Rumunija
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
|
|||||
 |
|||||
| Službeni jezik | rumunski | ||||
| Glavni grad | Bukurešt | ||||
| Predsjednik | Traian Băsescu | ||||
| Predsjednik Vlade | Călin Popescu-Tăriceanu | ||||
| Površina - Ukupno - % vode |
78. na svijetu 238,391 km² 3.0% |
||||
| Stanovništvo - Ukupno - Gustoća |
51. na svijetu 22,355,551 91.3/km² |
||||
| Nezavisnost | 13. juli 1878. | ||||
| Valuta | Lev | ||||
| Vremenska zona | UTC +2, UTC +3 ljeti | ||||
| Državna himna | "Deşteaptă-te, Române!" | ||||
| Internetski nastavak | .ro | ||||
| Pozivni broj | 40 | ||||
Rumunija ili Rumunjska (na rumunskom, România) je država na jugoistoku Evrope. Graniči se sa Ukrajinom i Moldovom na sjeveroistoku, Mađarskom i Srbijom na zapadu i Bugarskom na jugu. Rumunija izlazi na Crno more nevelikom obalom. Ime Rumunija dolazi od imena grada Rima (Roma) ili od imena Istočnog rimskog carstva, i ukazuje na ovu teritoriju kao rimsku koloniju. U kasnoj antici, na latinskom se Carstvo zvalo Romania. Zvanični jezik Rumunije je rumunski.
Sadržaj |
[uredi] Historija
Dačane su pobjedili Rimljani 106. godine, što je označilo početak stalnih invazija na Rumuniju, iako su vladari dopuštali veliki stupanj autonomije.
U srednjem vijeku, Rumuni su živjeli u tri odvojene države: Vlaškoj, Moldaviji i Transilvaniji. Prve dvije su bile pod utjecajem Otomanskog carstva, ali sa određenim stupnjom autonomije, dok je treća pripadala Mađarskoj, također dosta autonomna, a kasnije i Austro-Ugarskoj.
Savremena Rumunija je nastala kada su se države Moldavija i Vlaška ujedinile 1859. i postale nezavisne 1877. Država je proširena nakon Prvog svjetskog rata kada su Transilvanija, Bukovina i Besarabija pripojene Rumuniji.
Dijelovi Rumunije su pripojeni Sovjetskom Savezu 1940. koji su danas većinom dijelovi Moldove, a mali dio tih teritorija danas pripada Ukrajini. Nakon Drugog svjetskog rata, Rumunija je postala socijalistička država pod pritiskom Sovjetskog Saveza.
Nakon dugih decenija, vlast predsjednika Nikolaja Čaušeskua (Nicolae Ceauşescu) se završila ustankom krajem 1989., iako se i danas bivši komunisti, kao reformisani socijaldemokrati, i danas nalaze u demokratski izabranim vladama.
[uredi] Vlada
Rumunija je demokratska republika. Zakonodavna grana Rumunske vlasti čini dva vijeća, Senat (Senat) sa 140 senatora i Vijeće zastupnika (Camera Deputaţilor) sa 345 poslanika. Članovi oba vijeća se biraju na neposrednim izborima svake četiri godine.
Predsjednik, glava izvršne vlasti, se također bira neposrednim glasanjem na period od pet godina (do 2004. se birao na četiri godine). Predsjednik daje mandat premijeru koji predlaže ministre, koje imenuje parlament.
[uredi] Političke podjele
Rumunija je podeljena u 41 judeţe ili okruga i teritoriju grada Bukurešt (Bucureşti) – glavnog grada. Plitea
[uredi] Geografija
Veliki dio granice Rumunije sa Srbijom i Bugarskom čini rijeka Dunav. U Dunav se također ulijeva i Prut koji čini granicu sa Moldovom.
Karpati dominiraju zapadnim dijelovima Rumunije, sa vrhovima koji dosežu i do 2500 metara, sa najvišim vrhom Moldoveanu (Moldoveanu) visine 2544 metra.
Najveći gradovi su glavni grad Bukurešt (Buchureşti), zatim Brašov (Braşov), Temišvar (Timişoara), Kluž-Napoka (Cluj-Napoca), Konstanca (Constanţa), Krajova (Craiova) i Jaši (Iaşi).
[uredi] Privreda
Nakon raspada Sovjetskog Bloka u periodu 1989.-91., Rumunija je ostala sa zastarjelom industrijom i industrijskim i proizvodnim kapacitetima koji uopće ne odgovaraju uvjetima i potrebama zemlje.
