Tahsin Yücel
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tahsin Yücel (17 Şubat, 1933, Elbistan/Kahramanmaraş - ), Türk öykücü, romancı, denemeci, eleştirmen ve çevirmendir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Hayatı
Kunduracı olan Ahment Yücel'le Nuriye Münevver Hanım'ın oğludur. İlköğrenimini Elbistan Gazi Paşa İlkokulu'nda tamamladıktan sonra 1945'te İstanbul'a gelmiştir. Burda; 1953'te Galatasaray Lisesi'ni, 1960'da da İÜEF Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi. Fakülteyi bitirdikten sonra, orda kalmayı tercih etti ve 1969'da doktorluk, 1972'de doçentlik, 1978'de de profesörlük ünvanlarını aldı. 2000 yılına kadar burda kaldıktan sonra emekliliğe ayrıldı. Şu anda İstanbul'da, karısı ve iki çocuğuyla yaşamaktadır.
[değiştir] Katkıları
Tahsin Yücel, çalışmalarına öykücülükle başladı. İlk öyküsü olan ¨Dert Çok, Hemdert Yok!¨, bir derlemede (Yeni Hikâyeler 1950) yayımlandı. Daha sonraları Varlık, Seçilmiş Hikâyeler, Yeryüzü, Beraber ve Mavi gibi dergilerde öyküleri yayımlanmaya devam etti. Bu dönemlerde; kullandığı yalın dil, kullandığı modern sözcükler, Anadolu insanına yaklaşımındaki tutarlılık ve anlatımındaki ustalık dikkat çekti. Behçet Necatigil gibi isimlerden yorumlar aldı. Uçan Daireler, Haney Yaşamalı ve Düşlerin Ölümü adlı öykü kitaplarını yayımlayarak kariyerine devam eden Yücel, bu kitaplarda kendi geçmişinden bazı öğeler kullandı. Bunları ele alırken oldukça karamsardı; ancak daha sonraları bunu dönemin akımlarından etkilenerek yaptığını belirtmiştir. Bu kitaplarla daha çok tanınmaya başladı. 1970'li yıllara gelindiğinde, öncellikle Yaşadıktan Sonra ve Dönüşüm kitaplarıyla, daha sonra da Vatandaş ve Ben ve Öteki kitaplarıyla tarzında bir değişiklik gözlemlendi; daha derin kişilikler yaratıp, ¨çevreyle¨ daha az ilgilenmeye başladı. Bu kitaplarıyla karışık yorumlar alan Yücel, kariyerine Komşular adlı kitabıyla devam etti. Bu kitabın konusu, diğerlerinden farklı olarak, insanların politika hakkındaki görüşlerinin eleştirisiydi Fethi Naci, bu kitabındaki bir öyküsünü bir başyapıt olarak değerlendirdi.
Tahsin Yücel aynı zamanda bir romancıdır. Romanları (Peygamberin Son Beş Günü, Mutfak Çıkmazı, Bıyık Söylencesi) genel anlamda, halka karşı ironik eleştiriler barındırır. Bunlardan Peygamberin Son Beş Günü fazla solcu bulunduğundan dolayı politik anlamda da eleştiriler almıştır.
Öykü ve roman dışındaki eserlerine bakıldığında, Yazın, Gene Yazın ve Tartışmalar adlarında iki deneme kitabı görülür. Bunlardan ilki, genellikle kendi hayatından alıntılar içerirken, ikincisi, dilsel konuları alan polemikleri konu alır. Aynı zamanda, Türkiye'ye göstergebilmini tanıttığı çalışmaları da vardır.
Yurtiçi ve yurtdışında ses getiren yazınsal incelemelerinin yanı sıra, hatrı sayılır çevirileri de vardır. Öykülerinden bazıları, İsveççe ve Fransızca'ya çevrilmiştir.
[değiştir] Ödülleri ve ünvanları
- 1956, Sait Faik Hikâye Armağanı (Haney Yaşamalı)
- 1959, TDK Öykü Ödülü (Düşlerin Ölümü)
- 1984, Azra Erhat ¨Çeviri Üstün Hizmet Ödülü¨ (Yaban Düşünce)
- 1993, Orhan Kemal Roman Armağanı (Peygamberin Son Beş Günü)
- 1999, Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü (Söylemlerin İçinden)
- 1997, Fransız Hükümeti Palmes Académiques nişanı Commandeur derecesi.
[değiştir] Tüm Eserleri
[değiştir] Öykü
- Uçan Daireler (1954)
- Haney Yaşamalı (1955)
- Düşlerin Ölümü (1958)
- Yaşadıktan Sonra (1969)
- Ben ve Öteki (1983)
- Aykırı Öyküler (1989)
- Komşular (1999)
[değiştir] Roman
- Mutfak Çıkmazı (1960)
- Peygamberin Son Beş Günü (1992)
- Bıyık Söylencesi (1995)
- Yalan (2002)
- Kumru ile Kumru (2005)
- Gökdelen (2006)
[değiştir] Masal
- Anadolu Masalları (1957)
[değiştir] Anlatı
- Dönüşüm (1975)
- Vatandaş (1975)
[değiştir] Deneme-Eleştiri
- Yazın ve Yaşam (1976)
- Yazının Sınırları (1982)
- Tartışmalar (1993)
- Yazın, Gene Yazın (1995)
- Alıntılar (1997)
- Söylemlerin İçinden (1998)
- Salaklık Üstüne Deneme (2000)
- Yüz ve Söz (2003)
- Göstergeler (2006)
[değiştir] İnceleme
- Dil Devrimi (1968)
- L’Imaginaire de Bernanos (1969)
- Figures et Messages dans la Comédie Humaine (1972)
- Anlatı Yerlemleri (1980)
- Dil Devrimi ve Sonuçları (1982)
- Yapısalcılık (1982)
- Eleştirinin Abecesi (1991)
- İnsanlık Güldürüsü’nde Yüzler ve Bildiriler (1997)
- Atatürk ve Atatürkçülük (2000)
[değiştir] Derleme
- Yazı ve Yorum (R. Barthes seçkisi) (1990)
[değiştir] Çeviri
[değiştir] 1954-1960
- Amok (S. Zweig) (1954)
- Arı Maya (W. Bonsels) (1954)
- Tom Amca'nın Kulubesi (E. H. Beecher-Stowe) (1954)
- Usta İşçi (S. Zweig) (1954)
- Malezya Tılsımı (S. W. Maugham) (1954)
- Jane Eyre (C. Bronte) (1954)
- Taraskonlu Tartain (A. Daudet) (1954)
- Yarına Dönüş (U. Sigrid) (1954)
- Bir Numaralı Evde Olanlar (J. Steinback) (1955)
- Geçmiş Günler (F. Carco) (1955)
- Genç Kızlar (H. de Montherlant) (1955)
- Güzel Kadın Meyhanesi (R. Dorgeles) (1955)
- Kadınlara Acıyın (H. de Montherlant) (1955)
- Kedinin Masalları (M. Aymé) (1955)
- İyilik Şeytanı (H. de Montherlant) (1955)
- Kan (C. Malaparte) (1955)
- Kanatlılar (J. Kessel) (1955)
- Kolej Yılları (V. Larbaud) (1955)
- Yeryüzünde Bir Yolcu (J. Green) (1955)
- Katil (G. Simenon) (1956)
- Kül Kedisi (C. Perrault) (1956)
- Taşralı Kız (A. Moravia) (1956)
- Madam Bovary (G. Flaubert) (1956)
- Büyük Sürü (J. Giono) (1956)
- Cüzzamlı Kadınlar (H. de Montherlant) (1956)
- Ya Gerçek Olsaydı (R. Dorgeles) (1956)
- Duvargeçenler (M. Aymé) (1956)
- Tehlikeli Geçit (S. W. Maugham) (1957)
- Colomba (P. Mérimée) (1958)
- Küçük Prenses (F. H. Burnett) (1958)
- Kar Topu (G. de Maupassant) (1958)
- Vatikan Zindanları (A. Gide) (1958)
- Kaçak (G. Simenon) (1959)
- Pamuk Prenses (J. Grimm) (1959)
- Kırmızı Zambak (A. France) (1959)
- Sapho (A. Daudet) (1959)
- Uzaktan (Colette) (1959)
- Kadın ve Kukla (P. Louys) (1959)
- Dünya Nimetleri (A. Gide) (1959)
- Aynı Yol (A. Gide) (1960)
- Kaz Baba (M. Aymé) (1960)
- Diktatörün Kadını (A. Moravia) (1960)
- Bella (J. Giraudoux) (1960)
- Yeni Nimetler (A. Gide) (1960)
[değiştir] 1960-1996
- Paris Sıkıntısı (C. Baudelaire) (1961)
- Eugenie Grandet (H. de Balzac) (1961)
- Konuşan Hayvanlar (M. Aymé) (1961)
- Swann'ın Bir Aşkı (M. Proust) (1961)
- Bekârlar (H. de Montherlant) (1962)
- Çoban Prens (H. C. Andersen) (1962)
- Sisifos Efsanesi (A. Camus) (1962)
- Kalpazanlar (A. Gide) (1963)
- Tersi ve Yüzü (A. Camus) (1963)
- Kamelyalı Kadın (A. Dumas) (1963)
- Sinekler (J. P. Sartre) (1963)
- Evlilik (A. Moravia) (1965)
- Altenburg'un Ceviz Ağaçları (A. Malraux) (1966)
- Başkaldıran İnsan (A. Camus) (1967)
- İklimler (E. Herzog) (1967)
- Kadınlar Okulu (A. Gide) (1967)
- Ak Bıldırcın (J. Steinbeck) (1968)
- Cennet Bahçesi (H. C. Andersen) (1969)
- Politika ve Propoganda (J. M. Domenach) (1969)
- Tolstoy'un Hayatı (R. Roland) (1969)
- Kale (A. de Saint-Exupéry) (1970)
- Yeşil Kısrak (M. Aymé) (1970)
- İnsanların Dünyası (A. de Saint-Exupéry) (1970)
- Becket: Tanrının Şerefi (J. Anouilh) (1972)
- Parmak Kız (H. C. Andersen) (1972)
- Goriot Baba (H. de Balzac) (1972)
- Karlar Kraliçesi (H. C. Andersen) (1973)
- Eleştiri Kuramları (J. C. Carloni-C. Filloux) (1975)
- Nuhun Gemisi (M. Aymé) (1979)
- Suluboya Kutuları (M. Aymé) (1981)
- Yağmur Yağdıran Kedi (M. Aymé) (1981)
- Yaban Düşünce (C. Lévi-Strauss) (1984)
- Kral Solomon'un Bunalımı (E. Ajar) (1985)
- Sevgili (M. Duras) (1986)
- Yazının Sıfır Derecesi (R. Barthes) (1989)
- Çağdaş Söylenler (R. Barthes) (1990)
- Duygusal Sürgün (Colette) (1991)
- Hastane Günlüğü (G. Hervé) (1992)
- Kısa Düzyazılar (M. Tournier) (1993)
- Yaz (A. Camus) (1994)
- Sürgün ve Krallık (A. Camus) (1996)
- Göstergeler İmparatorluğu (R. Barthes) (1996)
[değiştir] Kaynaklar
- "Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi". Cilt II (K-Z). "Yücel, Tahsin". Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılığı: Mart 2003, İstanbul.
