Fes (Şapka)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Fes

Fes, tepesi düz, genellikle kırmızı, püsküllü, silindirik şapka. İsmini başlıca üretim merkezi olan Fas'ın Fes şehrinden alır. Başta Osmanlı İmparatorluğu olmak üzere birçok müslüman ülkede kullanılagelmiştir. Kırmızı rengini kızılcık boyasından almıştır.

[değiştir] Tarihçe

Sultan II. Mahmut döneminde Osmanlı sarayında Avrupalı gibi giyinme modası baş gösterdi. Daha sonra bu moda ilim adamlarına ve halka yayıldı ancak Avrupa usulü şapkaların namaz kılarken zorluk çıkarmaları, sipersiz bir şapka kullanımını gerekli kıldı. Sultan Mahmut'un fermanı üzerine fes, imparatorluğun resmi şapkası oldu. 1840lardan itibaren süvari ve topçu hariç, Osmanlı askerlerinin üniformasının bir parçası haline geldi. Arnavut askerleri beyaz fes takıyorlardı.Zamanla fesin etrafına türban sarma geleneği ortaya çıktı ve sarık icad edilmiş oldu.

TBMM 25 Kasım 1925'de Şapka Kanunu'nu çıkardı ve yüzyıllardır kullanılagelen fes, sarık ve benzeri başlıklar yerini modern Avrupa'nın kullandığı şapkalara bıraktı.

[değiştir] Dünyada fes

Fes, geçmişte Osmanlı İmparatorluğu'nun parçası olan ülkelerde, birçok müslüman ülkede, bazı Afrika ülkelerinde, Hindistan ve Pakistan'da yaygın olarak kullanılmıştır. Günümüzde kullanımı oldukça azalmıştır. Pakistanda fes, hilafet yanlılığının göstergesidir. Pakistanlı politikacı Navabzade Nasrullah Han, 2003'teki ölümüne dek fesini çıkarmamıştır.

[değiştir] Popüler kültürde fes

Fes, Osmanlı İmparatorluğu'nda yaygın olarak kullanılması nedeniyle Avrupa'da Osmanlılıkla ve Türklükle özdeşleştirilmiştir. Günümüzde dahi birçok Avrupalı, Türkiye'de yaygın olarak fes takıldığı kanısındadır.

Bazı karikatürlerde fes tembelliğin ve rahatına düşkünlüğün göstergesi olarak kullanılmıştır. Bunun nedeni 19. yüzyılda fes takılan coğrafyada bulunan, İngiliz aristokrat, asker ve devlet adamlarının, gayriresmi akşam eğlencelerinde ve istirahat zamanlarında fes takmış olmalarıdır.