Kimya Kanunları

Vikipedi, özgür ansiklopedi

TEMEL KİMYA YASALARI

KÜTLENİN KORUNUMU

           Bir kimyasal tepkimede pratik olarak tepkimeye giren maddelerin kütleleri toplamı, tepkime sonunda oluşan ürünlerin kütleleri toplamına eşittir.

           Ancak gerçekte tepkime sonunda bir miktar kütle enerjiye dönüşür. Fakat bu kütle oldukça az olduğundan ihmal edilir.

                        Biz kütlenin değişmediğini kabul edip sorularımızı ona göre çözeceğiz.

Ca      +      Br2            CaBr2

40 g + 160 g 200 g

20 g + 80 g 100 g

10 g + 40 g 50 g

5 g + 20 g 25 g

1 g + 4 g 5 g

2 g + 8 g 10 g

Bir kimyasal tepkimede

Atom cinsi ve sayısı kesinlikle korunur.

Elementlerin mol - atom sayıları kesinlikle korunur.

Kütle kesinlikle korunur.

Enerji kesinlikle korunmaz.

Kimyasal özellikler kesinlikle korunmaz.

Mol sayısı korunabilirde korunmayabilirde.

Molekül sayısı, basınç ve hacim tepkimenin cinsine maddelerin yapısına ve ortamın şartlarına göre korunabilir de korunmayabilirde

---

AŞAĞIDAKİ TEPKİMELERİ İYİCE İNCELEYELİM

N2(gaz)           
+           
3 H2(gaz)       
         
2NH3(gaz)     
+   
ısı
 

Atom cinsi ve sayısı

2 tane N atomu
+
6 tane H atomu

2 tane N atomu

6 tane H atomu

KORUNUR

Kütle

28 gram
+
6 gram

34 gram
 
 
KORUNUR

Mol – atom sayısı

2 mol-atom

azot

+
6 mol-atom

hidrojen

2 mol-atom N

6 mol-atom H

KORUNUR

Enerji

 +
22 Kkal
KORUNMAZ

Mol sayısı

1 mol N2
+
3 mol H2

2 mol NH3 
 
 
KORUNMAZ

Molekül sayısı

1 tane N2 molekülü
+
3 tane H2 molekülü

2 tane NH3 molekülü
 
 
KORUNMAZ

Basınç (V,Tsabit)

P atm
+
3 P atm

2P atm
 
 
KORUNMAZ

Hacim (P,Tsabit)

1 Litre
 +
3 Litre

2 Litre
 
 
KORUNMAZ

---

H2 (gaz)
+
I2 (gaz)

2 HI (gaz)
 
 

Atom cinsi ve sayısı

2 tane H atomu
+
2 tane I atomu

2 tane H atomu
 
KORUNUR

Kütle

2 gram
+
254 gram

256 gram
 
KORUNUR

Mol – atom sayısı

2 mol-atom hidrojen
+
2 mol-atom İyot

2 mol-atom Hidrojen

2 mol-atom İyot

KORUNUR

Mol sayısı

1 mol H2
+
1 mol I2 

2 mol HI
 
KORUNUR

Molekül sayısı

1 tane H2 molekülü
+
1 tane I2 molekülü

2 tane HI molekülü
 
KORUNUR

Basınç (V,Tsabit)

1 atm
+
1 atm

2 atm
 
KORUNUR

Hacim (P,Tsabit)

1 litre
+
1 litre

2 litre
 
KORUNUR

---

C (katı)
+
O2 (gaz)

CO2 (gaz)
 
 

Atom cinsi ve sayısı

1 tane C atomu
+
2 tane O atomu

1 tane C atomu

2 tane O atomu

KORUNUR

Kütle

12 gram
+
32 gram

44 gram
 
KORUNUR

Mol – atom sayısı

1 mol atom C
+
2 mol atom O

1 mol atom C

2 mol atom O

KORUNUR

Enerji

KORUNMAZ

Mol sayısı

1 mol
+
1 mol

1 mol
 
KORUNMAZ

Molekül sayısı

--------
+
1 tane O2 molekülü

1 tane CO2 molekülü
 
KORUNUR

Basınç (V,Tsabit)

--------
+
P atm

P atm
 
KORUNUR

Hacim (P,Tsabit)

--------
+
V Litre

V Litre
 
KORUNUR

SABİT ORANLAR YASASI (PROUST YASASI)

Bir bileşikteki elementlerin

Kütlelerinin oranı

Kütlece yüzde bileşimi sabittir.

Örn; Al=27, S=32 olduğuna göre Al2S3 bileşiğinde:

Mol sayıları oranı : nAl = 2 Kütleleri oranı : mAl = 2.27 = 9 ‘dır.

nS = 3 mS = 3.32 16

9 gram Al + 16 gram S = 25 gram bileşik oluşturur.

25 gram bileşikte 9 gram Al, 16 gram S vardır.

100 gram bileşikte 36 gram Al, 644 gram S vardır.

Bileşikte kütlece %36 Al, %64 S vardır.

KATLI ORANLAR YASASI (DALTON YASASI)

İki element aralarında iki bileşik oluşturuyorsa, bu elementlerden birinin sabit miktarları ile birleşen diğer elementin değişen miktarları arasında basit bir oran vardır.

Örn; NO2 – N2O4 bileşik çiftinde:

Aynı miktar N ile birleşen O kütleleri arasında.

2/ NO2 = N2O4 = 4

1/ N2O5 = N2O5 5

Aynı miktar O ile birleşen N kütleleri arasında

5/ NO2 = N5O10 = 5

2/ N2O5 N4O10 4

HACİM ORANLARI YASASI (GAY – LUSSAC YASASI)

a) Kimyasal bir tepkimeye giren gazlarla, tepkimede oluşan gaz halindeki ürünlerin aynı koşullarda (aynı sıcaklık ve basınç) hacimleri arasında sabit bir oran vardır.

b) Aynı koşullarda gazların hacimleri mol sayıları ile doğru orantılıdır.

Örn; H2(g) + Cl2(g) ® 2HCl(g) tepkimesine göre, 1 mol H2 1 mol Cl2 ile birleşerek 2 mol HCl oluşturur.Hacimler mol sayıları ile doğru orantılı olduğundan, aynı olayı anlatmak için “1 hacim H2 gazı, 1 hacim Cl2 gazı ile birleşerek eşit koşullarda 2 hacim HCl gazı oluşturur.” İfadesi de kullanılabilir.

Aynı şekilde, N2(g) + 3H2(g) ® 2NH3(g) tepkimesine göre 1 hacim azot gazı 3 hacim hidrojen gazı ile birleşerek eşit koşullarda 2 hacim NH3 gazını oluşturur diyebiliriz.