Zonal topraklar
Vikipedi, özgür ansiklopedi
ZONAL TOPRAKLAR Ülkemizde drenajı iyi olan düz ve az engebeli,yoğun vejetasyon örtüsü ile kaplı hafif eğimli sahalarda,hüküm süren iklim ve bitki örtüsünün ortak etkileri altında gelişmiş topraklardır. Belli başlı zonal toprak çeşitleri şöyledir.
1-Kırmızı Renkli Akdeniz (Terra-Rosa) Toprakları: Akdeniz iklim şartlarının hüküm sürdüğü sahalarda kalkerler üzerinde oluşan bu toprakların bünyelerindeki demirin oksitlenmesinden dolayı renkleri kırmızıdır.Yıllık ortalama sıcaklığın 14C°'nin üzerinde,yıllık ortalama yağışın 500 mm'den fazla olduğu kızılçamların tahrip edildiği, maki vejetasyonunun hakim olduğu alanlarda gelişme göstermiştir.Organik madde bakımından fazla zengin olmayan bu topraklarda genellikle turunçgil,bağcılık ve zeytin yetiştirilmektedir.
2-Kahverengi Orman Toprakları: Ülkemizde,orman örtüsü altında gelişme göstermektedir.Bu sahaların eğimli olmasından dolayı,olgun profil yapısı gösteren topraklar değillerdir. Karadeniz bölgesinde,İç Anadolu'da,İç Batı Anadolu'da,Toroslar da gözlenir.
3-Podsolümsü ve Podsol Toprakları: Ülkemizde, yıllık ortalama yağışın 1000 mm nin çok üstünde olduğu,yıllık ortalama sıcaklığın 8C°'nin altında olduğu çok serin-soğuk ortamlarda, kayın,sarıçam,ladin ormanlarının altında gelişmiştir. Görüldüğü sahalar; Karadeniz'de dağların kuzeye bakan yamaçlarında genellikle 1000 m'den yüksek sahalarda,Bursa-Uludağ'da , Yıldız Dağları'nın yüksek kısımlarında bu topraklara rastlanmaktadır.Daha ziyade çürüntülü mull tipinde humus görülür.
4-Sierozemler(Çöl toprakları): Kuraklığın son derece etkili olduğu İç Anadolu'nun güneyi ,Konya Ovasının doğu kesiminde ve Tuz Gölü'nde görülür Bu sahalarda yıllık ortalama yağış 300 mm nin altında olup,bitki yönünden son derece zayıftır.Organik maddece fakirdir
5-Kahverengi Step Toprakları: Ülkemizde,yıllık ortalama yağışın 400 mm nin altında olduğu,yıllık ortalama sıcaklığın 8-12C° civarında olduğu İç Anadolu bölgesinde,Doğu Anadolu'nun depresyon alanlarında yaygın olarak bulunmaktadır.
6-Kestane ve Kırmızımsı Kestane renkli Topraklar: Yıllık ortalama yağışın 400 mm'nin üzerinde olduğu,yıllık ortalama sıcaklığın 6-10C° arasında değiştiği İç Anadolu platolarında Neojen Göl çökelleri üzerinde,Doğu Anadolu'da gelişme göstermiştir.Step çayırları yaygındır.
7-Kireçsiz ve Kahverengi Topraklar: Yağışın daha fazla olduğu kısımlarda görülmektedir.Yıllık yağış ortalaması 400-600 mm arasında seyretmektedir. Step ormanı ve kuru orman altında bilhassa,İç Anadolu'nun kuzey ve doğu kesiminde,İç Batı Anadolu'da gözlenir.
8-Kırmızımsı Kahverengi Topraklar: Yarıkurak iklim şartlarının hüküm sürdüğü Güneydoğu Anadolu bölgesinde çok yaygındır.Topraktaki kırmızımsı renk sıcaklığın fazla ve zayıf ot örtüsünün varlığından kaynaklanır. Kırıkkale, Avanos,Sarımsaklı,Delice, Şarkışla-Zara arasında gözlenmektedir.
9-Çernezyomlar: Ülkemizde,Erzurum-Kars arasında 1600/1800-2000m dahilinde yer alan uzun boylu çayır vejetasyonu altında ,yıllık sıcaklığın 3-6C° ve yıllık yağışın 500-700 mm arasında değiştiği bazalt ve Neojen platolarında görülmektedir. Mayısta gelişen çayırlar, Ağustos'ta sararmaya yüz tutar.