WVHA

Z Wikipedii

SS-Wirtschafts- und Verwaltungshauptamt (WVHA) – Główny Urząd Gospodarczo-Administracyjny SS. W latach 1942 - 1945 jeden z najważniejszych urzędów tej organizacji, na które organizacyjnie dzieliła się SS.

WVHA powstał 1 lutego 1942 na mocy dekretu Heinricha Himmlera z 31 stycznia 1941 w wyniku połączenia Głównego Urzędu Administracji i Gospodarki SS (SS-Hauptamt Verwaltung und Wirtscharft) oraz Głównego Urzędu Budżetu i Budownictwa SS (SS-Hauptamt Haushalt und Bauten). Szefem WVHA, przez cały okres jego istnienia, był SS-Obergruppenführer Oswald Pohl. Zadaniem tego urzędu było kierowanie całą administracją, ekonomiką i przedsiębiorstwami będącymi własnością SS. WVHA bezpośrednio podlegały m in. obozy koncentracyjne, które stanowiły od marca 1942 jego Grupę Urzędów D - Obozy Koncentracyjne, którą tworzył Inspektorat Obozów Koncentracyjnych (Inspektion der Konzentrationslager).

Organizacyjnie WVHA dzieliło się na 5 urzędów (oznaczonych literami A, B, C, D i W):

1. A - Administracja Oddziałów SS (Amtsgruppe A - Truppenverwaltung): zajmował się administracją oddziałów Waffen-SS
2. B - Gospodarka Oddziałów SS (Amtsgruppe B - Truppenwirtschaft): zajmował się gospodarką formacji SS
3. C - Zagadnienia Budowlane (Amtsgruppe C - Bauwesen): zajmował się budownictwem
4. D - Obozy Koncentracyjne (Amtsgruppe D - Konzentrationslager) (włączony do WVHA w marcu 1942): której podlegały obozy koncentracyjne (kierował nim SS-Gruppenführer Richard Glücks), zarządzane przez Inspektorat Obozów Koncentracyjnych (Inspektion der Konzentrationslager).
5. W - Przedsięwzięcia Gospodarcze (Amtsgruppe W - Wirtschaftliche Unternehmungen): tzw. "Amstgruppe W", nadzorująca firmy i przedsiębiorstwa, będące własnością SS.

WVHA odpowiadała za wszystkie zbrodnie popełnione w niemieckich obozach koncentracyjnych, w szczególności za warunki w nich panujące oraz za eksploatację niewolniczej pracy więźniów. Dodatkowo referat kierowany przez SS-Standartenführera dr. Enno Lollinga ponosił odpowiedzialność za dokonywane na więźniach pseudoeksperymenty medyczne. Po zakończeniu II wojny światowej część kierownictwa WVHA, na czele z SS-Obergruppenfuehrerem Oswaldem Pohlem, została oskarżona przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze, w czwartym procesie norymberskim (tzw. proces Pohla). W procesie tym zapadły surowe wyroki, ale niektórych skazanych w następnych latach amnestionowano. Pohl został stracony przez powieszenie w 1951 (jedyny z zapadłych wyroków śmierci, który został wykonany). Richard Glücks i Enno Lolling uniknęli odpowiedzialności popełniając samobójstwo w 1945.