Skálholt
Z Wikipedii
Skálholt (s.-nord. Skálaholt) - miejscowość w południowej Islandii nad rzeką Hvitá, siedziba pierwszego biskupstwa na Islandii od połowy XI wieku do końca XVIII wieku.
Obecnie Skálholt jest niewielką wsią, znajduje się tutaj zaledwie kilka domów. Nad osadą dominuje dużych rozmiarów kościół (zwany Núverandi Dómkirkja, czyli "współczesną katedrą") zbudowany w latach 1956-1963. Jest to dziesiąta świątynia zbudowana na tym miejscu. Pierwsza powstała już prawdopodobnie w 1000.
Biksupstwo w Skálholt zostało utworzone w 1056, czyli ponad pół wieku po przyjęciu chrześcijaństwa przez Islandczyków. Pierwszym biskupem był Ísleifur Gissurarson, uznany przez kościół katolicki za świętego. Do 1540 rezydowali tutaj biskupi katoliccy, a po Reformacji do 1796 - biskupi protestanccy. W Skálholt w 1550 został stracony ostatni katolicki biskup Islandii, biskup Hólar Jón Arason.
Skálholt było jednym z dwóch siedzib biskupa na Islandii (drugie znajdowało się w Hólar od 1106), aż do końca XVIII wieku, kiedy oba zostały rozwiązane, a biskup Islandii zaczął rezydować w stolicy kraju Reykjaviku. Przez wieki Skálholt było również znaczącym ośrodkiem politycznym (porównywalnym z Þingvellir) i kulturalnym (w XI wieku powstała tutaj pierwsza w Islandii szkoła) kraju. Adam z Bremy, opisując Skálholt (Scaldholz) w 1075, przedstawił je jako największe miasto Islandii.
Spis treści |
[edytuj] Biskupi Skálholt
[edytuj] biskupi katoliccy
- 1056 – 1080: Ísleifur Gissurarson
- 1082 – 1118: Gissur Ísleifsson
- 1118 – 1133: Þorlákur Runólfsson
- 1134 – 1148: Magnús Einarsson
- 1152 – 1176: Klængur Þorsteinsson
- 1178 – 1193: Þorlákur helgi Þórhallsson
- 1195 – 1211: Páll Jónsson
- 1216 – 1237: Magnús Gissurarson
- 1238 – 1268: Sigvarður Þéttmarsson (Norweg)
- 1269 – 1298: Árni Þorláksson
- 1304 – 1320: Árni Helgason
- 1321 – 1321: Grímur Skútuson (Norweg)
- 1322 – 1339: Jón Halldórsson (Norweg)
- 1339 – 1341: Jón Indriðason (Norweg)
- 1343 – 1348: Jón Sigurðsson
- 1350 – 1360: Gyrðir Ívarsson (Norweg)
- 1362 – 1364: Þórarinn Sigurðsson (Norweg)
- 1365 – 1381: Oddgeir Þorsteinsson (Norweg)
- 1382 – 1391: Mikael (Duńczyk)
- 1391 – 1405: Vilchin Hinriksson (Duńczyk)
- 1406 – 1413: Jón (Norweg)
- 1413 – 1426: Árni Ólafsson
- 1426 – 1433: Jón Gerreksson (Duńczyk)
- 1435 – 1437: Jón Vilhjálmsson Craxton (Anglik)
- 1437 – 1447: Gozewijn Comhaer (Holender)
- 1448 – 1462: Marcellus (Niemiec)
- 1462 – 1465: Jón Stefánsson Krabbe (Duńczyk)
- 1466 – 1475: Sveinn spaki Pétursson
- 1477 – 1490: Magnús Eyjólfsson
- 1491 – 1518: Stefán Jónsson
- 1521 – 1540: Ögmundur Pálsson
[edytuj] biskupi protestanccy
- 1540 – 1548: Gissur Einarsson
- 1549 – 1557: Marteinn Einarsson
- 1558 – 1587: Gísli Jónsson
- 1589 – 1630: Oddur Einarsson
- 1632 – 1638: Gísli Oddsson
- 1639 – 1674: Brynjólfur Sveinsson
- 1674 – 1697: Þórður Þorláksson
- 1698 – 1720: Jón Vídalín
- 1722 – 1743: Jón Árnason
- 1744 – 1745: Ludvig Harboe (Duńczyk)
- 1747 – 1753: Ólafur Gíslason
- 1754 – 1785: Finnur Jónsson
- 1785 – 1796: Hannes Finnsson
