Hava Trafik Kontrol (ATC)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hava trafik kontrol (İngilizce Air Trafic Control (ATC)), uçakların biribirinden hem dikey düzlemde hem de yatay düzlemde bir kazaya yolaçmamak için birbirleriyle yeteri kadar aralıklı kalabilmeleri için uçaklarla iltişimde olan insaları kapsar. Kontrolörler, pilotlar tarafındna verilen raporlamalara dayanarak uçakların pozisyonlarını koordine ederler. Hava trafiğinin yoğun aolduğu yerlerde ise bunu yaparken radarlardan faydalanırlar. Türkiye'deki ilgili kurum Ulaştırma Bakanlığı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Devlet Hava Seyrüsefer Dairesi Başkanlığıdır.
Kesin terminoloji ülkeden ülkeye değişiyor olsa bile genel olarak üç değişik ATC tipi vardır:
- Kontrol kuleleri (Kule, yer kontrol, yaklaşma kontrol ve diğer servisleri kapsar), bir havalimanına yakın mesafedeki (genelde 10-15 km yatay ve 1.000 m dikey) uçaklar ile ilgilenir.
- Terminal kontrolörleri, bunlar yoğun havalimanlarının daha geniş (genellikle 50-80 km) alandaki hava trafik ile ilgilenirler
- Merkez kontrolörler, havalimanları arasındaki hava koridorlarını kontrol ederler (yol kontrol).
ATC, hava koşulları nedeniyle özellikle pilotların diğer uçakları gözle göremeyecekleri Instrument flight rules (Aletli uçuş kuralları) hattının altındaki uçşular için önemlidir. Buna rağmen, yoğun hava trafiği olan havalimanlarının yakınlarındaki Visual flight rules (Görsel uçuş kuralları) hattının altındaki uçakların da ATC komutlarına uyması istenir.
Uçakları birbirinden ayrı tutmaya ek olarak, eğer iş yükleri uygun ise, ATC kontrolörleri, pilotlara öneride bulunmak, yer ayrımı yapmak ve navigasyon yardımında bulunmak gibi ek hizmetler de verirler.
