Koca Yusuf Paşa
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Koca Yusuf Paşa I. Abdülhamit saltanatında 24 Ocak 1786 - 7 Mayıs 1789 ve III. Selim saltanatında 15 Şubat 1791 - 4 Mayıs 1792 tarihleri arasında toplam dört yıl yedi ay bir gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Abdullah(Abdülmennan) oğlu Koca Yusuf Paşa, 1730 yılında Gürcistan'da doğdu. Gürci Köle iken, 1748 de efendisi olan Hasan Kapdan bunu azad edip vefatına kadar hizmetinden ayrılmadı. Efendisinin ölümüne kadar Mısır'a onun hesabına gemi götürüp getirerek armatör, sonra kendi hesabına armatör, Kışları Kasımpaşa'da kahvecilik edip yazları donanma ile giderek ticaret eyler ve sermaye sahipleriyle Mısır'a gidip gelirdi. 1764/65'de riyale bulunan Cezayirli Hasan Paşa sermaye verip ticaretini beğenmekle, Kapdan-ı Derya olduğunda kendisine Hazinedar eyledi. Sonra Kapıcılıkla Kapı Kethüdası(Taşrada bulunan valilerin İstanbul’da Babıali ile münasebetlerinde yetkili kıldıkları kişi) olmuştur. Mabeyn'i Hümayuna gelişi gidişi sırasında Hazine-i Hümayun Vekili Osman Ağa'ya intisap peyda ederek onun hizmetiyle 23 Ağustos 1785 Vezir rütbesiyle Mora Valisi olup 25 Ocak 1786 Sadrazam oldu. Bir ay geçince İstanbula gelip 19 Ağustos 1787 Rusya ve Avusturya'ya harp ilan edilmekle Serdar-ı Ekrem olmuştur. (Mora'dan gelinceye kd. eski efendisi Cezayirli Hasan Pş. kaymakam) 24.1.1786 -7.6.1789 = 3,4,14 + 27.2.1791 - 4.5.1792 = 1,2,5 = 4,6,19 (müddet bakımından 42.). Şebeş Meydan Muharebesinde İmparator II. Joseph'in kumandasındaki Almanya imparatorluk ordusunu imha etmesi 21.9.1788.7 Haziran 1789 orduda iken azlolunup Sivas eyaletiyle Vidin Seraskeri olmuştur. 19 Aralık 1789 Kaptan-ı Derya olduysada yine Vidin Seraskerliğinde bırakıldı. Eylül-Ekim 1790 Konya Valisi, 12 Ekim 1790 Seraskerlikten azledilmiş olarak Köstendil Valisi, birkaç gün sonra Bosna Valisi ve Şubat 1791 ikinci defa Sadrazam oldu. 27 Şubat Şumnu'ya girdi. Seferi, Sulhla sona erdirip 7 Nisan 1791 İstanbul'a geldi ve 8 Mayıs 1792 azledilerek Trabzon Eyaletiyle Anapa Muhafızı oldu. Mart -Nisan 1793 azledilerek ardından Cidde Valisi ve Medine Seraskeri-Muhafızı oldu. Haziran 1800'de Cidde'de vefat eyledi.
Tedbirliydi. Oğulları Müderrislik almıştı. Bunlardan Mahmud Bey Molla ve Nazif Bey Sudûrdan oldu. Büyüğü Mustafa Rızaeddin Bey'dir. Kızları Esma Hanım ve Emine Hanım'dır. Yusuf Paşa Fındıklıda cami yakınındaki Çeşme ve Sebil'i yaptırmıştır. Bu gün kahvehane olarak kullanılmaktadır.. Eşi Hanife Hanım'dır. 1805 yılında vefat etmiştir. Sadullah paşa Yalısının ikinci sahipleridir. Yalı, Hanife Hanım ölünce kızı Emîne Hn.'a, ondan oğlu Hamdî Pş.'ya kaldı, Hamdi Paşa, Sâdullâh Paşa.'nın babası Es'ad Muhlis Paşa'ya satmıştır.Emine Hanım, Kapdan Seydi Ali Paşa'nın Eşidir. Oğlu Hamdi Mehmed Paşa, o'da, Sadrazam Derviş Mehmed Paşa'ya damat ve Müderris olmuştur. 14 Temmuz 1866 vefat etti. Karacaahmet'te Medfundur. Şişman olup iktidarı az ise de servet sahibi oldu. Onunda oğlu Eşi Emine Hanım'dan olan Mehmed Ali Paşa olup, diğer Eşinden olan, Ahmed Şemseddin Bey'dir.Mehmed Ali Paşa'nın Oğlu Selâmi Bey'dir.
 |
Osmanlı Devleti ile ilgili bu madde bir taslaktır. Maddenin içeriğini geliştirerek ve ayrıca VikiProje Türk tarihi'ne yardımcı olarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
