Tęcza Grawitacji
Z Wikipedii
Tęcza Grawitacji (ang. Gravity's Rainbow) - wydana w 1973 r. powieść, uchodząca za największe dzieło Thomasa Pynchona.
Powieść encyklopedyczna (wymagająca do pełnego zrozumienia ciągłego zaglądania do encyklopedii). Fabuła osnuta jest wokół rakiety V2, jednak z powodu gwałtownych zmian w czasie i miejscu narracji, onirycznych lub retrospektywnych wstawek oraz niespodziewanych przejść między kolejnymi narratorami, główna oś fabuły jest stosunkowo ciężka do zauważenia i śledzenia. Zwolennicy Pynchona podkreślają, że widać w tym pisarski kunszt autora, a niejasności to zachęta do rozwikłania zagadki. Przeciwnicy uważają, że w powieści nie ma niczego wartościowego.
Niestandardowość formy i szeroki zakres nawiązań oraz aluzji czynią powieść niemożliwą do streszczenia. Według niektórych krytyków Tęcza Grawitacji jest o wojnie (właściwej bohaterce powieści) oraz o powikłanej relacji człowieka z własnym dzieckiem, czyli techniką.
Tłem dla Tęczy Grawitacji jest zimna wojna; znamienny jest rok powstania powieści (lata siedemdziesiąte to apogeum rozczarowania amerykańską polityką). We wstępie do antologii opowiadań Slow Learner z 1984 roku, Pynchon przyznaje, że bezpośrednią inspiracją do napisania książki było zagrożenie atakiem nuklearnym (pokrewieństwo zimnowojennej psychozy z nastrojami Londynu z czasów bombardowań rakietami V2 jest bardzo wyraźne).
W 1974 r. powieść otrzymała prestiżową nagrodę National Book Award.
Istnieje wiele świadectw wpływu powieści na współczesną kulturę. Jednym z nich jest scena z filmu Trainspotting, w której jeden z bohaterów nurkuje w sedesie. Jest to odbicie podobnej przygody jednego z głównych postaci Tęczy grawitacji – Tyrona Slothrope'a.
Powieść została wydana w Polsce w 2001 r. w tłumaczeniu Roberta Sudoła przez wydawnictwo Prószyński i S-ka.
