พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา พระนามเดิม พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต พระราชโอรสพระองค์ที่ ๖๒ ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาวาด (ท้าววรจันทร์) ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๕ ขึ้น ๑๓ ค่ำ ปีกุนเบญจศก จ.ศ. ๑๒๒๕ (๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๐๖)
พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต ทรงเริ่มรับราชการในออฟฟิศหลวง ราชองครักษ์ (ราชเอดเดอแกมป์ - Air-de-Camp) ต่อมาใน พ.ศ. ๒๔๓๔ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิธาดา และทรงโปรดฯ ให้เลื่อนขึ้นเป็น กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา เมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๓ ทรงดำรงตำแหน่ง ข้าหลวงต่างพระเนตรพระกรรณ มณฑลพายัพ รับผิดชอบจัดการป้องกันหัวเมืองชายแดนด้านตะวันตกของเชียงใหม่
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา เดิมทรงประทับอยู่ที่วังปากคลองตลาด บ้านเดิมของเจ้าจอมมารดาวาด ใกล้ปากคลองตลาด ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดฯให้สร้างวังตลาดน้อย ที่ถนนเจริญกรุงใกล้กับสะพานเหล็กล่าง จึงทรงย้ายไปประทับที่วังตลาดน้อยตลอดพระชนม์ชีพ ทรงสิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖ เมื่อวันอังคาร เดือน ๑๑ แรม ๑๔ ค่ำ ปีฉลูเบญจศก จ.ศ. ๑๑๗๕ (๒๘ ตุลาคม พ.ศ. ๒๔๕๖) พระชันษา ๕๐ ปี ทรงเป็นต้น ราชสกุลโสณกุล
[แก้] พระโอรส-ธิดา
พระองค์ทรงมีหม่อมเพียงคนเดียวคือ หม่อมเอม ธิดาหลวงวรศักดาพิศาล สกุลกุณฑลจินดา ทรงมีพระโอรสธิดารวม ๑๓ พระองค์
- หม่อมเจ้าหญิงประวาศสวัสดี โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๒๖-๒๔๔๕) เษกสมรสกับ กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าธานีนิวัติ กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร (พ.ศ. ๒๔๒๘-๒๕๑๗) เษกสมรสกับหม่อม ๑ คน
- หม่อมเจ้าฉัตรมงคล โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๒๙-๒๕๐๗) เษกสมรสกับ หม่อมราชวงศ์วิศิษฐ์ศรี หัสดินทร์ และพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุไรรัตนศิริมาน (บิดาของ หม่อมราชวงศ์จัตุมงคล โสณกุล อดีตผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย)
- หม่อมเจ้าหญิงสุมนมาลย์ โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๓๑-๒๔๘๒) เษกสมรสกับ กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช
- หม่อมเจ้าวารเฉลิมฉัตร โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๓๒-๒๔๓๔)
- หม่อมเจ้านักขัตดารา โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๓๔-๒๔๓๕)
- หม่อมเจ้ารัชฎาภิเษก โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๓๕-๒๔๙๒) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้าพิมพ์รำไพ รพีพัฒน์
- หม่อมเจ้าหญิงสิบพันพารเสนอ โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๓๗-๒๕๒๘)
- หม่อมเจ้าหญิงเสมอภาค โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๓๘-๒๕๒๒)
- หม่อมเจ้า... โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๓๙) ถึงชีพเมื่อทรงพระเยาว์
- หม่อมเจ้าทวีธาภิเษก โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๔๑-๒๔๗๔)
- หม่อมเจ้ามูรธาภิเษก โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๔๕-๒๕๒๖) เษกสมรสกับ หม่อมเจ้ากัลยางคสมบัติ กิติยากร
- หม่อมเจ้าหญิงอภิสิตสมาคม โสณกุล (พ.ศ. ๒๔๔๖-๒๕๒๘)
ในปี พ.ศ.๒๔๔๓ ขณะประทับที่นครเชียงใหม่ ได้ทรงสู่ขอ เจ้าหญิงข่ายแก้ว ณ เชียงใหม่ ธิดาใน เจ้าทักษิณนิเกตน์ หนานมหายศ ณ เชียงใหม่ ไปเป็นหม่อมในพระองค์ แต่ได้เลิกแล้วต่อกันภายหลัง (ไม่มีพระโอรสธิดา)
 |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา เป็นบทความเกี่ยวกับ ชีวประวัติ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสณบัณฑิต กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ |
