Kansu Uygur Devleti

Vikipedi, özgür ansiklopedi

[değiştir] Bağımsızlığın Sağlanması

Bir kısım Uygur soydaşı Kan-çou’da yerleşerek Çin ile ticari etkinliklerde bulunarak dostluk sağladı. Çin yöneticileri ile akrabalık bağı da edinmişlerdir. Ancak T’ang sülalesine karşı ayaklanmaların çoğaldığı 10. yy. başlarında Kan-su Uygurları, bağlı oldukları ve merkezi Tun-Huang olan Çin askerî bölgesi ile ilgilerini kestiler. Burada 905 yılında asi bir general özerk devlet kurdu ve kendini "kral" ilan etti. “Batı Hanları’nın Altın-dağ Krallığı” adını verdiği bu devlete Uygurları bağlamak istemiştir.Kansu Uygurlarından Tegin adlı kumandan ordusuyla Tun-huang’ı kuşatarak,şehir halkını “kral”ı teslim etmeye zorlamıştı (911), bu olay üzerine Uygurların batı kolu da bağımsızlık kazanmıştır.

[değiştir] Bağımsızlığın Yitirilmesi

Kansu(Kan-Çou) ve Tun-huang Uygurları, askeri başarı elde edememişlerdir. Bu nedenle haklarında fazla bilgi edinilememiştir. 10. yy. başından itibaren Mançurya ve Kore kabilelerini toplayarak kuzeyde bir baskı ögesi olan ve özellikle “5. Sülale” devrinde Çin’in bazı kısımlarını ele geçiren K’itan’lar, sonunda bir hanedan (Liao Sülalesi, 907-1211) kurarak Kuzey Çin’de egemen oldukları zaman, Uygur Devleti de K’itan’lar'ın (940’tan sonra) ve daha sonra 1028’lerde Tangutlar’ın egemenliğine girdi. 1226’da da Cengiz Moğollarının etkisie girdi. Kansu Uygurları, daha o zamanlardan beri “Sarı Uygurlar” diye bilinir ve hala Batı Çin'de varlıklarını sürdürmektedirler.

[değiştir] Kaynakça

^{İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi , 2004 , Bahaeddin ÖGEL (Prof. Dr.), Türk Tarih Kurumu Yayınları}