Skalnica tatrzańska
Z Wikipedii
Skalnica tatrzańska | |
Systematyka | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | skalnicowce |
Rodzina | skalnicowate |
Rodzaj | skalnica |
Gatunek | skalnica tatrzańska |
Nazwa systematyczna | |
Saxifraga wahlenbergii Ball | |
Synonimy | |
Saxifraga perdurans Kit. |
Skalnica tatrzańska (Saxifraga wahlenbergii Ball) - gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny skalnicowatych. Jest jedną z bardziej charakterystycznych roślin naszych Tatr. Jest endemitem Karpat Zachodnich. Występuje na Choczu, Małej Fatrze, w Tatrach i w Tatrach Niżnich. Poza tym obszarem nigdzie więcej na świecie nie rośnie w środowisku naturalnym.
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Roślina darniowa, jej pędy tworzą dość gęste skupienia. Jest to jeden z rodzajów przystosowań roślin wysokogórskich do surowych warunków środowiska. Takie bliskie przyleganie roślinek do siebie chroni je przed silnymi wiatrami, zmniejsza parowanie wody i umożliwia lepsze wykorzystanie ciepła nagrzanej ziemi. Roślina naga lub owłosiona bardzo słabo, bez gruczołów.
- Łodyga
- Ze zwartej poduszki liści wyrastają do góry pojedyncze łodygi kwiatowe. Osiągają wysokość zaledwie do 10 cm. Zwykle nie posiadają one liści, albo mają tylko kilka małych listków, ustawionych skrętolegle.
- Liście
- Żywozielone, gęsto osadzone listki o długości 6-10 mm wyrastają skrętolegle tuż przy ziemi, tworząc poduszkę. Są one dość grube, mięsiste, zwężające się ku nasadzie. Cechą charakterystyczna jest ich kształt; są 3-5 klapowe, o odcinkach wydłużonych i tępych. Pod żywymi listkami zwykle jest pościółka z listków uschniętych.
- Kwiaty
- Pędy kwiatowe wyrastają wyłącznie z kątów liści. Na ich wierzchołkach wyrasta kilka białych kwiatków (czasami tylko jeden). Mają one promienistą, pięciopłatkową koronę. Płatki korony są 2 – 3 razy dłuższe od działek kielicha. Wewnątrz korony 10 dużych pręcików, słupek jeden z dwoma szyjkami, więcej niż do połowy zrosły z dnem kwiatowym. Roślina zakwita, jak na tatrzańskie warunki bardzo wcześnie – w niższych partiach gór nawet w kwietniu. W wyższych partiach gór później - dopiero po stopieniu śniegu.
- Owoc
- Torebka pękająca na szczycie. Nasiona bardzo drobne, czarne.
- Biotop, wymagania
- Roślina górska, chamefit. W Tatrach granica jej pionowego zasięgu wynosi 880 – 2250 m n. p. m. Nie jest wymagająca, jeśli chodzi o podłoże – rośnie zarówno na wapieniach, jak i granitowym podłożu, częściej na wapieniach. Występuje zazwyczaj w miejscach bardziej wilgotnych, unika miejsc wystawionych na dużą ekspozycję słoneczną. Spotkać ją można na wilgotnych obrzeżach piargów, w cieniu skał, na obrzeżu lasów, w żlebach, w szczelinach skalnych i na półkach skalnych. Wykazuje dosyć dużą zmienność form w zależności od warunków środowiska. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla zespołu Saxifragetum wahlenbergii.
Zobacz też: rośliny tatrzańskie.
[edytuj] Bibliografia
- 1.Matuszkiewicz, Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa : Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 8301144394.
- 2. Mirek, Zbigniew i Pięknoś-Mirkowa, Halina. Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa : MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 8370733859.
- 3. Radwańska-Paryska, Zofia. Rośliny tatrzańskie. Warszawa : WSiP, 1988. ISBN 8309002564.
- 4. Szafer, Władysław i Kulczyński, Stanisław. Rośliny polskie. Warszawa : PWN, 1953.