Anksioznost
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Anksioznost je najčešći emocionalni poremećaji, koji se javlja kod mlađih i starijuih osoba. Reakcija je na stvarnu situacija opasnosti, u kojoj se javlja strah, a zatim primjerena reakcija koja je manje efektna što je veći strah. Može se razviti kao kombinacija faktora rizika, uključujući životne događaje, karakteristike ličnosti, genetiku, hemijske procese u organizmu. Prirodno anksioznost se osjećaja kada su osobe suočene sa prijetnjom, opasnošću ili kada su pod stresom. Javlja kada se duže apstinira od seksualnog odnosa Obično se ovaj poremećaj javlja tokom rane adoloscencije ili ranog odraslog doba.
Strah je afekt koji ima motornu i osječajnu reakciju. Neurotična anksioznost je slićna strahu, ali se javlja kada nema vidljive opasnosti, kroz opštu zabrinutost, predosječaj opasnosti ili kroz vezanost za određenu situaciju - fobija.
Fobije se dijele na:
- racionalne - refleksni odgovor na moguću opasnu situaciju
- iracionalne.
Nova teorija anksioznosti odbacuje libido, naglašava ulogu ega koji nema dovoljno energije, što upozorava organizam na opasnost. Nema realne opasnosti, ali se organizam u razvoju susretao sa opasnostima. Opasnost koja upozorava organizam kreće od osječaja bespomočnosti. Kao korijen anksioznosti Frojd uzima motorne reakcije na rađanje i situacije uskračivanja ljubavi u ranom djetinjstvu. Organizam je ranjiv zato što je bespomočan, sto izaziva da u kasnijem životu reaguje anksioznoscu. U ovoj teoriji Frojd se oslanja na socijalnu realnost. U teoriji anksioznosti vidljiv je i strukturalni model (strukture id i ego).
Sadržaj |
[uredi] Kategorizacija anksioznosti
[uredi] Generalizovani anksiozni poremećaj (GAP)
Generalizovani anksiozni poremećaj (GAP). Karakterišu ga izražena i nerealistična zabrinutnost koja traje šest i ili duže mjeseci; kod odraslih fokusira se oko tema kao što su zdravlje, novac ili karijera. Pored hronične zabrinutosti, prisutni su drhtanje, grčenje mišića, nesanica, napetost u abdominalnom predjelu, vrtoglavica, povećana iritabilnost.
[uredi] Opsesivno-kompulsivni poremećaj (OKP)
Kod ove vrste poremećaja anksioznosti, osobe imaju uporne, ponavljajuće misli (opsesije) koje odražavaju pretjerani strah; tipične misli su zabrinutost oko infekcija i zaraženosti ili strah od neadekvatnog ili nasilnog ponašanja. Opsesivne misli mogu voditi ka izvođenju rituala kao što su pranje ruku ili ponavljanje fraza. Cilj je oslobađanje od opsesivnih misli.
[uredi] Panični poremećaj
Ljudi sa paničnim poremećajem pate od ozbiljnih napada panike bez očiglednog razloga. Napadi panike izazivaju doživljaj kao da će se osoba onesvjestiti, poludjeti ili doživjeti infarkt i umrijeti. Manifestuje se lupanjem srca, nelagodom ili bolom u grudima, znojenjem, drhtanjem, zažarenošću ili trncima po dijelovima tijela, suhim ustima i doživljajem gušenja, strahom od umiranja i gubljenja kontrole, doživljajem nestvarnosti, itd. Često se javljaju sa agorafobijom – strahom da će se doživjeti napad panike na mjestima sa kojih bi bilo teško pobjeći, te se takva mjesta izbjegavaju.
[uredi] Posttraumatski stresni poremećaj (PTSP)
Obično slijedi nakon izložensoti osobe traumatskom događaju kao što su posmatranje smrti druge osobe, seksualno zlostavljanje, iznenedna smrt bliske osobe ili prirodna katastrofa. Tri su osnovne manifestacije PTSP-a: „oživljavanje” traumatskog događaja (noćna mora), izbjegavajuće ponašanje (izbjegavanje mjesta povezanih sa traumom), te emocionalno udaljavanje od drugih i psihološka uznemirenost.
[uredi] Poremećaj socijalne anksioznosti
Socijalna fobija karakteriše se ekstremnom anksioznošću vezanom za procjenu drugih ili ponašanje koje bi moglo dovesti do ismijavanja i osramoćivanja. Ovakva intenzivna anksioznost može voditi izbjegavajućem ponašanju. Fizičke manifestacije povezane sa ovim poremećajem su lupanje srca, ubrzano disanje, crvenjenje i znojenje.
[uredi] Specifične fobije
Osobe sa specifičnim fobijama pate od intenzivnog straha od specifičnih situacija ili objekata (zatvoren ili otvoren prostor, visina, pauci, psi, itd.). Izraženost straha je neadekvatna u odnosu na situaciju i osoba je prepoznaje kao iracionalnu. Specifične fobije mogu dovesti do izbjegavanja uobičajenih, svakodnevnih situacija.
