Arık, İmranlı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
![]() |
|
---|---|
Sivas |
|
Bilgiler | |
Nüfus | 97 [1] (2000) |
Koordinatlar | NA |
Posta Kodu | 58980 |
Alan Kodu | 0346 |
Yönetim | |
Coğrafi Bölge | İç Anadolu Bölgesi |
İl | Sivas |
İlçe | İmranlı |
Köy Muhtarı | Kemal Topal |
Web Sitesi |
Arık, Sivas ilinin İmranlı ilçesine bağlı bir köydür.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarihi
Zengüzer: Yani atların ayarı, müsliminatı altın olan şahısların kabilesinden Fincan Büyük ailesindeki toplu bir kabilenin fertleridir. 350 yıl gibi bir tarih süreci olan Arık köyün´ün kuruluşu çok yönlü ve farklı bilgilere sahne olmaktadır. İlk göç Azerbeycan dan Horosan´a oradan da Dersim´in Hozat yöresine zaman içinde de Erzincan´ın Koçgiri yöresine gerçekleşmiştir. Bu yörelerde ne kadar kaldıkları bilinmemekle beraber, yıllar geçtikçe aşiretler arasında büyük kavgalar ve çekişmeler olmuştur. Bu kanlı çekişmeyi önlemek için o günün din ve ocak sahibi baba, dedeler Cem toplantısında Hz. Muhammed ve Ali dahü divanı kurup suçluları halk meclisinde yargılamışlardır. Suçlu bulunan aşiret buraları terk edecektir ve suçlu aşiret Koçgiri olmuştur.
Koçgiri : Büyük ve göç etmişler anlamını taşımaktadır. Refahiye´nin Koçgiri köyünden göç eden aşiretin halkından Sarı isminde bir büyüğümüz, günümüzde Cerit köyü olarak bilinen Cerit yazısına gelir ve Köndül deresinin üzerine bir değirmen yapar. Burada yaşamına devam eden Sarı nın yanına Ceritlilerin dedesi olan Sarı´nın akrabalarından Bedirhan ve Karacaörenin dedesi olan gök Süleyman gelir. Burada uzun zaman aşiret boylarından gelen akrabaları Bedirhan Cerit´e, Gök Süleyman ise Karacaören´e yerleşir. Sarı ise uzun yıllar değirmende yaşayarak 3 erkek evlat sahibi olur. Yoksulluk ve sefalet yıllarına düşen Sarı bu dünyadan göç eder gider. Geride 3 evlat; Karamahmut, Karafero, Karaibo ve dul bir eş bırakır. Zaman yoksulluk ve acılı yıllara sahne olur. Kardeşleri birer birer değirmenden koparır. Karamahmut Kapıkayaya, Karaibo Şenlik´e, Karafero da Arık´a yerleşir. Annelerinin ne zaman öldüğü bilinmemektedir. Arık ve Karafero´nun hikayesi böyle başlar.
Karafero: İriyarı, hızlı, çok iyi ok ve kılıç kullanmaktadır. Acımasız ve zalim biri olduğu söylenmektedir. Karafero Arıkta yaşayan Osman Ağa ile arasında bir çok olay yaşamıştır. O yıllar töresine ve sözüne sahip bu insanlar birbiriyle çeşitli iddialara girmişlerdir. Osman Ağanın bu iddialarda Karafero´yu yenmesi imkansızdır. Çünkü Karafero şamanizm ve doğu kültürünü almıştır. Çeşitli secerelerden geçmiş ve eğitim almıştır. Karafero´ya yenilen Osman Ağa zaman içerisinde Arık´ı terk ederek Korkut yöresine göçer. Günümüzde Korkutta Arıklıoğulları soyadına tapu kayıtlarında rastlamak mümkündür.
Yaşamına Arıkta devam eden Karafero, Roya isminde güzel bir kızla evlenir. Bu evlilikten Karaferonun 5 oğlu olur. Bu isimler sırası ile şöyledir: Hacıağa, Laçinağa, Temirağa, Tomağa ve Hasanağa dır. Bu isimler altında çoğalan Arık halkına katılan akrabalarımız kabile sırasına göre Hedrozlar, Demolar, Şehler, İmamlar, Terolar, Korikiler, İsiler, Gegeller, Klohurler ve Serseriler diye adlandırılırlar.
Günümüzde yaşayan Arık halkının tamamı birbiri ile akrabadır. Önceden ve sonradan gelenler arasında ayrımcılık yapılmadan kız alıp verdikleri hısım, kivre ve musayip olarak Arık köyü halkı arasında kopması güç bir birliktelik ve dostluk yarattıkları bilinmektedir. Günümüzde Arık köyü halkı arasında kesinlikle ayırım yapılmadan dostanevi ilişkiler örnek olacak şekilde devam etmektedir.
