Cyhydedd

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Y llinell glas yw'r cyhydedd, y llynellau dotiau glas yw'r llinellau lledred a'r llinellau melyn yw'r llinellau hydred

Mewn daearyddiaeth, mae'r cyhydedd yn llinell dychmygol sydd yn mynd o gwmpas y ddaear neu planed arall. O'r cyhydedd, mae'n mor bell i begwn y gogledd fel i begwn y de ac ar hyd y cyhydedd mae wyneb y ddaear bron yn gyflin i'r echel cylchdro. Mae'r cyhydedd yn rhannu'r ddaear i'r hemisffer y gogledd a'r hemisffer y de. Lledred y cyhydedd yw 0 a mae'r cyhydedd tua 40,070km o hyd.

Mae'r haul yn syth uwchben uwch y cyhydedd yn ystod cyhydnos a mae 12 oriau mewn bron pob dydd. Mewn rhai lefydd ar y cyhydedd mae tymer wlyb a thymer sych, ond mewn mwyafryf o lefydd mae hi'n wlyb drwyr blwydden.

[golygu] Llefydd gan y cyhydedd yn mynd drostynt

• São Tomé a Príncipe - cyhydedd yn mynd dros ynys bychain o'r enw Ilhéu das Rolas
• Gabon
• Gweriniaeth y Congo
• Gweriniaeth Ddemocrataidd Congo
• Iwganda
• Cenia
• Somalia
• Maldives - ond efallai yn coroesi dim un o'r ynysoedd
• Indonesia
  • Pini - ynys bychan ger Sumatra
  • Sumatra
  • Lingga - ynys bychan arall ger Sumatra
  • Borneo - Kalimantan
  • Sulawesi
  • Halmahera
  • nifer o ynysoedd bychain i'r dwyrain Halmahera
• Ynysoedd Gilbert - ond efallai yn coroesi dim un o'r ynysoedd
• Ynysoedd Phoenix - yn coroesi'r ynysoedd ger Ynys Baker
• Line Islands - yn coroesi'r ynysoedd ger Ynys Jarvis
• Ecwador
  • Ynysoedd y Galapagos - yn coroesi Ynys Isabela.
• Colombia
• Brasil

[golygu] Gweler hefyd

• Hydred a lledred
• Pegwn y de
• Pegwn y gogledd
• Trofan Cancr
• Trofan yr Afr