Türkiye'de spor

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Türkiye nüfusunun % 27’sini 12-24 yaş grubu oluşturmaktadır. Geriye kalan orta yaş ve yaşlı nüfusu oluşturan grupla birlikte genç nüfusun spora olan ihtiyacı oldukça fazladır. Şöyle ki; günümüzde gerek bilim ve teknolojideki gelişmeler, gerekse tıp alanındaki gelişmeler ortalama yaşam sınırını yükseltmiştir. Böylece spor yapmaya olan ihtiyaç artmaktadır. Spora ihtiyaç gösteren grupların spor yapabilmesi ise öncelikle spor kulüpleri ile okullarda olabilmektedir. Ancak Türkiye’de spor kulübü sayısı, 1999 verilerine göre 5.988’dir. Bunun 4.828’i futbol branşında, 1.160’ı ise diğer spor branşlarında faaliyet göstermektedir. Yani, her 10.455 kişiye bir spor kulübü düşmekte, futbol branşı baz alındığında ise her 12.967 kişiye bir futbol spor kulübü düşmektedir. İl bazında ise, Uşak'ta 3874 kişiye bir spor kulübü düşerken, Ankara’da 14.004 kişiye, İstanbul’da 14.474 kişiye bir spor kulübü düşmektedir. Böylece, Ankara, İstanbul gibi büyük iller Türkiye ortalamasının altında kalmaktadır. Nüfusa göre spor kulübü başına düşen en fazla insan sayısı ise Kilis'te bulunmaktadır (36.681). Yine özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi illerinden Kahramanmaraş, Mardin, Şırnak, Van, Şanlıurfa ve Diyarbakır'da da kulüp başına düşen insan sayısı oranları açısından iyi durumda değillerdir.^[1]

Almanya’da her dört kişiden biri spor kulüplerine üye iken(21 milyon kişi) 12 milyon kişi de spor kulüpleri dışında spor yapmaktadır ve bu ülkede spor örgütlerinin başarı kriteri sporu tüm nüfusa yaygınlaştırmaktır. Bu ülkelerde spor yapan insanların oranı genel nüfusun yarısına kadar ulaşırken, Türkiye'de bu oran sadece % 1-2 kadardır.

12 Haziran 1990 tarihinde yaşam boyu spor faaliyetlerini organize etmek amacıyla GSGM bünyesinde Herkes İçin Spor(HİS) federasyonu kuruldu.

Konu başlıkları 1 Güreş 2 Halter 3 Futbol 4 Atletizm 4.1 Maraton 5 Motor sporları 6 Basketbol 7 Su sporları 7.1 Yüzme 7.2 Yelken 8 Kaykay

[değiştir] Güreş

Geleneksel bir Türk sporu olan güreşin en önemli karşılaşması Kırkpınar Yağlı Güreşleri'dir. Türklerin MÖ 4. yy.dan beri güreş yaptıkları bilinmektedir. İlkbahar aylarında doğanın canlanışı için yapılan kutlamalarda, evlenme merasimlerinde, zafer şölenlerinde hep güreş müsabakalari yapılırdı. 1996 yılında Geleneksel Spor Dalları Federasyonu kurulmuş ve yağlı güreş için önemli bir adım atılmıştır.

Naim Süleymanoğlu ve Halil Mutlu Türkiye'ye Avrupa, Dünya ve Olimpiyat Oyunları'nda halterde altın madalya kazandırarak Ülkenin adını duyurmuşlardır.

[değiştir] Halter

Çağdaş anlamdaki halter sporu 1890'larda Galatasaray Lisesi'nin Fransız öğretmenlerince sokulması ile olmuştur.

1924 Paris Olimpiyat Oyunları uluslararası alanda katılınılan ilk şampiyonadır. Bu şampiyonaya, Gülleci Cemal Erçman ve Neyzen Şevki Sezgin'den oluşan takımla gidildi. Gülleci Cemal tüy sıklette toplam 345 kg ile 39 halterci arasında 12. olmuştur. 1928 Amsterdam Olimpiyat Oyunları'nda Gülleci Cemal 25 halterci arasında toplam 262.5 kg kaldırarak sekizinci oldu, bu başarılar aynı zamanda uluslararası alanda halter sporundaki ilk başarılardır.