U februaru 1997., u Rumuniji počinje detaljna makroekonomska stabilizacija i strukturalna reforma, ali u tom periodu tranzicije dolazi do čestih zaustavljanja i nastavljanja reformi koji ne doprinose brzom oporavku zemlje. Program restruktuiranja podrazumjeva postavljanje na noge i prodaju velikih industrijskih postrojenja i promjene u poljoprivrednom i finansijskom sektoru.
Rumunska nestabilna ekonomska situacija se ipak mijenja u makoroekonomski stabilnu, sa velikim privrednim rastom i sve manjom nezaposlenošću.
Rumunija je postigla sporazum sa MMF-om u augustu 2004. o kreditu od 547 miliona $, ali dobijanje druge tranše je odgođeno za oktobar jer postoje neslaganja u budžetskim rashodima zemlje.
2002. i 2003. godina su uspješne ekonomske godine sa rastom BNP-a od 4.5 % godišnje. U prvoj polovini 2004. godine, rast je bio čak 6.6 % što je najveći rast u regionu, a u 2005. se predviđa da će biti 7-8 %. Prosječna bruto plaća u Rumuniji (za april 2004.) je 8.292.762 leja (oko 200 eura) i u porastu je u odnosu na prethodni mjesec za 7.8 %. Prosječna plaća početkom 2004. godine je bila 5.969.555 leja.
Nezaposlenost u Rumuniji je u 2004. pala na 6.2 %, što je čak vrlo malo u odnosu na neke zemlje zapadne Evrope.
Decembra 1999., Rumunija je pozvana da počne pregovore o pridruživanju EU, u koju će najvjerovatnije stupiti, zajedno sa Bugarskom, 2007. godine.
[uredi] Stanovništvo
- Etničke zajednice (procjena za 2002.):
- Rumuni 89.5%
- Mađari 6.6%
- Romi 2.5%
- Ukrajinci 0.3%
- Nijemci 0.3%
- Rusi 0.2%
- Turci 0.2%
- Srbi 0.1 %
- ostali 0.3%
- Vjeroispovjesti (procjena za 2002.):
- Pravoslavci (svih denominacija) 87%
- Protestanti 6.8%
- Rimokatolici 5.6%
- ostali (uglavnom Muslimani) 0.4%
- neizjašnjeni 0.2%
Zvanični jezik Rumunije je rumunski (Limbă Româna ili samo Româna), romanski jezik iz italske podgrupe indoevropskih jezika.
[uredi] Kultura
[uredi] Relevantni članci
[uredi] Vanjski linkovi
- Zvanični sajt Rumunske vlade (engleski)
- Rumunsko Predsjedništvo (engleski)
- Rumunski Senat
- Camera Deputaţilor (donji dom Parlamenta)
- Ministarstvo Turizma
- Duh Rumunije – putovanja, slike, zvuci
- Rumunski novac
- Turistički vodič kroz Rumuniju na Wikitravel
|
|
 |
|---|---|
|
Austrija | Belgija | Bugarska | Češka | Danska | Estonija | Finska | Francuska | Grčka | Irska | Italija | Kipar | Latvija | Litvanija | Luksemburg | Mađarska | Malta | Nizozemska | Njemačka | Poljska | Portugal | Rumunija | Slovačka | Slovenija | Španija | Švedska | Ujedinjeno Kraljevstvo |
|
| Države Evrope |
|---|
| Albanija | Andora | Austrija | Bjelorusija | Belgija | Bosna i Hercegovina | Bugarska | Crna Gora | Češka | Danska | Estonija | Finska | Francuska | Grčka | Holandija | Hrvatska | Irska | Island | Italija | Kipar | Lihtenštajn | Latvija | Litvanija | Luksemburg | Mađarska | Malta | Moldova | Monako | Norveška | Njemačka | Poljska | Portugal | Republika Makedonija | Rumunija | Rusija | San Marino | Slovačka | Slovenija | Srbija | Španija | Švicarska | Švedska | Turska | Ukrajina | Ujedinjeno Kraljevstvo | Vatikan |
| Zavisne teritorije: Džerzi | Farska ostrva | Gibraltar | Gvernzi | Jan Majen | Ostrvo Man | Svalbard |
| Nepriznate države: Abhazija | Južna Osetija | Nagorni Karabah | Pridnjestrovska Moldavska Republika | Turska Republika Sjeverni Kipar |
| Teritorije pod međunarodnom upravom: Kosovo |
