Ecosystem
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Ecosystem yw cymdeithas organebau mewn ecoleg sy'n cynnwys planhigion, anifeiliaid a creaduriaid bywyd eraill yn ogystal a'u amgylchedd. Fel arfer, maen nhw yn ffurfio cadwynau a gweoedd bwydydd.
Arthur Tansley roedd y gwyddonydd cyntaf a ddefnyddiodd y term ecosystem mewn traethawd ym 1935, ond roedd Roy Clapham yn defnyddio'r un term ym 1930 i ddisgrifo undeb creaduriaid ac eu amgylchedd.
Peth deinameg a cymhleth yw ecosystem a mae egni a defnydd sy'n llifio ynddi. Mae ecosystemau fawr - er enghraifft fforest cyfan - a fach - er enghraifft pwll. Fel arfer, mae rhwystrau fel anialwch, mynyddoedd neu moroedd rhwyng ecosystemau, neu mae ecosystem yn system annibynnol, fel pwll neu afon.
Mewn ecosystem, mae cydbwysedd rhwng y creaduriaid, ond mae'n bosib fod amgylchedd yn newid neu creadur newydd yn dod i'r ecosystem yn dymchwelyd popeth ac o ganlyniad mae'n bosib fod lawer o greaduriaid neu hyd yn oed rhywogaethau yn marw.
