Drechu d'autodetermín
De Uiquipedia
El drechu de llibre determín de los pueblos o drechu d'autodetermín ye'l drechu d'un pueblu a dicidir les sos formes propies de gobiernu, persiguir el so desendolque económicu, social ya cultural y encadarmáse llibremente, ensin inxerencies esternes y d'alcuerdu col entamu d'igualdá. El llibre determín ye un entamu cimeru de Derechu internacional públicu y un drechu inalienable de los pueblos, que xenera ubligaciones erga omnes[1] pa los Estaos. El Comité de Drechos Humanos punxo de manifiestu'l so cálter fundamental, al siñalar que ye un prerrequisitu afayadizu pa la plena efeutividá de los drechos humanos individuales.
El llibre determín ta recoyíu en dellos de los cartafueyos internacionales más importantes, como la Carta de les Naciones Xuníes o los Pautos Internacionales de Drechos Humanos. Tamién una bayura resoluciones de l'Asamblea Xeneral de Naciones Xuníes faen referencia a esti entamu y desendólquenlu; como, por exemplu, les resoluciones 1514 (XV), 1541 (XV) ó 2625 (XXV).
El conceutu de llibre determín ta estrechamente venceyáu al de pueblos, un términu polémicu y que mos ufre un únicu sinificáu. De magar 1960, la definición de los pueblos coloniales como suxetos del llibre determín supunxo un alitu esencial pa la descolonización y collaboró nuna auténtica universalización de la sociedá internacional. La conceición occidental considera tamién pueblu al conxuntu d'habitantes de un Estáu unitariamente consideráu, mentanto que delles minoríes nacionales o pueblos indíxenes dientro d'Estaos autodefinieronse como pueblos. Les sos vindicaciones amuesen un exemplu de la tensión ente'l drechu de llibre determín de los pueblos y la integridá territorial de los estaos.
