Zbiór Hintikki
Z Wikipedii
Zbiór Hintikki (ang. Hintikki's set) to maksymalnie wysycony (ang. saturated) zbiór generowany przez pewien niesprzeczny zbiór formuł logicznych.
Zbiór taki:
- nie zawiera jednocześnie i (wystarczy postawić ten warunek dla literałów, ponieważ rozszerza się on automatycznie na inne formuły)
- jest wysycony, czyli dla każdej formuły zawiera też:
- dla każdego zawiera p i q
- lub też ogólniej dla każdego koniunkcyjnego operatora binarnego α zawiera α1 i α2
- dla każdego zawiera p lub q (lub też oba)
- lub też ogólniej dla każdego dysjunkcyjnego operatora binarnego β zawiera β1 lub β2
- dla każdego zawiera x
- dla każdego zawiera wszystkie formuły powstałe przez podstawienie dowolnych formuł pod x w φ(x)
- dla każdego zawiera wszystkie formuły powstałe przez podstawienie dowolnych formuł pod x w
- dla każdego zawiera przynajmniej jedną formułę powstałą przez podstawienie pewnej formuły pod x w φ(x)
- dla każdego zawiera przynajmniej jedną formułę powstałą przez podstawienie pewnej formuły pod x w
- podobnie dla wszystkich innych reguł rozpatrywanej logiki.
- dla każdego zawiera p i q
Jak widać, o ile dla formuł rachunku zdań zbiór Hintikki będzie skończony, to niekoniecznie będzie to miało miejsce dla formuł rachunku predykatów rzędu pierwszego i wyższych, gdyż kwantyfikator ogólny generuje nieskończoną ilość formuł.
Tworzenie zbioru Hintikki jest działaniem niedeterministycznym (widząc nie wiemy czy należy dodać p czy też q, widząc mamy nieskończoną liczbę możliwości), więc jest to twór raczej teoretyczny niż stosowany w informatyce.
Twierdzenie Hintikki (ang. Hintikki's lemma) mówi, że jeśli istnieje zbiór Hintikki zawierający dane formuły, to istnieje też model, który je spełnia.
[edytuj] Dowód twierdzenia Hintikki dla rachunku zdań
Niech głębokość formuły d(x) wynosi 0 dla zmiennych zdaniowych, dla innych formuł natomiast:
- d(α) = 1 + max(d(α1),d(α1))
- d(β) = 1 + max(d(β1),d(β1)).
Przeprowadzimy teraz indukcję strukturalną.
Ponieważ każda zmienna zdaniowa występuje tylko negatywnie lub tylko pozytywnie, możemy ustalić w modelu takie wartościowanie zmiennych zdaniowych, które nie przeczy żadnej formule o głebokości 0.
Jeśli model można znaleźć dla wszystkich formuł o głębokości n, to można go znaleźć również dla formuł o głębokości n + 1. Rozważmy więc dowolną formułę o głębokości n + 1, zaś wraz z nią następujące przypadki:
- jeśli formułą tą jest , to x należy do zbioru i ma głębokość n. Ponieważ mają one równe wartości dla każdego wartościowania, więc spełniona jest również .
- jeśli formułą tą jest α, to zarówno α1, jak i α2 mają głębokość co najwyżej n i należą do zbioru Hintikki. Ponieważ zarówno α1, jak i α2 są spełnione, spełniona jest też α.
- jeśli formułą tą jest β, to albo β1 albo β2 o głębokości równej co najwyżej n należą do zbioru Hintikki. Ponieważ która z nich należy do zbioru i jest spełniona, więc spełniona jest też formuła β.
Tak więc formuła dowolnej głębokości ze zbioru Hintikki jest spełniona przez nasz model, co kończy dowód.
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu matematyki