From Wikipedia
[uredi - уреди] 26. decembar - 26. prosinca
26.12. je 360. dan godine po gregorijanskom kalendaru (361. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 5 dana.
- 1805 - Francuska i Austrija potpisale, u Požunu, (Bratislava) mirovni ugovor, posle Napoleonove pobjede u bici kod Austerlica, kojim je Francuska dobila Veneciju, Istru bez Trsta, Dalmaciju i Boku Kotorsku i učvrstila svoju poziciju u Evropi. Odredbe sporazuma poništene su 1814. na Bečkom kongresu.
- 1825 - U Sankt Peterburgu, na dan polaganja zakletve novom caru Nikolaju I izbila je pobuna dekabrista, protivnika carizma u Rusiji.
- 1898 - Pjer i Marija Kiri otkrili prvi radioaktivni hemijski element i nazvali ga radijum.
- 1908 - Amerikanac Džek Džonson je pobedom nad Kanađaninom Tomijem Barnsom postao prvi crni bokser prvak sveta u teškoj kategoriji.
- 1922 - Vođa Oktobarske revolucije Vladimir Ilič Lenjin završio prvi deo svog "Pisma kongresu", kasnije poznatog kao "Lenjinov testament", u kojem je pozvao komuniste da sačuvaju jedinstvo partije i predložio reforme. U drugom delu "testamenta", koji je napisao 4. januara 1923. Lenjin je sugerisao da Staljin bude smenjen sa mesta generalnog sekretara Komunističke partije.
- 1941 - Suočen s napredovanjem japanskih snaga u Drugom svetskom ratu ka Manili, američki general Daglas Makartur proglasio je filipinsku prestonicu "otvorenim gradom". Uprkos tome u Manili su 1941, 1942. i 1945. vođene teške borbe američkih i japanskih jedinica, tokom kojih su porušeni mnogi delovi grada.
- 1943 - Britanska mornarica je u Drugom svetskom ratu potopila "Šarnhorst", poslednji veliki nemački bojni brod.
- 1968 - U Saveznoj narodnoj skupštini usvojeni su amandmani na Ustav SFR Jugoslavije, kojima se širi autonomija pokrajina i one dobijaju status sličan republikama. Pokrajine su dobile pokrajinski Ustavni zakon, čime je otvoren put gotovo potpuno samostalnoj zakonskoj, izvršnoj i sudskoj vlasti. Pokrajini Kosovo i Metohija uveden je naziv Kosovo.
- 1971 - U znak protesta zbog američkog angažovanja u Vijetnamu, 16 američkih ratnih vetarana Vijetnamskog rata okupiralo je Statuu slobode u njujorškoj luci.
- 1975 - Letom na liniji Moskva-Alma Ata, "Tupoljev-144" je postao prvi supersonični avion u svetu u redovnom saobraćaju.
- 1979. - Sovjetske trupe zauzele predsjedničku palaču u Kabulu
- 1982. - Osobno računalo (PC), odabrano za "Osobu godine" američkog časopisa Times
- 1989 - Rumunski Front nacionalnog spasa naimenovao novu vladu s Jonom Ilijeskuom na čelu, dan posle pogubljenja Nikolae Čaušeskua.
- 1990 - Skupština Slovenije proglasila samostalnost te republike, nakon plebiscita 23. decembra na kome se 86 odsto glasača izjasnilo za nezavisnu slovenačku državu.
- 1991 - U Alžiru su održani prvi višepartijski parlamentarni izbori od sticanja nezavisnosti od Francuske 1962.
- 1994 - Napadom komandosa na oteti francuski putnički avion na aerodromu u Marseju oslobođeno je 239 putnika i članova posade koje su islamski teroristi držali kao taoce posle otmice 24. decembra u Alžiru. Komandosi su ubili svu četvoricu terorista.
- 1998 - Bivši lideri Crvenih Kmera Kije Sampan i Nuon Čea predali su se kambodžanskoj vladi. Za vreme režima Crvenih Kmera sredinom sedamdesetih godina 20. veka u Kambodži je ubijeno ili je umrlo od gladi i bolesti 1,7 miliona ljudi.
- 1998 - Srpske snage bezbednosti na Kosovu počele su napad na području mesta Podujevo, nakon što je u selu Obrandže ubijen jedan Srbin.
- 2000 - U požaru u diskoteci u kineskom gradu Liojangu život je izgubilo 311 ljudi.
- 2001 - Izraelski ministar odbrane Bendžamin Ben-Elizer izabran je za predsednika Laburističke partije.
- 2003 - U zemljotresu jačine 6,3 stepena Rihterove skale koji je pogodio iranski grad Bam, poginulo je oko 30.000 ljudi.
- 2004. - Razorni val, tsunami, uzrokovan snažnim podmorskim potresom poharao je obale 12 država Indijskog oceana. Stradalo je više od 200,000 ljudi. Vidi Tsunami u Indijskom oceanu 2004.
- 1716 - Tomas Grej, engleski pisac.
- 1791 - Charles Babbage, engleski matematičar, izumitelj i ekonom
- 1883 - Moris Utrilo, engleski slikar.
- 1891 - Henry Miller, američki književnik
- 1893 - Mao Zedong, kineski političar i državnik
- 1938 - Mirko Kovač, bosanski književnik
- 1912. - Eugène Ionesco, francuski dramatičar rumunjskog porijekla (u. 1994.)
- 1912. - Renato Guttuso, talijanski slikar
- 1848. - George Stephenson, engleski inženjer i izumitelj (r. 1781.)
- 1890 - Hajnrih Šliman, nemački arheolog koji je 1868. otkrio Troju. (r.1822).
- 1972 - Hari Truman, predsednik SAD. (r.1884).
- 1977. - Howard Hawks, američki filmski redatelj (r. 1896.)
