Departamento (Pransiya)
Gikan sa Wikipedia, ang gawasnong ensayklopedya
Template:Mga-dibisyon-sa-pagdumala-sa-pransiya Ang departamento (Prinanses: départements) usa ka dibisyon sa pagdumala sa Pransiya ug sa iyang mga kolonya kaniadto. Kini susama sa county sa Iningles.
May 100 ka departamento sa Pransiya, 96 niini anaa sa metropolitan nga bahin sa nasod samtang ang laing upat atua sa gawas sa nasod. Sila gipundok ngadto sa 26 ka mga rehiyon ug gibahin ngadto sa 342 ka mga arrondissement.
Ang kapital nga dakbayan sa usa ka departamento gitawag préfecture.
Mga sulod |
[usba] Heneral nga mga karakteristik
[usba] Kompara sa ubang yunit sa pagdumala sa ubang nasod
Sa kontinental nga Pransiya (ang metropolitan nga Pransiya gawas sa Corsica) ang medyan nga langyab sa yuta sa usa ka departamento 5,965 km² (2,303 milya kwadrado), nga 2.5x sa medyan sa langyab sa yuta sa usa ka seremonyal nga county sa Inglatera ug 3.5x sa medyan sa langyab sa yuta sa usa ka county sa Estados Unidos.
Sa sensus sa tuig 1999, ang medyan nga populasyon sa usa ka departamento sa kontinental nga Pransiya 511,012, nga mga duha sa ikatulo (2/3) sa medyan nga populasyon sa usa ka seremonyal nga county sa Inglatera ug 21x sa medyan sa populasyon sa usa ka county sa U.S.
[usba] Pangagamhanan
Ang matag departamento gidumal sa usa ka Konseho Heneral nga pagapilion matag unom ka tuig. Sugod niadtong 1982, tungod sa palisiya sa desentralisasyon sa nasodnong kagamhanan, ang hepeng ehekutibo sa usa ka departamento mao ang presidente sa konseho. Sa wala pa kini, ang préfet, representante sa nasodnong kagamhanan ug pinili sa presidente sa Republika, maoy hepeng ehekutibo sa usa ka departamento.
Ang préfet anaa magpuyo sa préfecture. Siya giabagan sa mga sous-préfets sa matag arrondissement; ang kapital nga dakbayan sa usa ka arrondissement gitawag sous-préfecture
[usba] Gidak-on ug populasyon
Sagad sa mga departamento may langyab nga 4,000–8,000 km² ug populasyon nga 250,000-1,000,000. Ang kinadak-an mao ang Gironde (10,000 km²) ug ang kinagamyan (base sa langyab) mao ang dakbayan sa Paris (105 km², way labot ang palibot nga karon giorganisa isip laing mga departamento). Ang kinadaghanag molupyo mao ang Nord (2,550,000) samtang ang kinagamyag populasyon mao ang Lozère (74,000).
Tan-awa usab ang talaan sa mga departamento sa Pransiya binase sa populasyon.
[usba] Numero sa mga departamento
Ang matag departamento may iyang kaugalingong numero: ang duha-ka-digit nga numero makita sa kodigo postal, sa INSEE (lakip sa mga numero sa social security), ug sa mga plaka sa sakyanan (apan kining kataposang gamit hayan mawagtang tungod sa bag-ong paagi sa paghatag numero sa sakyanan nga gisugdan sa tuig 2006).
Walay numero 20, apan may 2A ug 2B. Ang kod nga "98" gigamit sa Monaco ug dili sa usa sa mga departamento sa Pransiya.
Ang ISO 3166-1 nga kod sa Pransiya "FR"; ang ISO 3166-2 nga kod sa mga departamento metropolitan sa Pransiya mao ang ilang mga numero nga giunhan og "FR". (Ang mga atua sa gawas sa nasod may kaugalingong duha ka letra nga kod.)
[usba] Kasaysayan
Ang mga departamento gimugna niadtong Enero 4, 1790 sa Nasodnong Konstitutibong Asembliya isip hulip sa mga lalawigan. Ang giingong katuyoan mao ang paghulip sa sistema sa lalawigan og usa ka sistema nga mas masabtan, apan lakip sa tuyo mao ang pagguba sa mga diperensiyang kultural aron makamugna og mas hiniusang nasod.
- Ang Ingles nga bersiyon ning maong panid mahimo mong mahubad ngadto sa Binisayang Sinugboanon.
