Wolne sędziostwo
Z Wikipedii
Wolne sędziostwo, wolny sędzia – historyczna nazwa określająca dziedziczny majątek ziemski należący do tzw. wolnego sędziego (niem. Freirichter). Wolnym sędzią był lokator, czyli ktoś w rodzaju przedsiębiorcy, który w wiekach średnich zajmował się osadnictwem na zlecenie władcy, klasztoru lub pana feudalnego. Wolny sędzia wspierał osadnictwo własnym majątkiem. Otrzymywał za to funkcję sołtysa, a tym samym zwolnienie od podatków i przywileje takie jak prawo do wyszynku i prawo do sądzenia. Termin ten stosowano na ziemi kłodzkiej, gdzie wolni sędziowie u schyłku średniowiecza stanowili odrębny stan mający większe przywileje niż szlachta.
Wolnym sędziom podlegał wiejski wymiar sprawiedliwości, a do ich obowiązków należało prowadzenie księgi ławników (Schoeppenbuch), w której zapisywano wyroki sądowe i akty sprzedaży dokonywane we wsi. Ostatnie wolne sędziostwo przetrwało do XIX w. we wsi Kłodno w gminie Lądek-Zdrój.
[edytuj] Źródło
- Arno Herzig, Małgorzata Ruchniewicz W kraju Pana Boga. Źródła i materiały do dziejów Ziemi Kłodzkiej od X do XX wieku, s. 13, Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, Kłodzko 2003, ISBN 83-916830-3-6
