Bal de Broto
De Biquipedia
Ista fuella ye escrita en sobrarbés.
Ra Bal de Broto ye ra bal que forma l'Ara á mientres d'o suyo transcruze per es monezipios de Broto y ra parti baixa de Torla. Ye considerau á tal dimpués que ro río repliegue l'augua de l'Arazas, y asinas, pase enta Torla dimpués d'o Pont d'os Nabarros. Ra parti alta d'ista mesma cuenca (de l'Ara) clama-se Bal de Buxargüelo.
Torla ye ro nuclio alazetal d'o turismo d'a Bal d'Ordesa y d'a parti oczidental d'o Parque Nazional. Fincant á ra parti més estreita d'a bal, an només bi ha dos barranques que faigan baixada dend' O Mondiniero d'una mán y d'as Cutas per l'autra; es barranques de Lusarre y de Zercurán. Ra bal, que s'aubre en ro lugar de Broto, prenzipa á rezibir afluienz en iste lugar: primero ro Sorrosal dend'o Cotefablo, e dimpués ro barranque d'o Furco dend'a Punta Trallata (este) y ra Yosa dend'a bal de l'Otal á l'ueste.
Es lugars d'Oto y de Broto comparten agora ra capelera de l'enamplazión d'a bal, an están totas ras tiarras de regallo. Ista estruturazión en forma de ribera ye mantenita ent'o lugar de Saruiset, puesto an ro río Chate bi plega t'esembocar en l'Ara en ras planas d'Ubiar ("LLanos de Planduviar" en castellán). Istas planas son ro produto de l'acumulazión de l'antiga morrena glaziar d'o cuaternario que s'estendillaba ent'astí.
Ra Plana d'Ubiar ye una contina de biellos sedimentos empregaus güei como fincas de regallo, trestalladas en cuatro fiincas prenzipals, de norte á sud: Nerines, Xalzar, l'Ubiar y O Chuncar. En ro zentro de totas eras s'ibi troba l'Ermita de San Chorche d'Ubiar i un zentro d'interpretazión d'a fauna salbache d'a redolada.
Dimpués de rematar ras planas d'Ubiar, ra bal de Broto sofre autro angostamiento en ro Recolón de Bollás, uno meandro an bi esaugua ro barranque de Fornos y an s'enzata ra pista que puya ent'Asín de Broto, ro zaguer lugar d'o monezipio ent'o sud, y prenzipio d'a Ribera de Fiscal.
