Teletekst
Z Wikipedii
Teletekst – sygnał cyfrowy dołączany do emisji telewizyjnej, zawierający dane, które nowoczesne odbiorniki telewizyjne interpretują jako tekst (dostępny w 8 kolorowej palecie). Teletekst wykorzystuje emitowane niewidoczne dla odbiornika linie obrazowe. W teletekście nadawcy telewizyjni zamieszczają program telewizyjny, listę dialogową potocznie nazywaną napisami filmowymi, bieżące informacje, serwis pogodowy, sportowy, ogłoszeniowy, bardzo często także konkursy, czaty SMS-owe i serwisy randkowe. Dla części stacji teletekst jest źródłem dodatkowych dochodów, głównie dzięki jego zintegrowaniu z systemami audiotele.
Spis treści |
[edytuj] Technika
Teletekst prezentowany jest w formie stron tekstowych numerowanych od 100 do 899 (teoretycznie stron może być 2048). Każda strona składa się z wiersza nagłówka oraz 24 wierszy treści po 40 znaków każdy. Znaki mają stałą szerokość. Każda strona może posiadać wiele treści (tzw podstron). Teoretycznie podstron może być 16256, lecz w praktyce nie używa się więcej niż 80. Możliwa jest transmisja znaków narodowych, w tym również polskich znaków diakrytycznych.
[edytuj] Historia teletekstu
Pierwsze prace nad stworzeniem teletekstu rozpoczęto w latach 70. w Wielkiej Brytanii. Pierwsze transmisje teletekstowe pod nazwą Ceefax telewizja BBC wyemitowała pod koniec 1974 r. Jednak możliwości systemu były bardzo ograniczenie (szczególnie jeśli chodzi o ilość stron teletekstu). Nie było również zestawów telewizyjnych z dekoderami, które służyłyby do odbioru dołączanych do transmisji telewizyjnej danych. Dopiero pod koniec lat 70. zaczęła zwiększać się liczba sprzętu zdolnego do odbioru teletekstu w Wielkiej Brytanii.
W 1975 r. rozpoczęły się także prace nad francuskim systemem teletekstu. Zarówno na jego bazie, jak i bazie brytyjskiego Ceefaxu w latach 80. swoje systemy teletekstowe zaczęły wprowadzać amerykańskie sieci telewizyjne (m.in. CBS i NBC).
W latach 90. nastąpił dynamiczny rozwój teletekstu. Zaczęły go wykorzystywać sieci kablowe i stacje rozrywkowe, powstające w tym okresie. Wkrótce był on obecny także w większość stacji publicznych w byłych krajach socjalistycznych, a w ślad za nimi poszły telewizje komercyjne.
Obecnie teletekst jest standardowym rozszerzeniem działalności stacji telewizyjnych. Większość stacji wykorzystuje technologię teletekstową do przesyłania informacji, będących uzupełnieniem oferty programowej danej telewizji. Najczęściej wykorzystwaną przez odbiorców informacją przesyłaną teletekstem jest program telewizyjny. Analogowa transmisja sygnału wizji jest wypierana przez skompresowany sygnał cyfrowy, którego elementem jest elektroniczny przewodnik po programach - EPG, przejmujący najważniejszą funkcjonalność teletekstu.
[edytuj] Teletekst w Polsce
W Polsce na początku lat 90. Telewizja Polska uruchomiła pierwszą transmisję teletekstową – Telegazetę (stąd bardzo często teletekst nazywany jest błędnie telegazetą; Telegazeta jest nazwą handlową i jako taka nie może być wykorzystywana jako nazwa środka przekazu danych). Oprócz tego teletekst emitują także stacje komercyjne – Polsat (Gazeta TV Polsat), TV 4 (TV 4 Gazeta), TVN, TVN Siedem, TVN Turbo, TVN Gra, TVN International (Telestrony), 4fun.tv, Tele 5 (Videotel 5), Polonia 1 (Videotel 1), Telewizja Trwam (Trwam-Text) – i lokalne.
[edytuj] Normy i standardy
Teletekst został początkowo na potrzeby BBC opisany w dokumencie "World System Teletext". Obecnie jest określony normami ETSI (European Telecommunication Standard) pod numerem ETS 300 706 o nazwie "Enhanced Teletext specification".