Arık köyü 1970 li yıllara kadar iki mahalleden oluşmaktaydı. Evler köyün taşocağından çıkarılan taşlardan, çatıları ise düz ve özel karma bir topraktan yapılmıştır. Yağmurlu havalarda çatının damlamaması için özel bir yöntem ile (loğ) denilen aletle (şimdiki yol yapımında kullanılan silindirleri düşünün) onarılırdı. Bu zayıf yapılanmadan dolayı 1939 Erzincan depreminin etkisinden köyümüz 75 e yakın can kaybı vermiştir.
Deprem :
27 Aralık 1939 Erzincan depremi tüm Arık köyü halkının üzerine bir karabulut gibi çökmüştür. O gece küçük mahallede bir cenazenin oluşu, aslında yaşanan bu felaketin habercisi gibiydi. Çünkü büyüklermizin tamamına yakınını cenaze evinde olması, ölenlerin çoğunun genç insanlardan olmasına ve ölmesine sebep olmuştur. Bir anda yaşanan felaketin acı haberi dört bir yana yayılmıştır.
Yakın köylerden feryatlar yükseliyordu, Arık battı Arık battı. Arık halkı o gece ne yapacağını bilmeden panik ve acı içerisinde sağa sola koşuşuyor kimi evlatlarını kimi babalarını ve analarını kurtarmaya çalışıyordu. Mevsimlerden kışdı, soğuk havada gencecik bedenleri kurtarmaya çalışan halk aç ve susuz gece gündüz demeden çalışıyordu. Arık köyünün yardımına civar köylerden gelen insanlar yetişiyor, geceli gündüzlü demeden çalışıyorlardı. Çoğu evlerden 4 cenaze çıktığı toplu mezarların kazıldığı, bu acıyı anlatmak tabii ki çok zordur. Depremde Arık halkının tamamının zarar gördüğü kiminin sakat kaldığı bilinmektedir. Bu felaket Arık köyü halkının 75 genç insanının hayatına mal olmuş köyün büyük bir kısmı yerle bir olmuş 300 baş hayvan da telef olmuştur. Acılı ve kederli günler yerini ağıtlara bırakmış 75 körpecik insanın öldüğü bu kara gün Arık ağıtı olarak her dinlenişte yüreğimizi parçalamıştır.
Köyün nakli :
Depremden sonra Arık köyü devlet tarafından önce Hafik ilçesinin Gevrek mevkiine yerleşmesi için telkif edilir. Arık halkı duygusal olduğu için kendi köyünü terk etmek istemez. Daha sonra ikinci bir teklifte ise Bursa Kemal Paşa ilçesine göç etmeleri istenmiştir. Fakat Arık halkı bu teklifi de kabul etmeyerek, kendi yurtlarını terk etmek istemediklerini söylerler. 1960 lı yıllara gelindiğinde Akrabalarımızdan Süleyman Çamcı nın Bandıra deresinde sele kapılmasından sonra dönemin muhtarı Niyazi Baltacı ve Arık Köyü Yardımlaşma Derneği başkanı İzzet Arıkan´ın yoğun cabaları ile günümüzde yeni mahalle diye adlandırılan mevkii ye kaldırılmıştır.
Arık Köyü depremden sonraki dönemde köy halkının ortak çalışması sonucu, şimdiki yeni yerleşimi oluşturmuşlardır. Yollar bu tarihlerde genişletilip büyütülerek taşıt ulaşımına elverişli bir hale getirilmişdir. Maalesef bu güne kadar yollar asfaltlanmamış. En hafif bir yağışta bile taşıtlar yollarda kalma tehlikesiyle karşı karşıyadırlar.
Kaynak: Bilgilerin büyük bir bölümü Arık derneğinin yapmış olduğu belgesel filmden alınmıştır.
[değiştir] Kültür
Köyün gelenek, görenek ve yemekleri hakkında bilgi yoktur.
[değiştir] Coğrafya
Sivas iline 133 km, İmranlı ilçesine 33 km uzaklıktadır.Coğrafi konumu olarak fazla düzlük olmamakla berabar dağlık bir bölge de sayılmaz.
[değiştir] İklim
Köyün iklimi, karasal iklimi etki alanı içerisindedir.Köy iklimi Kışları soğuk ve uzun, yazları sıcak ve güzel geçer
[değiştir] Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2007 | |
2000 | 97 |
1997 | 108 |
[değiştir] Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
[değiştir] Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.
Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
[değiştir] Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu yoktur. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır. Ayrıca köy halkı ve köy derneğinin yönetimiyle 2004 yılında Köy Konağı faaliyete geçirilmiştir.
[değiştir] Dış bağlantılar
![]() |
İmranlı belde ve köyleri | ![]() |
---|---|---|
Sivas İlçeleri: Merkez ilçe Akıncılar • Altınyayla • Divriği • Doğanşar • Gemerek • Gölova • Gürün • Hafik • İmranlı • Kangal • Koyulhisar • Suşehri • Şarkışla • Ulaş • Yıldızeli • Zara |