Walenty Stefański

Z Wikipedii

Walenty Maciej Stefański (ur. 12 lutego 1813 w Śródce k. Poznania, zm. 30 czerwca 1877 w Pelplinie), księgarz, działacz polityczny, jeden z organizatorów Ligi Polskiej.

Był synem rybaka. Kształcił się początkowo u księży reformatów w Śródce, następnie praktykował w drukarni E. Deckera w Poznaniu i uzupełniał wykształcenie samodzielnie. W 1831 wziął udział w powstaniu listopadowym, otrzymując nawet odznaczenie wojskowe za dzielność. Władze pruskie ukarały go więzieniem i konfiskatą majątku, jednak jako nieletni został amnestionowany i skierowany do służby wojskowej w Nadrenii. Po odbyciu służby powrócił do pracy w poznańskiej drukarni Deckera.

W 1838 rozpoczął samodzielną działalność na rynku księgarskim. Otworzył w Poznaniu księgarnię, a w 1840 także drukarnię. Przez krótki czas wydawał pismo gospodarczo-społeczne "Postęp" (1842), rychło zamknięte przez cenzurę. Działał w Związku Plebejuszy, przygotowującym w porozumieniu z innymi zaborami zbrojne powstanie. W 1845 założył kasyno rzemieślnicze w Poznaniu ("Gospoda Miejska"). Wkrótce został aresztowany, ale bez konsekwencji karnych. Po zwolnieniu (z braku dowodów) powrócił do działalności konspiracyjnej i brał udział w przygotowaniach wydarzeń Wiosny Ludów w Wielkopolsce.

Jeden z organizatorów Ligi Polskiej, w latach 1848-1850 redagował (wspólnie z ks. Aleksym Prusinowskim) ludowe pismo "Wielkopolanin"; wydawał także inne pisma, m.in. "Krzyż a Miecz". W 1851 władze zamknęły jego drukarnię. Zajął się wówczas bez większego powodzenia handlem, co zmusiło go do częstych zmian miejsca pobytu. Przeniósł się na Pomorze, wreszcie w 1864 osiadł na stałe w Pelplinie; brał nadal udział w działalności narodowej, w latach 1863-1864 był więziony w Świnoujściu. W Pelplinie założył Towarzystwo Rolnicze oraz kasę pożyczkową. W ostatnich latach ograniczył działalność społeczną.

Zmarł i został pochowany w Pelplinie. Z małżeństwa z Pauliną Stefańską (kuzynką) miał pięcioro dzieci, syna i cztery córki.

[edytuj] Bibliografia

• Janina Krausowa, Walenty Stefański, w: Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa-Poznań 1981
• Witold Jakóbczyk, Przetrwać na Wartą 1815-1914, 55. część cyklu "Dzieje narodu i państwa polskiego", Warszawa 1989