Primer Romanico
De Biquipedia
Primer Romanico ye la denominazión deguta tá l'arquiteuto catalán Puig i Cadafalch tá referir-se á l'arte romanico desembolicáu en Aragón e Cataluña durand d'o sieglo X.
Ra proximidát cheografica d'istas rechions, á trans d'os Perineus, con ro sud de Franzia, e su rezeptibidát tá corrienz artisticas benigutas d'Europa fiere que á ra Ribagorza e l'Urchel, primeramén, e dimpués á tot lo Perineu zentral, s'ie manifesteban precozmén amostranzas d'arte romanico. Á mientes que iste estilo cualleba pas en autraparti d'a Peninsula Iberica ent'o segundo terzén d'o sieglo XI, á ros condaus catalans e aragoneses s'ie troban encara autualmén numerosos exemplos d'añadas anteriors que, si no plenamén romanicos, continen muitas trazas definitorias d'iste estilo artistico.
Con obchetibo d'eludir ro termen "prerromanico", que gosa á ser empregáu conmo azepzión muito más ampla, encludiyénd chenericamén l'arte altomeyebal e paleocristián, e a más, á España, l'estilo bisigodo, asturián, mozarabe e de repoblazión, Puig i Cadafalch prefireba á empregar l'exprisión "Primer Romanico" tá fer desiñanza ent'aquellas antizipazións pirinencas d'o romanico propiamén deito. ista denominazión yé autualmén prou azeitada.
Ras suyas trestallazión chenericas son:
- Arte romanico aragonés.
- Arte romanico catalán.