[değiştir] Futbol

Ana madde: Türkiye'de Futbol

Türkiye'de en çok sevilen spor türlerinden biri de Futboldur. Futbol ligler halinde oynanmakta ve bunların en büyüğü Turkcell Süper Ligi'dir. Lig şampiyonu olabilmiş olan takımların üçü (Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray) İstanbul takımı, sadece bir tanesi (Trabzonspor) ise Anadolu takımıdır. Futbol kulüpleri Türkiye Futbol Federasyonu çatısı altında toplanmıştır. ^[2]

Türkiye'de futbol son yıllarda kayda değer bir gelişme göstermiş, bunun uzantısı olarak, Ulusal Takımı 47 yıl aradan sonra 2002 yılında Dünya Kupası'na katılma hakkı kazanmış ve Güney Kore Ulusal takımını yenerek tarihinin en büyük (dünya üçüncülüğü) başarısına imza atmıştır.^[3]

Mevcut spor federasyonlarının lisanslı sporcu sayısı 122.939’dur. Nüfusa göre sporcu oranı 509 iken bu oran futbol branşında 148’dir. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ve Futbol Federasyonu'na kayıtlı toplam lisanslı sporcu sayısı 544.572’dir. Türkiye nüfusuna göre oranı ise 115’dir. Bu orana göre ülkemizde her 115 kişiden biri spor yapmaktadır. Nüfus başına düşen sporcu oranı en iyi durumdaki ilimiz Yalova’dır (37). İkinci olarak Kırklareli gelmektedir (55). Sayısal açıdan en kötü durumda olan illerimiz ise Diyarbakır (375) ve Şırnak (383) gözükmektedir. Bu arada İzmir ili nüfusu başına düşen sporcu sayısı 99, İstanbul ilinde 107, Ankara ilinde ise 153’tür. Bu verilere göre başkent Ankara dahi Türkiye ortalamasının altında kalmaktadır.^[4] 2000 yılında Galatasaray UEFA kupasını alarak ulusal arenada en büyük başarıya erişmiştir.^[5] Fenerbahçe ve Galatasaray Süper Lig'de 16 şampiyonluk elde etmiştir.Türkiye Kupası'nı en çok kazanan takım 14 kupayla Galatasaray'dır. 2001 yılında Şampiyonlar Liginde çeyrek finale çıkmıştır.

[değiştir] Atletizm

[değiştir] Maraton

Maratonda Türkiye'nin en iyi derecesini Mehmet Terzi 10.05.1987 de Londra'da 2:10:25 ile yapmıştır. Türkiye'nin ünlü erkek maratoncuları olarak; Mehmet Terzi, Mehmet Yurdadön, Zeki Öztürk, Haydar Doğan, Ahmet Altun, Aydın Çeken, Veli Ballı, Hüseyin Aktaş, İsmail Akçay sayılabilir.

Türkiye İstanbul'da düzenlenen Uluslararası Avrasya Maratonu'na evsahipliği yapmaktadır. Avrasya Maratonu iki kıyada birden koşulan tek maraton müsabakasıdır.

[değiştir] Motor sporları

Türkiye Otomobil ve Motorsporları Federasyonu 1991 yılında kurulmuştur.

Türkiye Formula 1 Grand Prix düzenlenen 17 ülkeden bir tanesidir ve 2005 yılında dahil olmuştur.

[değiştir] Basketbol

Basketbol, Türkiye'de ilk kez 1904 yılında Robert Kolej spor salonunda oynandı. 2002^de Türk Milli Takımı, 12 Dev Adam, bir ilki gerçekleştirerek ülkemizde yapılan Avrupa Basketbol Şampiyonası’nda (EuroBasket 2001) Yugoslavya’ya karşı final oynadı.

[değiştir] Su sporları

[değiştir] Yüzme

Derya Büyükuncu Dünya Yüzme Kupası'nda altın madalya, Avrupa Kısa Kulvar Yüzme Şampiyonası'nda gümüş madalya elde etmiştir.

[değiştir] Yelken

25 Mayıs 1957'de kurulan Türkiye Yelken Federasyonu'nun amacı, Türkiye'de yelken sporunu tanıtmak, geliştirmek ve yaygınlaştırmaktır. 2006 yılında özerkleşmiştir.

[değiştir] Kaykay

Federasyonu yoktur.Amatör olarak yapılır.