Warcaby

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Warcaby to gra planszowa, wywodząca się z szachów upowszechniona w Europie we Francji u schyłku XI wieku. Gra posiada wiele odmian, spośród których uważane za dyscyplinę sportową są jedynie warcaby polskie (stupolowe) nazywane też międzynarodowymi. Pomimo wszystko w większości krajów gra odbywa się tradycyjnie na szachownicy posiadającej 64 pola używając 24 pionków (po 12 dla każdego).

[edytuj] Różne odmiany gry

Różnice główne powodowne są:

rozmiarem planszy (od 6 do 12 pól szerokości bądź długości)
liczbą pionów (od 8 do 30 na zawodnika)
zasadami bicia
sposobem poruszania się damki

Mniej istotne różnice dotyczą:

kolorów (barw) pól i pionów
przebiegu czarnej przekątnej
notacji i oznaczeń pól
rozpoczynającego

Przykłady różnych odmian gry w warcaby:

warcaby polskie (międzynarodowe) nazywane też stupolowymi; grane na warcabnicy o rozmiarach 10x10 z użyciem "międzynarodowych zasad gry w warcaby"; błędne jest używanie terminu "warcaby stupolowe z zasadami europejskimi"!
angielskie; w USA nazywane checkers (plansza 8x8)
hiszpańskie (plansza 8x8)
włoskie (plansza 8x8)
rosyjskie (plansza 8x8)
czeskie (plansza 8x8)
kanadyjskie (plansza 12x12)
klasyczne (64-polowe - na planszy 8x8, w świecie nazywane brazylijskimi) z zasadami gry takimi jak w warcabach polskich; w literaturze anglojęzycznej z pierwszej poł. XX w. tę odmianę warcabów nazywano "minor (little) polish draughts" (mniejsze lub małe warcaby polskie)
warcaby w Polsce nazywane "tradycyjnymi" lub po prostu kiedyś warcabami; zasadami podobne do warcabów klasycznych z tą tylko różnicą, że nie obowiązuję w nich zasada "bicia większości" (w polskiej wersji z więcej niż jednego z możliwych zbić wolno wybrać dowolne); ta odmiana warcabów nazywana jest w świecie "pool" lub "pool checkers" lub też "spanish pool checkers".
wybijanka (w jęz. rosyjskim poddawki) to niejako antywarcaby; w czasie gry należy się pozbywać swoich kamieni, tzn. że zwycięża ten, kto nie może wykonać ruchu; dawniej (w XIX w.), w Polsce tę odmianę gry w warcaby nazywano "mizerka".

[edytuj] Historia

Warcaby znane nam w dzisiejszej postaci powstały na Półwyspie Iberyjskim na przełomie XV i XVI wieku. Najprawdopodobniej pochodziły od gry zwanej "Alquerque" opartej na arabskiej grze "El-Quirkat". El-Quirkat nazywana była przez saharyjskich Arabów "zamma" lub "damma". Pierwsze znane, i do dziś zachowane, książki o warcabach zostały wydane na terenie dzisiejszej Hiszpanii. Pierwszą znaną pośrednio (nie zachował się żaden egzemplarz) pisemną publikacją, wyłącznie na temat warcabów, była wydana w jęz. hiszpańskim w 1547 r. w Walencji "El Ingenio o juego de marro, de punta o damas" autorstwa Antonio de Torquemad'a. W znanej i zasłużonej dla Hiszpanii Biblioteco Nacional do dzisiaj przechowywany jest jeden z pierwszych na świecie pisemnych traktatów poświęcony tylko warcabom "Libro del Juegos de las Damas, vulgarmente Ilamado el Marro" opublikowany w 1591 r. przez Pedro Ruiz Montero "El Andaluz" (o przydomku Andaluzyjczyk).

Warcaby są dyscypliną sportową, w której rozgrywane są mistrzostwa różnych krajów, mistrzostwa kontynentów i świata. Organizacją skupiającą narodowe federacje warcabowe jest Światowa Federacja Warcabowa (FMJD). W Polsce regularne rozgrywki warcabowe rozpoczęto w 1973 roku. W 1975 roku odbyły się pierwsze drużynowe, a w 1977 indywidualne Mistrzostwa Polski. Nadzorowaniem i organizacją warcabowych rozgrywek do roku 1989 zajmowała się Centralna Komisja Gry Warcabowej przy RG LZS, od 1989 r. do 2004 r. Polskie Towarzystwo Warcabowe, a w 2004 powstał Polski Związek Warcabowy (PZWarc), który należy do FMJD. PZWarc popiera rozwój warcabów jako sportu w dwóch odmianach gry w warcaby: warcabach polskich (międzynarodowych) i klasycznych (64-polowych). Największe sukcesy naszych warcabistów to wicemistrzostwo Świata Ewy Schalley(Minkiny) z Poczesnej (1997) oraz brązowy medal w Drużynowych Mistrzostwach Świata (Verona 1989).