Zbójcy

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Zbójcy , niem. Die Räuber - dramat Friedricha Schillera, wydany w roku 1781. Jeden z najwcześniejszych utworów Schillera, pisany w okresie zaostrzonego reżimu studiów w akademii wojskowej. Inspiracją dramatu było opowiadanie Christiana Friedricha Schubarta, jednego z czołowych reprezentantów okresu "Burzy i naporu" (Sturm und Drang) - Zur Geschichte des menschlichen Herzens ("Przyczynek do historii serca ludzkiego", 1775).

[edytuj] Przekaz "Zbójców"

Dramat Schillera został usytuowany w Niemczech w połowie XVIII w., nawiązując do znanego wówczas zjawiska "sprawiedliwych rozbójników", broniących pokrzywdzonych przed bezprawiem możnych. Wskutek nacisków dyrekcji teatru w Mannheim akcja została przeniesiona w czasy cesarza Maksymiliana (po śmierci Schillera przywrócono pierwotny tekst). "Zbójcy" to utwór wymierzony przeciw tyranii absolutyzmu książąt niemieckich, w którym pojawia się propozycja alternatywna mieszczańskiej republiki i jej ideologa, Karola Moora:

Co? Ja miałbym sznurówką ściskać swoje ciało, swoją wolę kłaść w praw leszczoty? Prawo w ślimaczy chód przeistacza, co by może lot orła miało. Prawo jeszcze wielkiego nie wydało człowieka - wolność tylko olbrzymów! (...) Niech mię postawią na czele takich jak ja, a z Niemiec zrobię rzeczpospolitą, wobec której Rzym i Sparta byłyby tylko mniszek klasztorami.

Młodzieńczy utwór Schillera, choć nie pozbawiony egzaltacji i niekonsekwencji, odegrał ważną rolę jako dzieło krystalizujące opór przeciw zastałym strukturom społecznym, uniemożliwiającym rozwój.

[edytuj] Fabuła

Uwaga: W dalszej części artykułu znajdują się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.

Bohater "Zbójców" za sprawą lekkomyślności, ale także intryg swego brata Franciszka, zostaje wydziedziczony przez ojca. Pozbawiony oparcia obejmuje przywództwo bandy, grasującej w Lesie Czeskim. Tymczasem jego brat podstępem próbuje zyskać względy Amalii, narzeczonej Karola, a ojca omdlałego na wiadomość o rzekomej śmierci Karola zamyka w leśnej wieży. Karol, choć ścigany, nadal pozostaje nieuchwytny, ale postanawia powrócić w ojczyste strony, stęskniony za Amalią. W zamku pojawia się pod przebraniem. Rządy sprawuje tutaj już Franciszek, który każe otruć brata, ale stary sługa wyjawia Karolowi prawdę. "Zbójca" straciwszy nadzieję na połączenie się z Amalią, opuszcza zamek. W lesie trafia na wieżę, gdzie nadal przebywa uwięziony ojciec. Karol uwalnia ojca, wydaje rozkaz pochwycenia Franciszka, który popełnia samobójstwo. Stary hrabia na wieść, że syn jest przywódcą bandy, umiera, Amalią zaś nie chce się z Karolem rozstać. Zbójcy jednak żądają, aby wywiązał się z przysięgi i nie opuszczał ich - Karol, znalazłszy się w sytuacji bez wyjścia, zabija Amalię (która sama tego chce), a sam postanawia stawić się przed sądem. Marzenie o zaprowadzeniu nowego, sprawiedliwego ładu na własny rachunek rozwiewa się.