Tablica ekonomiczna
Z Wikipedii
Tablica ekonomiczna jest graficznym odwzorowaniem istoty XVIII wiecznego kierunku ekonomicznego - fizjokratyzmu. Została stworzona przez francuskiego ekonomistę Françoisa Quesnay'a i przedstawia sposób cyrkulacji dóbr w ówczesnym społeczeństwie oraz proces realizacji produktu czystego. Jest też uważana ze pierwszą próbę przedstawienia przepływów międzygałęziowych.
Pierwsza wersja Tablicy ukazała się w 1758 roku. Za punkt wyjścia do jej konstrukcji Quesnay przyjął podział społeczeństwa na cztery klasy:
- właścicieli ziemskich
- produkcyjną (chłopi i dzierżawcy ziemi)
- klasę jałową (rzemieślnicy, kupcy, przemysłowcy, robotnicy najemni)
- biedotę
Zgodnie z koncepcją tylko trzy pierwsze klasy brały udział w obiegu dóbr. Klasa biedoty, choć najlicznejsza, nie miała wpływu na cyrkulację a jej los zależał od wspaniałomyślności pozotałych klas.
Quesnay poczynił również pewne założenia, mające na celu uproszczenie analizy:
- reprodukcja ma charakter prosty
- ceny są niezmienne
- gospodarka ma charakter zamknięty
- cykl produkcyjny i cykl obrotu trwa jeden rok
- wymiana ma charakter ekwiwalentny
Zogodnie z poglądami fizjokratów jedynym źródłem bogactwa była ziemia, dlatego też produkt czysty powstawał w wyniku pracy na roli. Siły przyrody "współpracowały" z człowiekiem w jego wysiłku, potęgując efekty jego pracy. Fizjokraci uważali, że praca niezwiązana z rolnictwem polega wyłącznie na przekształceniu jednego dobra w inne i dlatego nie jest wartościotwórcza.
Quesnay porównał obieg dóbr i pieniędzy w społeczeństwie do obiegu krwi w organizmie. Duży obieg dotyczył relacji między naturą a społeczeństwem, natomiast mały zawierał się w ramach trzech klas społecznych. Cyrkulacja odbywa się według następującego cyklu:
- Roczne nakłady inwestycyjne w rolnictwie wynoszą 3 mld liwrów. Ponieważ jednak przyroda potęguje nakłady ludzkie, klasa produkcyjna otrzymuje produkt wartości 5 mld liwrów. Dodatkowe 2 mld liwrów to produkt czysty.
- Klasa produkcyjna oddaje produkt czsty właścicielom ziemskim w postaci 2 mld liwrów czynszu dzierżawnego
- Właściciele ziemscy wydają otrzymane 2 mld liwrów: 1 mld oddają klasie jałowej w zamian za wyroby rzemieślnicze; 1 mld oddają klasie produkcyjnej w zamian za produkty rolne
- Klasa jałowa oddaje otrzymany 1 mld liwrów klasie produkcyjnej w zamian za żywność
- Klasa produkcyjna zakupuje u klasy jałowej wyroby rzemieślnicze za 1 mld liwrów. Klasa jałowa wydaje otrzymany 1 mld liwrów na zakup surowców u klasy produkcyjnej.
Cykl obiegu rozpoczynał się co roku po żniwach.
[edytuj] Zobacz też
- koncepcja podatku jedynego
