Asur Kralları

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bu sayfanın Vikipedi standartlarına ulaşabilmesi için
düzenlenmesi gerekmektedir.
Bu madde Ocak 2007 tarihinden beri etiketli olarak durmaktadır.

Bu sayfa ilk zamanlardan itibaren Asur Krallarını listelemektedir. Kayıp tarihler için Babil kronolojisi ile senkronize olarak hazırlanmıştır.

Krallar için aşağıda verilen tarihlerde M.Ö. 1420 ile M.Ö. 1179 arasındaki hükümdarlık süreleri sorunludur, tarihleme hangi Asur Kral listesine öncelik verildiğine göre değişmektedir. Bu döneme ait aşağıda verilen kral listesi Asur Kral Listesi B ve C baz alınarak hazırlanmıştır. Bu listelerde Ninurta-apal-Ekur ve Ashur-nadin-apli üç yıl hükümdarlık yapmış gözükmektedirler. Geleneksel Asur Kral Listesi A’ya dayanan bir liste Ninurta-apal-Ekur’a 14 yıl ve Ashur-nadin-apli’ye 4 yıl hükümdarlık süresi vermektedir.

M.Ö. 1179 ile M.Ö. 912 arasındaki tarihler de M.Ö. 911’den sonraki tarihler kadar güvenilir olmasa da, pekçok Asur bilimci tarafından mutabık kalınan tarihlerdir. Asur döneminin sonlarının tarihlenmesi çözülememiş bir konudur. Çünkü M.Ö. 649 sonrasına ait bir liste mevcut değildir.

[değiştir] Erken Dönem

"Çadırlarda yaşayan krallar"

Ikunum (?)
Tudiya (MÖ 2500)
Adamu
Yangi
Suhlamu
Harharu
Mandaru
Imsu
HAR-su
Didanu
Hana
Zuabu
Nuabu
Abazu
Belu
Azarah
Ushpia (MÖ 2020)

"Atalarımız olan krallar"

Apiashal, Ushpia’nın oğlu
Hale, Apiashal’ın oğlu
Samani, Hale’nin oğlu
Hayani, Samani’nin oğlu
Ilu-Mer, Hayani’nin oğlu
Yakmesi, Ilu-Mer’in oğlu
Yakmeni, Yakmesi’nin oğlu
Yazkur-el, Yakmeni’nin oğlu
Ila-kabkaba, Yazkur-el’in oğlu
Aminu, Ila-kabkaba’nın oğlu

"Eponimleri yok edilen krallar(?)"

Sulili, Aminu’nun oğlu
Kikkia (MÖ 2000-MÖ 1985)
Akiya (MÖ 1985-MÖ 1970)
Puzur-Ashur I (MÖ 1970-MÖ 1960)
Shallim-ahhe (MÖ 1960-MÖ 1945)
Ilushuma (MÖ 1945-MÖ 1906) (güney Mezopotamya’ya yayıldı)

[değiştir] Eski Asur Dönemi

Erishum I (MÖ 1906-MÖ 1867)
Ikunum (MÖ 1867-MÖ 1860)
Sargon I (MÖ 1860-MÖ 1850) (Nimud tapınağı/kalesinde hükmetti)
Puzur-Ashur II (MÖ 1850-MÖ 1830)
Naram-Sin (MÖ 1830-MÖ 1815)
Erishum II (MÖ 1815-MÖ 1809)
Shamshi-Adad I (MÖ 1809-MÖ 1781)
Ishme-Dagan I (MÖ 1780-MÖ 1741)
Mut-Ashkur (MÖ 1730-MÖ 1720)
Rimush (MÖ 1720-MÖ 1710)
Asinum (MÖ 1710-MÖ 1706)
anarşi (MÖ 1706-MÖ 1700)
- Assur-dugul "hiçbir kralın oğlu değildir, hükümdarlığa uygun değildir"
- Assur-apla-idi (hiçbri kralın oğlu olmayan ilk kral)
- Nasir-Sin
- Sin-namir
- Ibqi-Ishtar
- Adad-salulu
- Adasi
Belu-bani (MÖ 1700-MÖ 1691)
Libaia (MÖ 1690-MÖ 1674)
Sharma-Adad I (MÖ 1673-MÖ 1662)
Iptar-Sin (MÖ 1661-MÖ 1650)
Bazaia (MÖ 1649-MÖ 1622)
Lullaia (MÖ 1621-MÖ 1618)
Shu-Ninua (MÖ 1615-MÖ 1602)
Sharma-Adad II (MÖ 1601-MÖ 1598)
Erishum III (MÖ 1598-MÖ 1586')
Shamshi-Adad II (MÖ 1567-MÖ 1561)
Ishme-Dagan II (MÖ 1561-MÖ 1545)
Shamshi-Adad III (MÖ 1545-MÖ 1529)
Ashur-nirari I (MÖ 1529-MÖ 1503)
Puzur-Ashur III (MÖ 1503-MÖ 1479)
Enlil-nasir I (MÖ 1479-MÖ 1466)
Nur-ili (MÖ 1466-MÖ 1454)
Ashur-shaduni (MÖ 1454)
Ashur-rabi I (MÖ 1453-MÖ 1435)
Ashur-nadin-ahhe I (MÖ 1435-MÖ 1420)
Enlil-nasir II (MÖ 1420-MÖ 1414)
Ashur-nirari II (MÖ 1414-MÖ 1407)
Ashur-bel-nisheshu (MÖ 1407-MÖ 1398)
Ashur-rim-nisheshu (MÖ 1398-MÖ 1390)
Ashur-nadin-ahhe II (MÖ 1390-MÖ 1380)

