Stanisław Kaczkowski

Z Wikipedii

Stanisław Kaczkowski (ur. 1784/1785, zm. 1855) – polski historyk, działacz polityczny, poeta.

Ród Kaczkowskich wywodzi się z Kaczek (pomiędzy Dobrą a Turkiem) w dawnej ziemi sieradzkiej. Stanisław urodził się w Ochlach k. Widawy z Józefa i Bogumiły z Chrzanowskich. Nauki pobierał w konwikcie pijarów na Żoliborzu oraz w szkole Francuza Rougeta. Studia prawnicze odbył we Frankfurcie nad Odrą.

W 1808 r., w czasach Księstwa Warszawskiego minister Feliks Łubieński powołał go na zastępcę prokuratora przy Trybunale Kaliskim, później został prezesem Rady Powiatowej w Sieradzu i członkiem Rady Wojewódzkiej w Kaliszu. Po ożenku ze spadkobierczynią dóbr Chojne osiadł w tym majątku.

Począwszy od 1820 r. wybierano go posłem sieradzkim na sejmy w 1820, 1825 i 1830 r. Należał do opozycji kaliskiej braci Wincentego Bonawentury Niemojowskich. Ich polityczne koncepcje wzbogacił ideami ekonomicznymi o konieczności rozwoju handlu i zakładania fabryk.

Wydał "Myśli o handlu naszym" i "Rzut oka na Żydów". Postulował równouprawnienie Żydów i ich uaktywnienie zawodowe. W 1820 r. podpisał petycję by dobra rządowe sprzedawać wyłącznie chłopom i drugą w sprawie zakazu sprowadzania materiałów angielskich i wzięcia pod ochronę rodzimego przemysłu włókienniczego. W Chojnem 10-11 kwietnia 1825 grupa posłów "Kaliszan" odbyła naradę w sprawie przeciwdziałania decyzji Aleksandra I o zniesieniu jawności obrad sejmu. Działania Kaczkowskiego sprawiły, że 23 lutego 1826 w Chojnem aresztowali go carscy żandarmi i przewieźli do karmelitów w Warszawie.

Po 23 dniach zwolniono go. Kaczkowski przeniósł się do Bełchatowa i zajął urządzaniem majątku przejętego po bracie. W okresie powstania listopadowego przeciwstawiał się dyktaturze gen. Józefa Chłopickiego, krytycznie oceniał działania rządu powstańczego i armii. W proteście złożył mandat poselski i wrócił do Chojnego, skąd nadzorował także majątek w Bełchatowie. Kilka lat po upadku powstania Bełchatów przekazał synowi Ludwikowi, sam zaś do końca życia pozostał w Chojnem, gdzie oddał się pasji pisarskiej. Pozostawił po sobie 45 pozycji bibliograficznych: skończonych utworów i traktatów, notatek, pamiętników itp. Wśród nich sprawa sejmu Królestwa zajmuje naczelne miejsce.

Rękopiśmienna spuścizna Kaczkowskiego jest w posiadaniu Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Część prac ukazała się drukiem, np. "Krzyżacy a Polska. Wspomnienia historyczne" (Poznań 1845), "Rozprawy tyczące się pierwszych dziejów Polski" (Poznań 1847). W Krakowie (nakładem córki) w 1880 r. ukazały się "Tablice synchroniczne do kwestii polskiej". W latach 1918-1939 wydano 3 tomy klasycystycznych poezji Kaczkowskiego: "Ballady", "Obóz Wallensteina", "Na nutę Horacego". Zmarł w Bełchatowie 19 kwietnia 1856. Pozostawił dwóch synów i córkę. Żona Izabella zmarła w Chojnem w 1846 r.

[edytuj] Literatura

• Więckowska H., Kaczkowski St., [w:] PSB, 1964-65, s. 377.
• Ruszkowski A., Stanisław Kaczkowski (1784-1855) – polityk, publicysta i historyk z Chojnego koło Sieradza, [w:] "Na sieradzkich szlakach" nr 1-2/65-66/2002/XVII, s. 15-17.