Warszawska Straż Ogniowa
Z Wikipedii
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz w dyskusji tego artykułu lub na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.
[edytuj] Kalendarium dziejów
23 grudnia 1834 r.
Rada Administracyjna Królestwa Polskiego podejmuje decyzję o powołaniu do życia Straży Ogniowej w Warszawie. Jako wzór organizacyjny przyjęto Petersburską Straż Ogniową.
6 lutego 1835 r.
Pierwszym naczelnikiem mianowany zostaje, Polak z pochodzenia, ppłk Jan Robosz, który rozpoczyna organizowanie straży. W pracach tych pomagają mu, poproszeni przez niego, brandmajster Petersburskiej Straży Ogniowej Michał Skorupski i Tomasz Piklikiewicz, intendent zlikwidowanego Magazynu Karowego w Warszawie.
1 stycznia 1836 r.
Straż rozpoczyna oficjalną służbę, po wcześniejszym wyszkoleniu i uformowaniu. Oprócz gaszenia pożarów ma ona obowiązek czyścić kominy i sprzątać ulice w mieście. Cała straż podzielona została na cztery oddziały, rozlokowane w czterech punktach miasta. Oddział I zajął część obszernego budynku po byłych koszarach artylerii konnej gwardii zbudowanego ok. 1777 r przez Marszałka Bielińskiego na potrzeby Magazynu Karowego, przy ul. Nalewki 3. Oddział II ulokowany został na tyłach gmachu Ratusza przy Placu Teatralnym. Oddział III znalazł się w drewnianych zabudowaniach przy Nowym Świecie 14 (róg Alei Jerozolimskiej). Wreszcie Oddział IV, zlokalizowany na Pradze, zajął drewniane zabudowania przy ul. Brukowej róg Szerokiej(obecnie Okrzei - Jagiellońska).
1841 r.
Następuje zmiana dotychczasowej nazwy Straż Ogniowa w Warszawie na Warszawska Straż Ogniowa (WSO).
1851 r.
Rada Administracyjna podejmuje decyzję o utworzeniu jeszcze jednego oddziału WSO. Nadano mu numer IV, a oddziałowi praskiemu zmieniono numer na V. Nowy oddział zostaje ulokowany w byłych koszarach Mirowskich przy ul. Chłodnej 3.
1864 r.
WSO otrzymuje do eksploatachji pierwszą sikawkę parową podukcji firmy F. Shand, Mason and Co. z Londynu.
1865 r.
Kolejne dwie sikawki parowe firmy F. Shand, Mason and Co. trafiają do służby.
1869 r.
Przeprowadzona zostaje pierwsza próba z gaśnicą na kwas węglowy (pomysłu Dicka).
1872 r.
W wyniku ciężkiego wypadku umiera naczelnik płk Urban Majewski. Jego miejsce zajmuje Rosjanin, płk Jan Anienkow. Od tego momentu, aż do I wojny światowej, stanowisko to będą piastować wyłącznie Rosjanie.
1873 r.
III Oddział przenosi się na Nowy Świat 6 do kamienicy odkupionej od Towarzystwa Dobroczynności w Warszawie. Na podwórzu staje wieża obserwacyjna - czatownia. Budynek i wieża zostały zburzone w latach 50. prze budowie "Białego Domu".
1887 r.
Przy WSO powstaje pierwsza orkiestra strażacka.
1878 r.
V Oddział przenosi się do nowego obiektu przy Spornej 2 (obecnie Marcinkowskiego) wybudowanego staraniem Prezydenta Warszawy Sokratesa Starynkiewicza specjalnie na potrzeby straży. Budynek istnieje do dziś. Wieżę rozebrano w 1954 r.
1906 r.
Wprowadzone zostają do użytku, podczas akcji gaśniczych, ochronne ubrania azbestowe.
1911 r.
WSO otrzymuje pierwszą drabinę mechaniczną MAGIRUS
1914 r.
Pierwszy samochód f-my Büssing - niestety tylko wypożyczony na próby.
lipiec 1915 r.
Rosjanie wywożą z Warszawy cały sprzęt Warszawskiej Straży Ogniowej oraz ewakuują większość strażaków. Część ucieka i powraca do miasta.
4 września 1915 r.
Komendantem WSO zostaje inż. Józef Tuliszkowski - jeden z najwybitniejszych pożarników polskich.
1916 r.
Wprowadzenie do służby pierwszego samochodu pożarniczego z motopompą m-ki Hans Lloyd. Nadanie sztandaru z okazji 80-lecia WSO.
1918 r.
Wraca do Warszawy i zostaje mianowany Komendantem WSO kpt. Józef Hłasko. Wywieziony w 1915 r. do Moskwy wraz ze strażą, gdzie był jej komendantem. Przedtem przez 20 lat był dowódcą początkowo IV a później I Oddziału WSO.
1920 r.
Decyzją ministra spraw wewnętrznych WSO zostaje upaństwowiona. Jednak magistrat Warszawy zaskarża tę decyzję i uzyskuje jej odwołanie. WSO pozostaje strażą miejską.
1928 r.
Skreślenie z inwentarza wozów konnych i sprzętu stajennego. WSO jest całkowicie zmotoryzowana.
1936 r.
III Oddział przenosi się do nowej siedziby przy ul. Polnej 1, gdzie ma siedzibę do dzisiaj. Również przenosi się tutaj Komenda WSO z Nalewek.
