กาพย์มหาชาติ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
 |
|
| กาพย์มหาชาติ | |
|---|---|
| กวี : | ไม่ทราบ |
| ประเภท : | เล่าเรื่อง |
| คำประพันธ์ : | ร่ายโบราณ |
| ความยาว : | |
| สมัย : | กรุงศรีอยุธยา |
| ปีที่แต่ง : | พ.ศ. 2145 - พ.ศ. 2170 |
| ชื่ออื่น : | - |
| ลิขสิทธิ์ : | - |
 |
|
กาพย์มหาชาติ เป็นวรรณคดีเก่าแก่เล่มหนึ่ง ที่แต่งขึ้นเมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ไม่ปรากฏชื่อผู้แต่ง และประวัติการแต่งก็ไม่ปรากฏแน่ชัด แต่ถือว่ามีคุณค่าทั้งทางวรรณคดีและทางพุทธศาสนา
[แก้] ประวัติ
สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงสันนิษฐานว่า กาพย์มหาชาติน่าจะแต่งขึ้นในสมัยพระเจ้าทรงธรรม เมื่อมีประชุมนักปราชญ์ราชบัณฑิตร่วมกันแต่งขึ้น ในช่วง พ.ศ. 2145 - 2170
[แก้] เนื้อหา ภาษาและคำประพันธ์
เนื้อหาของกาพย์มหาชาตินั้น เป็นการเล่าเรื่องมหาชาติ หรือเรื่องมหาเวสสันดรชาดกนั่นเอง เป็นการแต่งแบบที่เรียกว่า ยกคาถา กล่าวคือ ยกคาถาภาษาบาลีขึ้นมาประโยคหนึ่ง แล้วแต่งภาษาไทยเล่า สลับไปเป็นช่วงๆ จนจบ โดยใช้คำประพันธ์ที่เรียกว่าร่ายโบราณ หรือที่เรียกกันในสมัยนั้นว่า ร่ายมหาชาติ เนื่องจากเป็นร้อยกรองที่แต่งไว้สำหรับการเทศน์เรื่องมหาชาตินั่นเอง แต่ละกัณฑ์ (ในกาพย์มหาชาติเรียกว่า บรรพ) มีความยาวไม่มาก
จุดมุ่งหมาย : ใช้เทศน์ให้อุบาสกอุบาสิกาฟัง
[แก้] ตัวอย่าง
จาก กัณฑ์วนประเวศน์
"เต จัต์ตาโร ขัต์ติยา* อันว่าพระบรมกษัตริย์ทั้งสี่ศรีสุริยวงศ์ เมื่อเสด็จบทจรประสงค์สู่เขาคิริยวงกฏ มิได้แจ้งทางที่กำหนดดำเนินไพร ด้วยความเข็ญใจก็จำเป็น ปติปเถ ทอดพระเนตรเห็นมหาชน อันเดินทวนทางถนนนั้นมา ก็ตรัสถามถึงมรคาเขาคันธมาทน์ ..."
(*ที่เป็นตัวหนา คือ คาถาภาษาบาลี)
