieoficjalnie zwany Auletes (flecista) z powodu zamiłowania do gry na flecie, syn Ptolemeusza IX Sotera II i Kleopatry Selene I, mąż Kleopatry V Tryfejny II, ojciec Kleopatry VI Tryfajny III, Bereniki IV, Kleopatry VII, Ptolemeusza XIII, Ptolemeusza XIV i Arsinoe IV. Czworo ostatnich dzieci z nieznanej matki, prawdopodobnie wywodzącej się ze sfer kapłańskich.

Wysłany przez babkę Kleopatrę III wraz z braćmi na wyspę Kos, pobierał nauki u kapłanów-lekarzy ze świątyni Asklepiosa. Po opanowaniu wyspy przez króla Pontu Mitrydatesa VI Eupatora, wpadł w jego ręce, a następnie przebywał na jego dworze. Po śmierci Kleopatry Berenike III i Ptolemeusza XI na zaproszenie mieszkańców Aleksandrii przybył do Egiptu i objął tron. W 79 r. poślubił swoją siostrę Kleopatrę Tryfajnę. Oficjalna koronacja na króla Egiptu nastąpiła w 76 p.n.e.

Władzę swoją nad krajem sprawował dzięki poparciu Rzymu, uzyskanemu drogą łapówek dla czołowych polityków i darowizn pieniężnych dla państwa rzymskiego (np. za uznanie za króla przez rzymski senat zapłacił 6 000 talentów). Polityka uległości w stosunku do Rzymu podczas aneksji Cypru (58-56 p.n.e.) i duże darowizny obciążające budżet królewski i barki poddanych doprowadziły do wybuchu niezadowolenia społecznego. Ptolemeusz musiał opuścić Aleksandrię i udał się na wygnanie początkowo na wyspę Rodos, a następnie do Rzymu.

Od 58 p.n.e. Egiptem rządziła córka Ptolemeusza Berenike IV, najpierw ze swoją matką, a po jej śmierci w 57 p.n.e. z mężem Archealosem. Ptolemeusz w tym czasie zabiegał o rzymskie poparcie w odzyskaniu tronu, co zakończyło się rzymską interwencją w 55 p.n.e.. Armia pod dowództwem prokonsula Syrii, Aulusa Gabiniusza (który dostał od Ptolemeusza 10 000 talentów łapówki) pokonała Archelaosa, który zginął w walce, i zdobyła Egipt. Ptolemeusz objął ponownie tron 15 kwietnia 55 p.n.e.

Pierwszym krokiem w drugim okresie sprawowania władzy było zamordowanie rządzącej dotychczas córki Bereniki IV i jej zwolenników. Drugą osobą w państwie stał się zausznik i wierzyciel faraona, rzymski bankier Gajus Rabiriusz Postumus, mianowany ministrem finansów, który pożyczył Ptolemeuszowi część pieniędzy na łapówkę dla Gabiniusza. Postumus wykorzystał swoją pozycję do bezwzględnego ściągania z poddanych zaległych długów królewskich. Jednak po roku w obliczu groźby rebelii Ptolemeusz musiał usunąć rzymskiego bankiera ze stanowiska. W 52 p.n.e. koregentką została Kleopatra VII. Ptolemeusz zmarł na początku 51 p.n.e., wcześniej zobowiązując Rzym do patronatu nad dynastią.