1939 r.
W obronie Warszawy biorą udział strażacy WSO, Łódzkiej Straży Pożarnej, Ochotniczych Straży Pożarnych z Brzezin, Ozorkowa, Zakładów Schlossera w Ozorkowie oraz OSP z Nieszawy. Straty - 30 zabitych i ok. 50 rannych. W grudniu zawiązany zostaje Strażacko Ruch Oporu 'Skała'.
[edytuj] Skład osobowy
stopień, Imię i Nazwisko | narodowość | data mianowania | data zwolnienia |
ppłk Jan Robosz | Polak | 6.02.1835 | 31.12.1843 |
ppłk Karol Nolken | Polak | 1.01.1844 | 20.03.1850 |
płk Aleksander Hauke | Polak | 20.03.1850 | 20.12.1859 |
płk Jan Demonkel1 | Polak | 20.12.1859 | 1.10.1861 |
płk Urban Majewski | Polak | 21.10.1861 | 3.03.1872 |
płk Iwan Anienkow | Rosjanin | 3.04.1872 | 2.06.1879 |
płk Włodzimierz Onypryjenko | Rosjanin | 2.06.1879 | 1.05.1886 |
ppłk Włodzimierz Curikow2 | Rosjanin | 1.06.1886 | 21.04.1888 |
płk Sergiusz Curikow3 | Rosjanin | 21.04.1888 | 1.03.1891 |
płk Mikołaj Popławko | Rosjanin | 30.08.1892 | 20.12.1905 |
płk Anatol Sudrawski4 | Rosjanin | 21.12.1905 | 1.08.1908 |
ppłk Edward Łund5 | Szwed zruszczony | 1.08.1908 | 4.08.1915 |
1 mianowany warszawskim oberpolicmajstrem ze względu na popularność straży ogniowej
2 wystąpił z powodu nie poddania się zarządzeniom oberpolicmajstra Klejgesa zwalniającego brandmajstrów Polaków
3 brat Włodzimierza. Wystąpił ze służby z tych samych powodów
4 Zawieszony w czynnościach i aresztowany za nadużycia
5 Przed objęciem służby w Warszawie był naczelnikiem straży w Odessie
Stopień, imię, nazwisko | Data rozpoczęcia służby | Data zakończenia służby |
inż. Stanisław Szymanowski | 23 VII 1915 | 1 VIII 1915 |
płk inż. Józef Tuliszkowski | 1 VIII 1915 | 1 XI 1918 |
ppłk Józef Hłasko | 1 XI 1918 | 25 X 1922 |
kpt Józef Dutkiewicz | 1 II 1923 | 1 V 1926 |
ppłk Izydor Mikołaj Prokop | 1 VI 1926 | 31 XII 1934 |
por. Feliks Chociszewski | 1 I 1935 | 31 X 1935 |
ppłk Stanisław Gieysztor | 1 I 1936 | 6 VI 1940 |
kpt. Henryk Markowski | 7 Vi 1940 | 30 V 1941 |
ppłk Adam Kalinowski | 1 VI 1941 | 1 VIII 1944 |
Stopień, imię i nazwisko |
Data mianowania |
Data odwołania |
por. Tadeusz Wilhelmi |
21 IX 1944 |
15 II 1945 |
mjr Jan Pietraszkiewicz |
15 II 1945 |
8 V 1945 |
kpt. Marian Kominek |
9 V 1945 |
30 IV 1950 |
por Józef Buchalski |
1 V 1950 |
5 II 1951 |
por. Włodzimierz Kazimierczak |
5 II 1951 |
1 VIII 1952 |
mjr Czesław Jaworski |
1 VIII 1952 |
22 IV 1955 |
płk Zygmunt Jarosz |
22 IV 1955 |
30 VI 1966 |
płk Zdzisław Zalewski 1) |
1 VII 1966 |
25 VI 1990 |
płk Jerzy Żurek |
5 VII 1990 |
30.06.1992 |
płk Ireneusz Grubek 2) |
1 VII 1992 |
31 VIII 1993 |
st. bryg. Adam Dąbrowski 3) |
1 IX 1993 1 I 1999 |
31 XII 1998 30 IV 1999 |
st. bryg. Marian Bielecki 4) |
1 V 1999 1 I 2002 |
31 XII 2002
|
1) od 1 VI 1975 Komendant Stołeczny Straży Pożarnych woj. stołecznego
2) Komendant Rejonowy Państwowej Straży Pożarnej
3) Komendant Rejonowy Państwowej Straży Pożarnej, następnie powiatowy
4) Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej, Komendant Miejski PSP m.st. Warszawy
Bibliografia:
- Jabłonowski W., Warszawska Straż Ogniowa 1836-1939, Warszawa 2001
- dr Boss E. Dzieje Warszawskiej Straży Ogniowej 1836-1936, W-wa 1937
- pr. zbior. Opowieść o warszawskich strażakach. CXXV lecie WSP, Warszawa 1961
- Burzyński E. Z dziejów Warszawskiej STraży Pożarnej. 150 lat działalności. Warszawa 1989
- Jaworski A., Wilczur J. Strażacka wierność, Warszawa 1988
[edytuj] Zobacz też
Portal:Warszawa Wikiprojekt:Warszawa Kategoria:Warszawa |