Anestezi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Anestezi; (Yunanca ek an-, "-siz, -sız anlamında" ve aesthētos, "hissetmek") genellikle cerrahi müdahalelerden önce uygulanan, bedenin tümünü ya da belli bir bölümünü ağrıya duyarsız hale gelmesini sağlayan işleme verilen addır.
Anesteziyle ve anestezi yaratan maddelerle anestezikler, ilgilenen uzmanlık dalına ise, anestezibilim anesteziyoloji denir.
Anestezi sonrası bazı yan etkiler ve sorunlar ortaya çıkabilir. Bu etkiler bazen organizmanın hayatta kalmasını sağlayan sistemlerin ve organların işleyişini önemli ölçüde bozabilir. Solunum sistemi, kalp, böbrekler gibi kritik yaşam fonksiyonlarının düzenlenmesi, ameliyat sırasında ve uyanma (reanimasyon) döneminde ortaya çıkabilecek tıbbi problemlerin tanı ve tedavisinin yapılması da anestezi doktorunun görevidir.
[değiştir] Tarihçe
İnsanlığın eski zamanlarında anestezi uygulanmadan önce, çok az cerrahi girişim yapılıyor, yapılan girişimler de, uyuşturulmamış kişide ortaya çıkan ağrı ve şok nedeniyle, birkaç dakikalık girişimlerle sınırlanıyordu. Bu yüzden hekimler, yüzyıllar boyunca ağrısız cerrahi girişim sağlayabilecek ilaçlar aradılar.
Batıda alkol ve afyon bileşikleri kullanıldı. İnkalar deri üstüne koka yaprakları özü (kokain) sürmeyi denediler. Çinliler afyon kullandılar. Çok ender olarak da sinir köklerine doğrudan basınç ve soğuk uygulaması yapıldı. Ama bu yöntemlerin tümü sadece yerel etki gösteriyordu. Tüm bedenin cerrahi girişime duyarsız kalmasını sağlayacak bir yöntem (genel anestezi) için 19. yüzyılın ortalarına kadar bir gelişme sağlanamadı. Bu amaçla kullanılan maddelerin biri, 18. yüzyılın sonlarından beri bilinen azot protoksit gazı idi. Fakat azot protoksitin tek başına genel anestezi sağlamaya yeterli olmadığı denemelerle anlaşılmıştı.
16 Ekim 1846'da Boston'daki Massachusetts General Hospital'da dişhekimi William Thomas Green Morton, 52 yasinda bir erkek hastanın (Edward Gilbert Abbott) boyun bölgesindeki bir tümörün Cerrah Dr. Warren tarafından çıkarılması sırasında "dietil eter" kullanarak başarılı bir genel anestezi uyguladı (Crawford W. Long adlı Georgia'lı bir hekim de 1842'den başlayarak eter kullanmış, fakat sonuçları 1848'da yayınlanmıştır). Bu olay, başta cerrah Dr. Warren'ın kendisi olmak üzere izleyenler tarafından "tıpta devrim" diye nitelendirildi ve yöntem hızla yaygınlaşarak, 2 yıl içinde ABD ve Avrupa'da yaygın biçimde uygulanmaya başlandı. Günümüzde 16 Ekim 1846 tarihi, genel anestezinin halka açık ilk gösterimi olarak kabul edilmektedir.
[değiştir] Anestezi türleri
- Genel anestezi
- Lokal anestezi
- Bölgesel anestezi
[değiştir] Ayrıca bakınız
| Genel anestezikler (N01A) değiştir | ||
|---|---|---|
|
Eterler: Dietil eter, Vinil eter Halojen hidrokarbonlar: Kloroform, Desfluran, Enfluran, Halotan, İsofluran, Metoksifluran, Sevofluran, Trikloroetilen Barbitüratlar: Heksobarbital, Metoheksital, Narkobarbital, Tiyopental Opiyoid anestezikler: Morfin, Meperidin, Fentanil , Alfentanil , Remifentanil, Sufentanil Diğer genel anestezikler: Alfaksalon, Droperidol , Esketamin, Etomidat , Hidroksilbütrik asit, Ketamin, Nitrous okside , Propanidid, Propofol |
||