[değiştir] Orta Asur Dönemi

Eriba-Adad I (MÖ 1380-MÖ 1353)
Ashur-uballit I (MÖ 1353-MÖ 1317)
Enlil-nirari (MÖ 1317-MÖ 1307)
Arik-den-ili (MÖ 1307-MÖ 1295)
Adad-nirari I (MÖ 1295-MÖ 1263)
Shalmaneser I (MÖ 1263-MÖ 1233)
Tukulti-Ninurta I (MÖ 1233-MÖ 1196)
Ashur-nadin-apli (MÖ 1196-MÖ 1193)
Ashur-nirari III (MÖ 1193-MÖ 1187)
Enlil-kudurri-usur (MÖ 1187-MÖ 1182)
Ninurta-apal-Ekur (MÖ 1182-MÖ 1179)
Ashur-Dan I (MÖ 1179-MÖ 1133)
Ninurta-tukulti-Ashur (MÖ 1133)
Mutakkil-nusku (MÖ 1133)
Ashur-resh-ishi I (MÖ 1133-MÖ 1115)
Tiglath-Pileser I (MÖ 1115-MÖ 1076)
Asharid-apal-Ekur (MÖ 1076-MÖ 1074)
Ashur-bel-kala (MÖ 1074-MÖ 1056)
Eriba-Adad II (MÖ 1056-MÖ 1054)
Shamshi-Adad IV (MÖ 1054-MÖ 1050)
Ashur-nasir-pal I (MÖ 1050-MÖ 1031)
Shalmaneser II (MÖ 1031-MÖ 1019)
Ashur-nirari IV (MÖ 1019-MÖ 1013)
Ashur-rabi II (MÖ 1013-MÖ 972)
Ashur-resh-ishi II (MÖ 972-MÖ 967)
Tiglath-Pileser II (MÖ 967-MÖ 935)
Ashur-Dan II (MÖ 935-MÖ 912)

[değiştir] Yeni Asur Dönemi

Adad-nirari II (MÖ 912 – MÖ 891)
Tukulti-Ninurta II (MÖ 891 – MÖ 884)
Ashur-nasir-pal II (MÖ 884 – MÖ 859)
Shalmaneser III (MÖ 859 – MÖ 824)
Shamshi-Adad V (MÖ 822 – MÖ 811)
Adad-nirari III (MÖ 811 – MÖ 783)
- (Semiramis), vekaleten, (MÖ 811 – MÖ 805)
Shalmaneser IV (MÖ 783 – MÖ 773)
Ashur-Dan III (MÖ 773 – MÖ 755)
Ashur-nirari V (MÖ 755 – MÖ 745)
Tiglath-Pileser III (MÖ 745 – MÖ 727)
Shalmaneser V (MÖ 727 – MÖ 722)

Asur Kral Listesi olarak bilinen dökümanının sonu; bundan sonraki krallar liste düzenlendikten sonra hükümdarlık yapmışlardır.

Sargon II (MÖ 722 – MÖ 705)
Sennacherib (MÖ 705 – MÖ 681)
Esarhaddon (MÖ 681 – MÖ 669)
Ashurbanipal (MÖ 669 – MÖ 631 ya da MÖ 627)
Ashur-etil-ilani (MÖ 631/MÖ 627 – MÖ 623) (631-627 yılları arasında babası Ashurbanipal yerine vekillik yapmıştır)
Sin-shumu-lishir (MÖ 623)
Sin-shar-ishkun (MÖ 623 – MÖ 612)

MÖ 612’de, Asur başkenti Nineveh Babillilerin eline geçti; Mısır’lılar tarafından desteklenen Asurlu bir general Harran’dan Asur yönetimini birkaç yıl daha sürdürdü. Bu kişi Ashur-uballit II idi.