พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา พระนามเดิม พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร พระราชโอรสพระองค์ที่ ๕๑ ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสูติแต่จอมมารดาโหมด ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือนอ้าย แรม ๑๓ ค่ำ ปีวอกโทศก จ.ศ. ๑๒๒๒ (ตรงกับวันที่ ๑๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๐๓)
พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร ทรงรับราชการกรมราชเลขานุการ ผู้ช่วยกระทรวงว่าการต่างประเทศ อธิบดีกรมศึกษาธิการ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๙ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมพยาบาล มีหน้าที่ควบคุมดูแลกิจการศิริราชพยาบาล จัดการศึกษาวิชาแพทย์ ควบคุมโรงพยาบาลอื่นๆ จนกระทั่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดฯ ให้ยุบกรมพยาบาล และโอนย้ายหน่วยงานต่างๆ ในสังกัด ไปสังกัดกระทรวงธรรมการ กระทรวงนครบาล กระทรวงมหาดไทย และโรงเรียนราชแพทยาลัย
ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ท่านดำรงตำแหน่งมหาอำมาตย์ตรี กระทรวงยุติธรรม
พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร ทรงสนพระทัยและทรงศึกษาเกี่ยวกับตำนานพระบรมสารีริกธาตุ และพระอรหันตสาวกธาตุ ทรงนิพนธ์หนังสือ "ตำราพระธาตุ" ซึ่งเป็นตำราเก่าแก่โบราณ บันทึกลักษณะสัณฐานและการจำแนกพระธาตุ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร กรมหมื่นวิวิธวรรณปรีชา สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๗ เมื่อวันจันทร์ เดือน ๑๑ ขึ้น ๑๑ ค่ำ ปีวอกจัตวาศก จ.ศ. ๑๒๙๔ (ตรงกับวันที่ ๑๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๗๕) พระชันษาได้ ๗๒ ปี ทรงเป็นต้นราชสกุล จันทรทัต
สารบัญ |
[แก้] พระโอรส-ธิดา
พระองค์เจ้าจันทรทัตจุฑาธาร ทรงมีพระโอรส-ธิดา ๑๑ พระองค์ สิ้นชีพิตักษัยในวัยเยาว์ ๓ พระองค์
[แก้] หม่อมราชวงศ์แข กุญชร
หม่อมราชวงศ์แข กุญชร พระธิดาใน พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิงหนาทราชตุรงค์ฤทธิ์
- หม่อมเจ้าหญิงทัตจันทร์จำรูญ จันทรทัต (พ.ศ. ๒๔๒๘-๒๔๘๕)
- หม่อมเจ้าหญิงวิบูลย์จันทรา จันทรทัต (พ.ศ. ๒๔๒๙-๒๔๗๓)
- หม่อมเจ้าหญิงประภาจันทรี จันทรทัต (พ.ศ. ๒๔๓๗-๒๔๕๕)
- หม่อมเจ้าเฉลิมศรีจันทรทัต จันทรทัต (พ.ศ. ๒๔๓๘-๒๕๐๗)
[แก้] หม่อมอาบ
- หม่อมเจ้าจันทรศิริปริวัตร จันทรทัต (พ.ศ. ๒๔๔๕-๒๕๑๘) เษกสมรสกับ หม่อม ๑ คน มีบุตรธิดา 3 คน
- หม่อมราชวงศ์ประสมจันทร์จรูญ จันทรฑัต สมรสกับ วิลาศ บุนนาค มีบุตร 1 คน
- ฟิลลิปวีระ บุนนาค
- หม่อมราชวงศ์ประยูรจันทร์เจริญ จันทรฑัต
- หม่อมราชวงศ์จันทร์แรมศิริโชค จันทรฑัต สมรสกับ โอนอ่อน จันทรฑัต มีบุตร 2 คน
- หม่อมราชวงศ์ประสมจันทร์จรูญ จันทรฑัต สมรสกับ วิลาศ บุนนาค มีบุตร 1 คน
- หม่อมเจ้าอุรคินทร์ จันทรทัต (พ.ศ. ๒๔๕๖-๒๕๑๑) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้าหญิงโสภาเพียงจันทร์ ชยางกูร และหม่อมอีก ๑ คน มีบุตรธิดา 7 คน
- หม่อมเจ้าศศวินทุวิศาล จันทรทัต (พ.ศ. ๒๔๖๐-๒๕๒๗)เษกสมรสกับ หม่อม ๑ คน ชื่อ หม่อมมัจฉา จันทรทัต ณ อยุธยา (นามสกุลเดิม ตรีชนะ)มีบุตร ด้วยกัน 4 คน
- หม่อมราชวงศ์ศศิพล จันทรทัต (เสียชีวิตแล้ว)สมรสกับ วิริยา กัลยาณมิตร มีบุตร 2 คน
- หม่อมหลวงสุชัพพล จันทรทัต
- หม่อมหลวงพลาดิศัย จันทรทัต
- หม่อมราชวงศ์ศศิพันธุ์ จันทรทัต สมรสกับ นันทิยา จันทรทัต ณ อยุธยา
- หม่อมราชวงศ์ศศิพฤนท์ จันทรทัต สมรสกับ สุภาวดี จันทรทัต ณ อยุธยา มีบุตรี 2 คน
- หม่อมหลวงศศิภา จันทรทัต
- หม่อมหลวงศศินัดดา จันททัต
- หม่อมราชวงศ์ศศินันท์ จันทรทัต สมรสกับ จิราพร จันทรทัต
- หม่อมราชวงศ์ศศิพล จันทรทัต (เสียชีวิตแล้ว)สมรสกับ วิริยา กัลยาณมิตร มีบุตร 2 คน
- หม่อมเจ้าหญิงโสมกานดา จันทรทัต (พ.ศ. ๒๔๖๑-ปัจจุบัน) เษกสมรสกับ พลตำรวจตรีพิบูลย์ ภาษวัธน์ มีบุตรธิดา 6 คน
- อภิพร ภาษวัธน์ สมรสกับ พจมาน สุทัศน์ ณ อยุธยา มีธิดา 2 คน
- พรรณโสม ภาษวัธน์ สมรสกับ เกียรติศักดิ์ โพธยานนท์ (หย่า) มีบุตร 1 คน
- อนุพช ภาษวัธน์ สมรสกับ ลัดดาวัลย์ ภาษวัธน์ มีธิดา 1 คน
- โสมภาณี ภาษวัธน์ สมรสกับ ศรีวิชัย ศรีสุวรรณ มีบุตรธิดา 3 คน
- เพ็ญโสม ภาษวัธน์
- พิมพ์โสม ภาษวัธน์
[แก้] อ้างอิง
- Jeffy Finestone. 2542. สมุดพระรูป พระราชโอรส พระราชธิดา พระราชนัดดาใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปรียนันทนา รังสิต,ม.ร.ว. โลมาโฮลดิ้ง